Ηλέκτρα Αποστόλου, μια τόσο σύντομη ζωή, γιομάτη τόσον απίστευτο αγώνα...

Συμπληρώνονται φέτος 70 χρόνια από τον μαρτυρικό θάνατο, τη δολοφονία της Ηλέκτρας Αποστόλου. Ήταν 26 Ιουλίου 1944. Το ιστολόγιο τιμώντας την κομμουνίστρια, την  αγωνίστρια, την  ηρωίδα, τον άνθρωπο, τη γυναίκα , τη μάνα Ηλέκτρα Αποστόλου  αφιερώνει τρεις αναρτήσεις  με κείμενα γραμμένα από τρεις γυναίκες - συγγραφείς  Είναι η Μέλπω Αξιώτη, η Έφη Πανσελήνου και η Διδώ Σωτηρίου.
 Η Μέλπω Αξιώτη γράφει για  αυτήν  στο βιβλίο της " Οι Ελληνίδες φρουροί της Ελλάδας  " στις 26 Ιουλίου 1945 στα πλαίσια τιμητικού αφιερώματος στην Ελληνίδα της Αντίστασης και στη μνήμη της Ηλέκτρας Αποστόλου. Το βιβλίο είχε κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις " Ο Ρήγας. Εκδοτικός Οργανισμός" Αθήνα 1945. Αναδημοσίευτηκε  στον Γ' τόμο των Απάντων της Μέλπως Αξιώτη με τίτλο" Χρονικά " που εκδόθηκε από τον Κέδρο το 1980

Ηλέχτρα Αποστόλου

Το χρόνο 1912, στην οικογένεια Αποστόλου γεννήθηκε ένα κοριτσάκι. Το βάφτισαν Ηλέχτρα. Το παιδί από μικρό παρατηρεί και ξεχωρίζει γύρω του την κοινωνική αδικία. Θλίβεται η μικρή καρδιά του και γυρεύει να καταλάβει, γιατί άλλοι είναι πλούσιοι, όπως ήταν η ίδια, κι άλλοι πεινούν αδιάκοπα. Όταν μεγάλωσε λιγάκι, τη στέλνουν οι γονείς της και τελειώνει τη Γερμανική Σχολή. Τότε η μικρή Ηλέχτρα έρχεται σ' επαφή με τους κομμουνιστές. Αυτοί θα τις λύσουν τώρα τις κοινωνικές απορίες της, κι αυτοί θα τη διδάξουν πως δε φτάνει να θλίβεσαι, αλλά πρέπει και να βοηθείς τους αλυσοδεμένους να καταλύσουν τα δεσμά της σκλαβιάς. Σ' αυτήν την ιδεολογία η Ηλέχτρα εντάσσεται από κείνη την ώρα, σ' αυτήν υπηρετεί μ' όσες δυνάμεις μπορεί να διαθέσει άνθρωπος. Απάνω σ' αυτό το καθήκον τη δολοφονούν με μαρτύρια οι χαφιέδες της Ασφάλειας.
Στα 1925, όταν κηρύχτηκε η διχτατορία Παγκάλου, βρίσκομε ένα κοριτσάκι με τα κοτσιδάκια του, ήταν 13 χρονών, να γίνεται μέλος της ΟΚΝΕ, της Κομμουνιστικής Νεολαίας Ελλάδας. Μες στη Γερμανική Σχολή ιδρύει έναν μικρό όμιλο που στέλνει ταχτικά εμβάσματα στους εξόριστους της Ανάφης, όπου βρίσκεται και ο αδελφός της.
Στα 1930, για να γλιτώσει απ' την αντίδραση της αστικής της οικογένειας, παντρεύεται τον κομμουνιστή γιατρό Γιάννη Σιδερίδη. Από κείνη την ώρα δίνεται πια ολοκληρωτικά στην υπηρεσία του βασανισμένου  ελληνικού λαού.
Στα 1931, γίνεται μέλος του ΚΚΕ, απ' τις ελάχιστες γυναίκες που βρίσκουνται τότε σ' εκείνο το κόμμα, κι η πιο μικρή οργανωμένη κομμουνίστρια που' χε ποτέ η Ελλάδα.
Γίνεται απ' τα πιο δραστήρια στελέχη της ΟΚΝΕ και συμμετέχει ειδικά  στο κίνημα της εργαζόμενης γυναίκας. Οργανώνει συγκεντρώσεις στα κλωστοϋφαντουργεία και καπνεργοστάσια, πρωτοστατεί στις απεργίες. Στις πιο δύσκολες ώρες της ζωής τους και του αγώνα τους οι εργαζόμενες γυναίκες της Αθήνας γνωρίζουν από κοντά της Ηλέχτρα που στέκει πάντα δίπλα τους. Όχι στεγνός ιδεολογικός οδηγητής , μα προπαντός ένας μεγάλος φίλος που συμμερίζεται την κάθε πίκρα της ζωής καθενός.
Στα 1932, διευθύνει τη Νεολαία, κεντρικό δημοσιογραφικό όργανο της ΟΚΝΕ. Στα 1933, γίνεται μέλος της καθοδήγησης της ΟΚΝΕ. Στα 1935, στέλνεται αντιπρόσωπος των Ελληνίδων γυναικών στο Διεθνές Αντιφασιστικό Συνέδριο του Παρισιού. Συνέχεια στέλνεται αντιπρόσωπος της ΟΚΝΕ στο VI Συνέδριο της Διεθνούς Κομμουνιστικής Νεολαίας. Στα συνέδρια κάνουν εντύπωση οι λόγοι της και η συνεισφορά της στη σύνταξη των διεθνών αποφάσεων.
Γυρίζοντας στην Ελλάδα περιοδεύει επαρχιακά κέντρα, Σέρρες, Θεσσαλονίκη, οργανώνει γυναικείες συγκεντρώσεις για την αντιμετώπιση του κινδύνου του "Φασισμού" που κρέμεται κιόλας απάνω στην Ευρώπη. Συμμετέχει τότε  και στην οργάνωση του Αντιφασιστικού Συνεδρίου που συνήλθε το 1936 στην Αθήνα.
Μόλις κηρύχτηκε η Μεταξική διχτατορία πιάνεται απ'  την  Ειδική Ασφάλεια και δικάζεται σε δυο χρόνια φυλάκιση. Στις φυλακές Αβέρωφ μπαίνει επικεφαλής των αντιφασιστριών γυναικών, οργανώνει την εισαγωγή του παράνομου τύπου στη φυλακή, μέσα στη φοβερή τρομοκρατία οργανώνει μαθήματα, και κλείνεται συχνά στο μπουντρούμι.

