Ζωρζ Σαρή

Στις 9 Ιουνίου του 2012 έφυγε από κοντά μας η αγαπημένη συγγραφέας Ζώρζ Σαρή. Πολλά τα βιβλία που έγραψε, δεν ξέρω σε ποιο να πρωτοαναφερθώ. Τα έργα της είναι πολύ σημαντικά διότι έδωσαν ένα διαφορετικό στίγμα στην παιδική και νεανική λογοτεχνία. Η ίδια επέλεξε να μιλήσει μέσα από αυτά για κοινωνικά, πολιτικά και ιστορικά γεγονότα χρησιμοποιώντας τα προσωπικά της βιώματα και τη συμμετοχή σε αυτά. 

Διάλεξα λοιπόν να παρουσιάσω τον πρόλογο που έγραψε η Ζωή Βαλάση (άλλη λατρεμένη συγγραφέας αυτή παιδικών βιβλίων ) για το μυθιστόρημα της Ζωρζ Σαρή " Οι νικητές " και τον μικρό επίλογο που έγραψε η συγγραφέας του βιβλίου.

Πρόλογος ή Δύο λόγια στους αναγνώστες

(1. Δεν είναι υποχρεωτικό να τα διαβάσετε.

  2. Καλά θα κάνετε όμως να τα διαβάσετε)

Για να πω την αλήθεια, αντί να γράψω τον πρόλογο θα προτιμούσα να ' χα γράψει το βιβλίο. Οι πρόλογοι είναι οι σελίδες που συνήθως δε διαβάζουμε. Λόγου χάρη, εγώ, όταν ήμουν παιδί, προσπερνούσα πάντα τους προλόγους. Σκέφτομαι ότι την ίδια τύχη μπορεί να έχει κι ο δικός μου...Ενώ το βιβλίο, αυτό ειδικά το βιβλίο, όχι μονάχα θα το διαβάσετε με μια ανάσα, μα θα συνεχίσετε να το έχετε μπροστά σας ακόμα κι όταν το τελειώσετε. Α, ναι, χρειάζεται να σας προειδοποιήσω. Τούτο δω δεν είναι ένα μυθιστόρημα έτσι για να περνά η ώρα, κι αν γι' αυτό το πήρατε, την πάθατε! Όταν το κλείσετε, θα' χετε τόσα πολλά πράματα μάθει και τόσα - ακόμα πιο πολλά - φανταστεί, και τέτοιες ερωτήσεις θα σας καίνε τα χείλη που, σίγουρα, θα φέρετε τους μεγάλους σε δύσκολη θέση.
Βλέπετε, αυτό το βιβλίο τολμά να μιλάει για σκέψεις και πράξεις και γεγονότα που χρόνια μένανε διπλοκλειδωμένα, αραχνιασμένα, απαγορευμένα. Όταν ήμουν παιδί δεν είχα κανένα βιβλίο για την Κατοχή και τη δικτατορία του Μεταξά. Κανείς δεν μας μιλούσε τότε γι' αυτά.
Εσείς, όμως έχετε πολλά κι ωραία βιβλία μ' αυτά τα θέματα κι ακόμα παραπέρα: Για την Αντίσταση. Μα και πάλι ως ένα σημείο` ως την Απελευθέρωση. Για τα κατοπινά, σιωπή. Για τα Δεκεμβριανά, που ακόμα κι όταν τα προφέρουν οι μισοί μεγάλοι χαμηλώνουν τη φωνή τους κι οι άλλοι μισοί την κάνουν σαν βρισιά και ουρλιαχτό, για το Κίνημα που σημάδεψε βαθιά την ιστορία του τόπου μας καθώς χώρισε σε δύο στρατόπεδα τους πολίτες, σε δύο στρατόπεδα τις λέξεις , γι' αυτά, κανείς δε μίλησε ακόμα στα παιδιά. ΟΙ ΝΙΚΗΤΕΣ όμως το τολμάνε. Νικητές είναι, θα μου πείτε, η δουλειά τους είναι να τολμάνε και να προχωρούν και να μπορούν, ακόμα κι όταν οι άλλοι τους λογαριάζουν για νικημένους, αυτοί να δίνουν στη  νίκη το αληθινό της νόημα και το πραγματικό της μέτρο.
Μια κι είχα το προνόμιο να διαβάσω αυτό το βιβλίο ( εύνοια εξαιρετική αφού η συγγραφέας δεν το επιτρέπει σε κείνους που...είναι πάνω από δώδεκα χρονώ!)  σας βεβαιώνω πως χρειάζεται δύναμη για να το διαβάσετε. Όχι μόνο γιατί είναι ένα καινούριο κι άγνωστο στους περισσότερους από σας θέμα, όχι μόνο γιατί έχει κομμάτια ανείπωτης τραγικότητας και μια γλώσσα καίρια, λιτή κι ανελέητη, αλλά και για κάτι ακόμα. Γιατί θα ανακαλύψετε ότι είναι πάρα πολλά αυτά που πρέπει να αναζητήσετε και να σκεφτείτε. Ίσως χρειαστεί να μάθετε απ' την αρχή ακόμα και το πώς διαβάζονται οι λέξεις...Σας φαίνεται υπερβολή; Για να δούμε. Αν συναντήσετε τις λέξεις ΜΝΗΜΗ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ, βάζω στοίχημα πως όλοι θα δείτε αμέσως ολοζώντανο μπροστά σας το σύμβολο της θυσίας και του αγώνα των νέων στη Δικτατορία. Αν δείτε τις λέξεις ΟΙ ΝΕΚΡΟΙ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ, θ' αναπλάσετε, όχι βέβαια το ίδιο ζωντανά και ξεκάθαρα όπως πριν, τα παλικάρια που εκτελέστηκαν ή σκοτώθηκαν από τους Γερμανούς καταχτητές.
Αν όμως δείτε τον τίτλο ΟΙ ΝΕΚΡΟΙ ΤΟΥ ΜΕΛΙΓΑΛΑ, αυτό πώς θα το διαβάσετε; Μία κοπέλα το διάβασε έτσι: οι νεκροί του " μέλι - γάλα " και πρώτα γέλασε, ύστερα θύμωσε και τα' βαλε με τους δημοσιογράφους που δεν έχουν ούτε ιερό ούτε όσιο, γράφουν ό,τι τους κατέβει...
Για να μη διαβάσει κι η δικιά σας γενιά " μέλι - γάλα " την τρομερή ιστορική μνήμη του Μελιγαλά, για ν' αναρωτηθείτε πώς φτάσαμε στον Εμφύλιο, πώς έγινε κι οι αληθινοί ήρωες ονομάστηκαν προδότες, ενώ αληθινοί προδότες πήραν μετάλλια, θέσεις και εξουσία. Γι' αυτά και γι' άλλα ακόμα είναι τούτο το βιβλίο της Ζωρζ Σαρή που ΟΙ ΝΙΚΗΤΕΣ τη λένε Ζωή, και η ζωή τούς λέει νικητές.

