Ηλέκτρα, σύμβολο πάλης και αντίστασης

Πρόσφατα, Ιούνιος 2014,  κυκλοφόρησε η νουβέλα" Ηλέκτρα "της Διδώς Σωτηρίου από τις εκδόσεις Κέδρος. Η Διδώ Σωτηρίου υπήρξε στενή φίλη  και συναγωνίστρια της Ηλέκτρας Αποστόλου. Το φθινόπωρο του 1959 άρχισε να γράφει αυτή τη " μυθιστορηματική βιογραφία" στην οποία αφηγείται την πορεία της Ηλέκτρας μέχρι το μαρτυρικό θάνατό της.

 " Η Ηλέκτρα ενσωματώθηκε στην ανθολογία αντιστασιακού διηγήματος, την οποία επιμελήθηκες ο Θέμος Κορνάρος, και συγκεκριμένα στο δεύτερο τόμο, με τίτλο Αρματωμένη Ελλάδα, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Αναγέννηση...Έκτοτε η Ηλέκτρα ουσιαστικά  δεν επανεκδόθηκε ...Δυστυχώς δεν σώζονται τα χειρόγραφα της Διδώς. Το υπάρχον υλικό στο αρχείο της, που φυλάσσεται στο ΕΛΙΑ, περιλαμβάνει μία μόνο χειρόγραφη σελίδα και ένα απόσπασμα δακτυλογραφημένο το 1975, το οποίο επρόκειτο να δημοσιευτεί στην επέτειο του θανάτου της Ηλέκτρας σε κάποια εφημερίδα, μάλλον στην Αυγή. Έτσι λοιπόν, κατ' ανάγκη , ως κείμενο εργασίας χρησιμοποιήθηκε αυτό των εκδόσεων Αναγέννηση..." ( από τον πρόλογο του βιβλίου).
Στο απόσπασμα που ακολουθεί περιγράφεται  η πολύ σημαντική   δράση  και συμβολή της Ηλέκτρας στην οργάνωση της Αντίστασης

Η Ηλέκτρα κρατάει τώρα στα χέρια της έναν από τους σημαντικότερους τομείς: τη διαφώτιση. Εκατοντάδες φανερά και μυστικά τυπογραφεία. χιλιάδες γραφομηχανές και πολύγραφοι, στο κέντρο, στις συνοικίες, στα περίχωρα, στα δημόσια καταστήματα, στα γραφεία, στα σπίτια, στις παράνομες κρύπτες, δουλεύουν και βγάζουν το έντυπο υλικό που κυριολεκτικά πλημμυρίζει την Αθήνα και τον Πειραιά. Κάπου είκοσι παράνομες εφημεριδούλες βγαίνουν μόνο στην Αθήνα! Ραδιοφωνικά νέα και νέα δίχως λογοκρισία, εφημερίδες των κομμάτων, της νεολαίας, των γυναικών, συνοικιακές, συνδικαλιστικές κι άλλες. Για να γραφούν και να μοιραστούν δίνουν άνθρωποι τη ζωή τους. Μα η δουλειά δε σταματάει ούτε λεπτό. Από καλύβι σε μέγαρο, από εργοστάσιο σ' εργαστήρι , από καφενείο σε κινηματογράφο, από γραφείο σε υπουργείο, από λιμάνι σε βαπόρι, χέρι με χέρι, κόρφο με κόρφο διοχετεύεται η έντυπη φωνή της πατρίδας. Ούτε ξέρει κανείς πολλές φορές πώς έφτασε ως την τσέπη του, το ντοσιέ του, το καρότσι του μικρού ή τη νεκροφόρα, το λυτρωτικό υλικό του ξεσηκωμού.
Είναι η περίοδος που η Ηλέκτρα βρίσκεται στο ζενίθ της αποδοτικότητάς της. Δεν ξέρει τι θα πει κούραση, δεν ξέρει τι θα πει ύπνος. Τη βοηθάει το ψυχικό σθένος της, η μέθη της πάλης, το όνειρο της λευτεριάς, το γερό σκαρί της, η διαβολεμένη ενεργητικότητά της. Στριφογυρνάει στους δρόμους οκτάωρα, κατεβαίνει πάντα στη βάση να παρακολουθήσει τη δουλειά. Γι' αυτή, " διευθύνω " δε θα πει δίνω εντολές και ζητάω ευθύνες, θα πει παίρνω μέρος ο ίδιος στην πρακτική δουλειά, σκέφτομαι πολύπλευρα και με προοπτική, απαιτώ περισσότερα πρώτα από τον εαυτό μου, κι ύστερα από τους άλλους.
Όταν στον τομέα της γίνει μια σύλληψη, ένα στραπάτσο, στέκει να ξεκαθαρίσει την υπόθεση. Ήρθε τυχαία το χτύπημα; Ήρθε από παρακολούθηση; Ήρθε από προδοσιά; Στην κάθε μια από τις τρεις περιπτώσεις αντιστοιχούν ορισμένες ευθύνες. Είναι οδυνηρό να ψαχουλεύεις πράξεις, κουβέντες, κινήσεις, σχέσεις τίμιων ανθρώπων, ακόμα και φίλων σου σαν να είναι ύποπτοι. Να βλέπεις μέσα από κουρτινάκια και κλειδαρότρυπες με αδιακρισία, να ζυγίσεις περιστατικά, να ερευνάς τα μύχια της ψυχής των άλλων. Από ιδιοσυγκρασία η Ηλέκτρα δεν είναι καχύποπτη και δε βλέπει γύρω της συνεχώς προδότες. Όμως δεν ησυχάζει αν δεν ανακαλύψει με απόλυτη σιγουριά πού έφυγε ο πόντος, για να προλάβει το παραπέρα ξήλωμα της κάλτσας. Να ειδοποιηθούν οι άνθρωποι που κινδυνεύουν, ν' αντικατασταθούν όσοι πρέπει, να προφυλαχτεί το υλικό, τα τυπογραφεία, τα σπίτια.
Ποτέ δεν προχωρούσε σ' ένα δεύτερο στάδιο αν δεν είχε απόλυτα ξεκαθαρίσει το πρώτο. " Δεν παίζουμε κουμπάρες ", έλεγε. " Γράφουμε την Ιστορία του τόπου μας, πασχίζουμε να χαρίσουμε μια καλύτερη ζωή στο λαό μας. Αν μπρος σ' αυτόν τον σκοπό η ζωή και η ευτυχία η δική μας δεν λογαριάζονται, η ζωή κι η προκοπή του λαού και των οργανωτών του είναι ό,τι πιο πολύτιμο έχουμε".
Γι' αυτό το λόγο ήταν αμείλικτη, πρώτα με τον εαυτό της. Τα λάθη της ήθελε να τα συζητάει, ήταν η πρώτη που τα' βλεπε και τα φανέρωνε, ακόμα κι όταν δεν τα είχαν αντιληφθεί οι άλλοι. Πίστευε στην αυτοκριτική` δεν τη θεωρούσε θεατρική παράσταση για δημιουργία εντυπώσεων. Αυτό το ήθος το διατηρεί και προς τα πάνω και προς τα κάτω. Σαν την κλώσα με τα κλωσόπουλα, φροντίζει τους συνεργάτες της. Βρίσκει πάντα καιρό ν' ακούσει τι τους απασχολεί, τι τους στεναχωρεί. Ακόμα και τα προσωπικά τους ζητήματα τα προσέχει, δείχνοντας κατανόηση και ανθρωπιά. Δε συνηθίζει εκείνο το
" κόψε το λαιμό σου να τα βγάλεις πέρα..." Και μέσα στο μεγαλύτερο πυρετό της δουλειάς δεν ξεχνάει ποιος συνεργάτης της έχει γενέθλια ή ονομαστική γιορτή ή χαρές ή πένθη ή βάσανα οικογενειακά.