Μόλις αποφυλακίζεται το 1938, εργάζεται οργανωτικά ένα χρόνο στη Θεσσαλονίκη. Πιάνεται τις παραμονές που περιμένει γέννα. Γεννά σ' ένα νοσοκομείο κρατούμενη, και 7 ημερών λεχώνα στέλνεται με το νεογέννητο εξορία στην Ανάφη. Υποφέρει από έλκος και εκμεταλλεύεται την αρρώστια της για να μεταφερθεί στην Αθήνα να μπορέσει να δραπετεύσει. Το Σεπτέμβρη 1942, από το Τμήμα Μεταγωγών όπου μεταφέρθηκε, διώχνει το κοριτσάκι της και την επόμενη το σκάζει μεταμφιεσμένη σε καθαρίστρια.
Βρισκόμαστε τότε στις αρχές της φοβερής ξενικής κατοχής, τότε που πρωτοοργανώνει ο ελληνικός λαός την αντίστασή του. Η Ηλέχτρα ρίχνεται στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα. Πρωτοστατεί στην οργάνωση της ελληνικής νεολαίας και στη δημιουργία της ΕΠΟΝ. Από το 1943 γίνεται μέλος του Γραφείου της Κομμουνιστικής Οργάνωσης Αθήνας. Και το 1944, διευθύνει το Γραφείο Διαφώτισης της Αθήνας. Σ' αυτήν τη θέση τη δολοφονήσανε. Ήταν 32 χρονών.
Μια τόσο σύντομη ζωή, γιομάτη τόσον απίστευτο αγώνα. Κι όμως όσοι δεν την γνωρίσανε, δεν πρόκειται να την έχουν γνωρίσει ούτε τώρα. Δε βρίσκεται η Ηλέχτρα μέσα στην απαρίθμηση μιας οποιασδήποτε καταπληχτικής δράσης. Απάνω απ' όλα είναι άνθρωπος. Είναι  ο σωστός κομμουνιστής, ο τύπος ο ανθρώπινος που γι' αυτόν είπε ο Λένιν: " Με μια παράξενη αντίφαση, λεγόμαστε υλιστές, εμείς που είμαστε οι πιο μεγάλοι ιδεολόγοι".

