Αποχαιρετισμός

  Απόβραδο

Ώρα πολλή έχουν φύγει τα παιδιά`

ο ίσκιος στην έρημη αυλή μακραίνει με ατονία

- κι απ' τ' ανοιχτό παράθυρο στην τάξη μέσα εφύσησε

κι έσβησε η νύχτα τα μισά θρανία.

Ήλιος που πια βασίλεψε, χρώμα στη γη ζεστό,

 τριανταφυλλένιος ουρανός, που έμεινε και προσμένει ακόμα

να ξεπροβάλουνε δειλά οι μικροί έρωτες 

από τα περασμένα χρόνια.

Στη χαμηλήν ατμόσφαιρα σταμάτησε η στιγμή`

κι η αύρα που πέρασε, σα μιαν αφηρημένη σκέψη,

ανέλπιστα, τόσο καλή έχει κάνει την καρδιά,

 που να ξεθαρρευτεί - και να πιστέψει!

( Να΄ναι η εσπέρα, που άργησε πολύ,

  κι έγειρε πάλι η ελπίδα νικημένη;)

Τώρα πια η νύχτα μες στην τάξη πύκνωσε  - 

κι απ' τ' ανοιχτό παράθυρο ανασαίνει.

(Κώστας Στεργιόπουλος, Τα τοπία του φεγγαριού)*

Οι στιγμές είναι στιγμές και φεύγουν αλλά οι αναμνήσεις μένουν. Μου άρεσε όταν το διάβασα σε κείμενο , που ζήτησα να γράψουν οι μαθητές μου αξιολογώντας γενικά την συνεργασία μας και τη σχέση μας στα τρία χρόνια της γυμνασιακής τους ζωής.

Μια ακόμη  σχολική χρονιά έφτασε στο τέλος της, αλλά είχε κάτι ιδιαίτερο. Πολλά τα χρόνια - περπατάω τα 29- στα σχολεία. Πρώτη φορά όμως έτυχε να είμαι για τρία συνεχή χρόνια στο ίδιο σχολείο και να έχω τους ίδιους μαθητές σε δύο τμήματα από τη Α΄τάξη του Γυμνασίου μέχρι και την Γ΄ τάξη.

 " Τρία χρόνια με την ίδια κυρία, τρία χρόνια μαζί, μια οικογένεια" γράφει ένας μαθητής .

Οι σχέσεις που αναπτύχθηκαν ήταν ιδιαίτερες . Οκτώ με δέκα ώρες μάθημα τη βδομάδα στο ίδιο τμήμα βοηθούν στην βαθύτερη γνωριμία των παιδιών και στην δημιουργία ενός πιο οικείου, φιλικού και άνετου κλίματος. Σε μία τάξη τα πράγματα δεν είναι πάντα ρόδινα ούτε κυλάνε οι ώρες απρόσκοπτα χωρίς προβλήματα. Όσο μεγαλώνουν τα παιδιά τόσο μεγαλώνουν και τα προβλήματα. Παιδάκια στην Α΄τάξη, ντροπαλά τα περισσότερα, λίγο φοβισμένα έρχονται σε ένα άλλο τελείως διαφορετικό περιβάλλον από αυτό του Δημοτικού σχολείου και προσπαθούν να προσαρμοστούν. Πόσες αλλαγές γίνονται όμως μέχρι την Γ΄τάξη. Τα παρακολουθείς να μεγαλώνουν και να αλλάζουν.Ορισμένες φορές είναι θεαματικές οι αλλαγές  και πολλά προσπάθησαν να τις δείξουν με λίγο πιο ζωηρό και φασαριόζικο τρόπο. Δεν ήταν λίγες οι φορές που τσακωθήκαμε, που ανέβηκαν οι τόνοι, που συγκρουστήκαμε εξ αιτίας διαφορετικών αντιλήψεων σε διάφορα θέματα, αλλά και εκείνες που συνεργαστήκαμε , που συζητήσαμε , που προσπαθήσαμε για το καλύτερο αποτέλεσμα. Διαβάζω σε ένα από τα κείμενα που μου έδωσαν:
  " Όσον αφορά στη συμπεριφορά σας  πολλές φορές με κάνατε από μέσα μου να σας βρίζω, γιατί σκεφτόσασταν λάθος ή καλλίτερα διαφορετικά από εμένα. Άλλες φορές σας συμπαθούσα πάρα πολύ γιατί είχατε πάρα πολύ καλές και ωραίες αντιλήψεις. Μπορώ να πω ότι ήσασταν η πιο "παράξενη" κυρία- καθηγήτρια που είχα στα σχολικά χρόνια δημοτικού και γυμνασίου. Ήσασταν πολύ διαφορετική γιατί έχετε διαφορετικά πιστεύω και διαφορετική ιδεολογία από άλλες δασκάλες που είχα. Και ο τρόπος που διδάσκετε ήταν πολύ διαφορετικός και δε μου πολυάρεσε γιατί ίσως ήταν διαφορετικός. Με λίγα λόγια είστε πολύ διαφορετική...!!!" 