Εμένα δε με λέει κανείς
απλά το όνομά μου είναι Ζωή
                                       Βαλάση.

Και ο επίλογος της Ζωρζ Σαρή:

 Μικρέ μου αναγνώστη, τούτη η αληθινή ιστορία δεν τελειώνει εδώ...Αν θέλεις να μάθεις τι έγινε το 1945, τι έγινε μετά το 1945, ψάξε να το' βρεις και γράψε μόνος σου τη συνέχεια. Δεν έχει σημασία αν η Ζωή παντρεύτηκε το Νίκο, αν γύρισε ο πατέρας της Ηλέκτρας, τόσοι και τόσοι δεν γύρισαν ποτέ. Σημασία έχει να' βρεις την αλήθεια της ιστορίας του τόπου σου, δηλαδή του κόσμου όλου.
Δεν είμαι δασκάλα και δεν μπορώ να σου τη διδάξω.
Είμαι η μικρή Ζωή που θυμάται και που ύστερα από τόσα και τόσα χρόνια αγωνίζεται να νιώθει ελεύθερη, να' ναι ελεύθερη.
Την ελευθερία κανένας δεν μπορεί να σου τη χαρίσει, την κατακτάς μόνος σου.

Ζώρζ Σαρή, Οι νικητές, Πατάκης , Αθήνα 1994, 6η έκδοση