Την αληθινή Ηλέχτρα τη βρίσκομε, όταν ανάμεσα στα μπλόκα τρέχει λαχανιασμένη να λούσει το παιδάκι της. Όταν ανάμεσα στα μπλόκα και κυνηγημένη τρέχει να παρηγορήσει μια μάνα, που ' χει δύο χρόνια ν' αντικρίσει την κόρη της για να της πει πως ζει. Τη βρίσκομε , όταν οι συναγωνίστριες τρέχουνε στην Ηλέκτρα να της πούνε τον πόνο τους, κι αυτή τ' αναβάλει όλα για να φροντίσει στοργικά " τον άνθρωπο".
Όταν βρισκόταν στην Ανάφη εξόριστη, στάλθηκε και ο άντρας της στα μπουντρούμια της Κέρκυρας. Αγαπιόνταν πολύ κι οι δυο κατάδικοι αλληλογραφούν ταχτικά. Ξαφνικά κάποιο γράμμα του τη βάζει σε μεγάλη έννοια. " Στενοχωρέθηκα, του απαντά, δεν θέλω να πιστέψω ότι μπορεί να εννοείς εκείνο που φαντάζομαι". Δεύτερο γράμμα του την κατατοπίζει σαφέστερα. Του απαντά: " Πρόσεξε Γιάννη. Θυμάσαι απάνω σε τι ορκιστήκαμε να βασίσομε το δεσμό μας. Πρόσεξε πολύ. Εγώ ποτέ δε θα πατήσω τον όρκο μου". Τρίτο γράμμα της φέρνει τη συγκλονιστική είδηση. Ο Σιδερίδης είχε κάμει δήλωση για να ξεφύγει από τη φυλακή.

Για την Ηλέχτρα το χτύπημα είναι φοβερό. Του ξαναγράφει λέγοντας πως παύει να είναι γυναίκα του, και μένει μόνο φίλη του, δίνοντας του χρόνο και συμβουλές να μετανοήσει. Όταν της γράφει απ' την Αθήνα, μιλώντας της για τη δουλειά του και πως θα βγάζει λεφτά να τη βοηθά μαζί με το παιδί τους, τότε η Ηλέχτρα απαντά: " Κύριε Σιδερίδη, από δω κι ύστερα θα λαβαίνετε είδηση για την υγεία της κόρης σας μέσω του τάδε γνωστού". Και κάθε τόσο στέλνει σε τηλεγράφημα δυο λέξεις: " Η μικρή αναπτύσσεται κανονικα΄".
" Έπρεπε να το κάμω αυτό, εξηγεί αργότερα η Ηλέχτρα, για να διατηρήσω την εικόνα του παλιού Γιάννη - αγωνιστή, κι όχι του Γιάννη αποστάτη"
Η αλληλογραφία αυτή είναι απ' τα τραγικότερα ανθρώπινα αισθηματικά ντοκουμέντα. Δείχνουν όλη την πάλη ανάμεσα σε μιαν ανθρώπινη καρδιά και στο καθήκον του κομμουνιστή. " Τον αγαπούσα πολύ, έλεγε η Ηλέχτρα αργότερα, κι εκρυβόμουν να κλάψω να μη με βλέπανε οι σύντροφοι".
- Μα κλαιν λοιπόν κι οι μπολσεβίκοι;
- Κλαίνε, φίλε, κι οι μπολσεβίκοι! Και κλαίνε ίσως απ' όλους ακόμη περισσότερο. Κλαιν την αγάπη που δεν χαίρουνται. Κλαιν τα παιδιά τους που δεν βλέπουνε. Κλαιν όλα τα δεινά του κόσμου. Και γι' αυτό αγωνίζουνται. Να στερέψουν τα δάκρυα.
19 χρόνια βρίσκεται η Ηλέχτρα στην υπηρεσία του ελληνικού λαού. 19 χρόνια τρώει ξυλοδαρμούς, εξευτελισμούς και εξορίες. Να γιατί αγωνίζεται. Να σταματήσουν απ' την ανθρωπότητα οι ξυλοδαρμοί και οι εξορίες.
6 χρόνια είναι μάνα, και βασανίζεται να βρει το γάλα, το φάρμακο και τη χαρά να δώκει στο παιδί της. Να γιατί αγωνίζεται. Να βρίσκουν όλες οι μανάδες γάλα, φάρμακα και χαρά να δίνουν στο παιδί τους.