Ένας άλλος  μαθητής εκφράζει το παράπονό του και γράφει ανάμεσα στα άλλα:
" τη δεύτερη χρονιά δεν τα περάσαμε τόσο καλά , επειδή μου βάλατε τρία εννιάρια στα τρίμηνα και με αφήσατε μεταξεταστέο . Αλλά όταν ξαναέδωσα τον Σεπτέμβριο πέρασα με μεγάλη ευκολία επειδή με βοηθήσατε εσείς...τέλος πάντων περάσαμε πολύ ωραία (εμείς περάσαμε , για σας δεν ξέρω)..."
 Χαμογελώ καθώς διαβάζω...
 " Εγώ από την πρώτη στιγμή που τη γνώρισα μέσα στην τάξη , την ένιωθα δικό μου άνθρωπο..." πολύ συγκινητικά τα λόγια αυτά. Σκέφτομαι ότι πολλές φορές δεν μπορούμε να αντιληφθούμε άμεσα αυτά τα συναισθήματα ίσως γιατί δεν εκφράζονται τόσο εύκολα παρά μόνον αν τους δοθεί η ευκαιρία.
Δύσκολη υπόθεση η σχολική τάξη. Χρειάζονται τεράστια αποθέματα υπομονής και πολύς κόπος για να μπορέσεις να κερδίσεις το σεβασμό  τους και  να αποδείξεις ότι ενδιαφέρεσαι γι΄αυτά  και δουλεύεις γιατί έχεις μεράκι και αγαπάς τη δουλειά σου.

Οι στιγμές λοπόν είναι στιγμές και δημιουργούν αναμνήσεις. Τι να πρωτοθυμηθώ; Το πρόγραμμα που κάναμε στην Α΄Γυμνασίου με θέμα " Η Ιστορία της Πόλης μου" , την υπέροχη εμπειρία που είχαμε από την εκπαιδευτική επίσκεψη στον Πύργο Ραγίου και στα Αρχαία Γίτανα, την επίσκεψη μας στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Ηγουμενίτσας , την παρουσίαση του προγράμματος στο τέλος της χρονιάς και τον τρόπο που δουλέψαμε ή την ωραία γιορτή που ετοιμάσαμε για την 28η Οκτωβρίου , μολονότι είχαμε ένα περιθώριο μόνο δύο ημερών λόγω των καταλήψεων. Η εντατική δουλειά τους με έβγαλε ασπροπρόσωπη. Να μην ξεχάσω και την προσπάθεια που έκαναν να συγκεντρώσουν το υλικό για τα πέτρινα γεφύρια και τις ωραίες χειροποίητες αφίσες που έφτιαξαν . Στο νου μου έρχονται και  οι ασκήσεις δημιουργικής γραφής , ήταν όλες εξαιρετικές και διασκεδαστικές , ενδεικτικές της δημιουργικής τους φαντασίας.

Υπήρξαν όμως σ΄αυτά τα τρία χρόνια και άλλες πολλές μικρές καθημερινές στιγμές όπως αυτές  μέσα στην ένταση του μαθήματος ή της παρατήρησης όπου πάντα κάποιος κάτι θα έλεγε και θα με έπιαναν τα γέλια αποφορτίζοντας έτσι την κατάσταση.

Και φτάσαμε στο τέλος. Η τάξη άδεια, χωρίς φωνές, χωρίς γέλια. Μελαγχολία. Τελικά η ησυχία δεν ταιριάζει στη σχολική τάξη ούτε στη σχολική αυλή.

" Ευχαριστούμε που μας ανεχθήκατε, ευχαριστούμε για τα τρία χρόνια υπομονής, θα μας λείψετε, μη μας ξεχάσετε" γράφουν.

Εγώ σας ευχαριστώ παιδιά για το ωραίο ταξίδι. Η σκέψη μου πάντα θα σας ακολουθεί στο πέταγμα σας .
 Και να θυμάστε : 

" Μόνο με την καρδιά βλέπεις σωστά, τα σημαντικά δεν τα βλέπουν τα μάτια."

( Από το Μικρό Πρίγκηπα του Αντουάν Ντε Σαιντ Εξυπερύ. )

  * Το ποίημα του Κώστα Στεργιόπουλου το δανείστηκα από το βιβλίο " Να μαθαίνω γράμματα ...Το σχολείο στη Νεοελληνική Λογοτεχνία ", επιμ.Κώστας Ακρίβος, Μεταίχμιο, 2003