Eric Hobsbawm

[...] Στην πράξη θα το δεχτώ, αυτό που μπορεί να μας πει η ιστορία για τις σύγχρονες κοινωνίες βασίζεται σ' ένα συνδυασμό ιστορικής εμπειρίας και ιστορικής προοπτικής. Δουλειά των ιστορικών είναι να ξέρουν κάπως περισσότερα πράγματα για το παρελθόν απ' τους άλλους ανθρώπους, και δεν μπορούν να είναι καλοί ιστορικοί αν δεν έχουν μάθει, με τη βοήθεια της θεωρίας ή χωρίς αυτήν, να αναγνωρίζουν ομοιότητες και διαφορές[...] Δυστυχώς ένα πράγμα που η ιστορική εμπειρία έχει επίσης διδάξει τους ιστορικούς είναι ότι κανείς ποτέ δεν έχει διδαχθεί απ' αυτήν. Παρ'όλα αυτά πρέπει να συνεχίσουμε την προσπάθεια.

      Γενικότερα όμως, κι αυτός είναι ένας λόγος που τα μαθήματα της ιστορίας σπάνια ακούγονται ή λαμβάνονται υπ' όψιν, ο κόσμος βρίσκεται αντιμέτωπος με δυο δυνάμεις που συσκοτίζουν την οπτική του[...] Πρόκειται για μια αϊστορική, μηχανική προσέγγιση επίλυσης προβλημάτων μέσα από μηχανιστικά μοντέλα και επινοήσεις. Έχει παράγει θαυμάσια αποτελέσματα σε διάφορους τομείς, αλλά δεν έχει αίσθηση προοπτικής, και δεν βλέπει παρά μόνον ότι έχει εξ αρχής τροφοδοτήσει το μοντέλο ή το μηχανισμό. Κι ένα πράγμα που γνωρίζουν οι ιστορικοί είναι ότι ποτέ δεν μπορούμε να βάλουμε σ'ένα μοντέλο τις μεταβλητές, και όσα μένουν εκτός ποτέ δεν μπορούν να θεωρηθούν ως δεδομένα( αυτό είναι κάτι που θα έπρεπε να έχει διδάξει σε όλους μας η ιστορία της ΕΣΣΔ και της πτώσης της). Και το δεύτερο [...] είναι η συστηματική διαστρέβλωση της ιστορίας για σκοπούς ανορθολογικούς. Γιατί,[...] όλα τα καθεστώτα βάζουν στα παιδιά στο σχολείο κάποιο μάθημα ιστορίας; Όχι βέβαια για να καταλάβουν την κοινωνία και το πώς αλλάζει, αλλά για να τη δεχτούν, για να είναι περήφανοι γι' αυτήν, ή για να γίνουν καλοί πολίτες των ΗΠΑ , της Ισπανίας, της Ονδούρας ή του Ιράκ. Και το ίδιο ισχύει για διάφορα ρεύματα και κινήματα. Η ιστορία ως έμπνευση και ιδεολογία έχει μια έμφυτη τάση να γίνεται αυτοδικαιωτικός μύθος. Δεν υπάρχουν πιο επικίνδυνες παρωπίδες, όπως φανερώνει η ιστορία των σύγχρονων εθνών και εθνικισμών.

     Δουλειά των ιστορικών είναι να προσπαθούν να βγάζουν αυτές τις παρωπίδες ή τουλάχιστον να τις τραβούν λίγο ή καμιά φορά, και στο βαθμό που το κάνουν αυτό, έχουν τη δυνατότητα να πουν στη σύγχρονη κοινωνία μερικά πράγματα από τα οποία μπορεί να ωφεληθεί, έστω κι αν δεν έχει διάθεση να τα μάθει. Ευτυχώς, τα πανεπιστήμια είναι ένα κομμάτι της εκπαίδευσης όπου οι ιστορικοί έχουν τη δυνατότητα, καμιά φορά και την ενθάρρυνση , να το κάνουν. Δεν ήταν πάντα έτσι, μια που ο επαγγελματικός κλάδος των ιστορικών αναπτύχθηκε ως ένα σύνολο ανθρώπων που υπηρετούσαν και νομιμοποιούσαν τα καθεστώτά τους. Ούτε άλλωστε και σήμερα είναι γενικά έτσι..
(απόσπασμα από τη  διάλεξη του Eric Hobsbawm   με τίτλο " Τι μπορεί να μας πει η Ιστορία για τη σύγχρονη κοινωνία;" στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, με την ευκαιρία της 75ης επετείου της ίδρυσής του το 1984. To κείμενο περιλαμβάνεται στη συλλογή Για την Ιστορία, Θεμέλιο, Αθήνα , 1998)

Ο Eric Hobsbawm υπήρξε ένας από τους κορυφαίους ιστορικούς του 20ου αι. και έφυγε σήμερα από τη ζωή.

" Το έργο του μαρξιστή Χόμπσμπαουμ επηρέασε γενιές ιστορικών και πολιτικών, ενώ η τετράτομη ιστορία του για τον 19ο και τον 20ο αιώνα (από την Γαλλική Επανάσταση, μέχρι την πτώση της ΕΣΣΔ) έχει μεταφραστεί σε 40 γλώσσες και θεωρείται ένα από τα κορυφαία έργα που έχουν γραφτεί για την εν λόγω περίοδο.

Ο ιστορικός Νάιαλ Φέργκιουσον, χαρακτήρισε το τετράτομο πόνημα, («Η εποχή των επαναστάσεων, 1789-1848», «Η εποχή του κεφαλαίου, 1848-1875», «Η εποχή των αυτοκρατοριών, 1875-1914» και «Η εποχή των άκρων: ο σύντομος 20ός αιώνας 1914-1991») «το καλύτερο σημείο εκκίνησης για όποιον επιθυμεί να ξεκινήσει την μελέτη της μοντέρνας ιστορίας»."

Πηγή