 

Στις 25 Ιουλίου 1944, Τρίτη, στις 7.30 το πρωί πιάστηκε στη διασταύρωση Ιθάκης - Γ' Σεπτεμβρίου απ' την ομάδα Παρθενίου της Ειδικής Ασφάλειας. Μονάχη κι άοπλη πάλαιψε λεβέντικα με τους δήμιους. Κάλεσαν γερμανικό αυτοκίνητο , τους μίλησε εκείνη γερμανικά και την άφησαν. Κάλεσαν ελληνικό αυτοκίνητο και τη μετέφεραν στην οδόν Ελπίδας. Στο άντρο των μαρτυρίων , το ξενοδοχείο
 " Κρυστάλ", ο Παρθενίου , ο Καθρέφτης κι ο αντισυνταγματάρχης Πάτερης πέσαν απάνω της με λύσσα.

" Από πού είσαι; - Απ' την Αθήνα - Πού κάθεσαι; - Στην Αθήνα - Πώς σε λένε; - Ελληνίδα. - Τι έκανες ;- Υπηρετούσα το λαό". 

Χτυπούσαν και βασάνιζαν, αλλά δεν πήραν άλλη λέξη. Θυμόταν η Ηλέχτρα εκείνο που μας είπε κάποτε: " Εγώ όταν πιάνομαι, δεν νιώθω καμιά ανησυχία για την απολογία μου. Γιατί μόλις περάσω εκείνα τα κατώφλια, βάζω στο νου μου πως δεν έχω πια μνήμη, δεν έχω αυτιά, δεν έχω γλώσσα. Δεν έχω ούτε μιας μέρας παρελθόν".
Εκείνη τη βραδιά η Ασφάλεια πρόσφερε κρασί στα όργανά της. Επανηγύρισαν την τόσο σημαντική σύλληψη. Ήξεραν ότι σφάζοντας της Ηλέχτρα  Αποστόλου, γκρέμιζαν έναν από τους στύλους της Εθνικής Αντίστασης.
Ένα μερόνυχτο κράτησε το μαρτύριο. Μες στο μερόνυχτο την αποτελείωσαν.
Είχαν σκοτώσει μια γυναίκα που παράτησε πλούτη, μόρφωση κι ευτυχία για ν' αφοσιωθεί στην καλυτέρεψη της ανθρωπότητας. Είχαν σκοτώσει μια από τις καλύτερες ελληνίδες μητέρες, κι απ' τους πιο πιστούς φίλους του λαού. Τη λευτεριά που ετοίμασε δεν πρόλαβε να τη χαρεί[...]

Θάνατος πρόωρος εμπόδισε την ολοκλήρωση μιας τέτοιας αγωνιστικής προσωπικότητας. Αλλά κι ο τόσο ξέχωρος σε ηρωικότητα θάνατος ήρθε και σφράγισε με δόξα μια καταπληχτική ζωή.
Εμείς που' χαμε την τιμή να τη γνωρίσομε μες στον αγώνα της Εθνικής Αντίστασης, τώρα μέσα στο μνήμα της την ανακηρύσσομε Αρχηγό.
Την τοποθετούμε να στέκεται δίπλα στις γυναικείες διεθνείς αγωνιστικές προσωπικότητες. Δίπλα στη γερμανίδα Ρόζα Λούξεμπουργκ, στην ισπανίδα Πασσιονάρια, την πολωνίδα Βασιλέφσκα.
Κι απάνω στο άγνωστό μας μνήμα της, να της χαράξομε εκείνο το ρητό που της άρεσε:

 " Οι νεκροί μπολσεβίκοι είναι σεβαστοί όχι γιατί πεθάνανε, αλλά γιατί δεν πεθαίνουν ποτέ!"

Και την ημέρα της δολοφονίας της, όταν μέσα σ' ένα μπουντρούμι επί ένα μερόνυχτο χτύπησαν το κορμί της " άνθρωποι " που κατά λάθος λέγουνται άνθρωποι, και το θανάτωσαν απ' τα χτυπήματα, την ημέρα  εκείνη , την 26 Ιουλίου, να ορίσουμε " Ημέρα των ηρωίδων του αγώνα μας".
Να συγκεντρώνουνται αυτήν τη μέρα κάθε χρόνο οι Ελληνίδες. Να γονατίζουν μπροστά στις νεκρές του αγώνα μας. Να παραδίνει η μία γενεά στην άλλη γενεά, σαν λαμπάδα αναμμένη , τη φοβερή ανάμνηση απ' τα εγκλήματα του φασισμού. Και μ' όποια μάσκα κι αν μας ξεγελά, να μην τον ξαναφήσουν οι άνθρωποι ποτέ πια να φυτρώσει στο χώμα του πλανήτη μας!