Κι όμως αυτή η γυναίκα τη δική της προσωπική ζωή πολλές φορές την ξεχνάει, τη βάζει σε δεύτερη μοίρα. Το κοριτσάκι της, τη μεγάλη αγάπη της ζωής της, δεν μπορεί πια να την έχει μαζί της. Μεγαλώνει με ξένους, πότε δω και πότε κει. Η μάνα αλαφιασμένη κοιτάζει να ξεκλέψει λίγη ώρα, να τρέξει, να την πάρει στην αγκαλιά της, να παίξει μαζί της, να δει πώς τρέφεται, πώς κοιμάται, τι λογάκια λέει, τι σκέψεις κάνει. Είναι όμως και στιγμές σκληρές. Το ταμπούρι τη θέλει άγρυπνη, νύχτα μέρα. Τα στραπάτσα στη δουλειά πολλά, οι συλλήψεις , οι εκτελέσεις χαλούν συχνά τα σχέδια. Η μάχη όταν συνεχίζεται δίχως ανάπαυλα δε σε ρωτάει αν είσαι μάνα...
Είχε να δει πολύ καιρό την Αγνούλα της, κι όταν έτρεξε να την πάρει στην αγκαλιά της εκείνη γύρισε αλλού το κεφαλάκι της κι έκανε πως δεν την θυμότανε. Αυτό της έγινε πληγή που την έκαιγε αδιάκοπα.
- Ακούς να με ξεχάσει το παιδί μου ! έλεγε.
Την Πρωτοχρονιά του 1943 άφησε ό,τι δουλειές είχε, γλίστρησε σ' έναν κήπο, έκοψε ένα κλαρί και στόλισε δέντρο για την κορούλα της. Έπαιξε μαζί της, τραγούδησε, χόρεψε. Α, τι γλυκές που' ναι οι ειρηνικές ανθρώπινες συγκινήσεις...
- Μαμά, είπε το παιδί, τι καλά που τα περνάμε οι δυο μας! Γιατί δεν έρχεσαι να μείνεις εδώ μαζί μου, να σε βλέπω πάντα; Να μη χωρίζουμε ποτέ...
- Θα' ρθω , Αγνή, σε λίγο που θα λευτερωθούμε, θα' ρθω κοντά σου και δεν θα ξαναφύγω ποτέ πια...