"Δεν έχω τη χαρούμενη αισιοδοξία του πουλιού. Μα όσο φως κέρδισα, το κέρδισα με τα δικά μου μάτια. Σ’ όλη τη ζωή μου γκρέμιζα τα κάστρα της νύχτας… μα τα κάστρα δεν τέλειωσαν, ούτε θα τελειώσουν..."

-Λυπάμαι για την απόγνωσή σας και για τα βαριά προαισθήματα που σας περικυκλώνουν. Δεν έχω τη χαρούμενη αισιοδοξία του πουλιού. Μα όσο φως κέρδισα, το κέρδισα με τα δικά μου μάτια. Σ’ όλη τη ζωή μου γκρέμιζα τα κάστρα της νύχτας… μα τα κάστρα δεν τέλειωσαν, ούτε θα τελειώσουν.
-Τότε λοιπόν, πώς γίνεται να βλέπετε τον κόσμο φωτεινό;
-Δεν έχω κανένα ζευγάρι γυαλιά που να δείχνουν τον κόσμο άσπρο. Όσα είναι μαύρα θα μείνουν μαύρα. Εγώ μόνο θα σας δείξω εκείνα που είναι άσπρα.
-Δεν υπάρχει άσπρο στη φύση!
-Αυτό το λένε οι καθηγητές της Σχολής Καλών Τεχνών. Υπάρχει τίποτα πιο άσπρο απ’ το κάτασπρο φουστάνι της αγαπημένης μας; Υπάρχει τίποτα σ’ αυτή τη γη που να είναι πιο άσπρο απ’ τους αφρούς που ανθίζουν στις ελληνικές θάλασσες;
…
Το βατράχι είναι ευτυχισμένο μες στο βούρκο του. Εμείς γιατί να είμαστε δυστυχισμένοι μες στο φως μας;
…
Χρειάστηκε να περάσουν πολλά χρόνια… Να πάω πολύ μακριά απ’ αυτό το βιβλίο… Ν’ αφήσω τις σελίδες του να σκεπαστούν απ’ τη σκόνη… Να ζεσταθώ κάτω απ’ άλλους αστερισμούς… Να γευτώ κι άλλη λύπη… Να πω κι άλλα «τετέλεσται»… για να καταλάβω ότι δεν είν’ ανάγκη να τρελαθεί κανείς για να γίνει -ή για να νομίζει ότι έγινε- ευτυχισμένος.
Ευτυχισμένος δε θα γίνεις ούτε σαν τρελός ούτε σα γνωστικός. Στον κόσμο αυτό πρέπει να το πάρεις απόφαση: Και καλλιτέχνης κι ευτυχισμένος δε θα γίνεις. Την ευτυχία ή θα την γευτείς ή θα την προετοιμάσεις για τους άλλους. Και τα δυο μαζί δε γίνεται. Η ζωή σε διάλεξε για να την υπηρετήσεις. Όχι για να την απολάψεις. Και θα την υπηρετήσεις χωρίς βαρυγγόμια και χωρίς αμοιβή. Είσαι ο αφανής μεταλλωρύχος που δουλεύεις μόνος, ασυντρόφευτος, βαθιά στην πικρή γη, για να βγάλεις το λαμπερό μέταλλο για τους άλλους. Εσύ είσαι ο στρατιώτης –ο χωρίς σχηματισμό, ο μονομάχος, ο Τάνταλος, ο Σαμψών. Θα πάρεις κάστρα, θ’ ανεβάσεις νερό, θ’ αλέσεις αλάτι… κι ύστερα θα υποκλιθείς και θα παρακαλέσεις τους ανθρώπους να τα λάβουν.
Την προσωπική σου ευτυχία δεν θα βρεις υλικά  να τη φτιάξεις. Θα την ανακαλύψεις μόνος σου μέσα στα ξένα μάτια, στην ξένη χαρά, στο ξένο τραγούδι. Πρέπει να συνηθίσεις ν’ αγαπάς εκείνο που σου λείπει. Να συνηθίσεις ν’ αντέχεις εκείνο που έχεις.
Αλλά τότε… Αν είναι έτσι όπως το λες, πώς μπόρεσες, εσύ, χωρίς ευτυχία, να σύρεις ως εδώ την ύπαρξή σου; Σήμερα τελειώνει ένας αιώνας. Μήπως ανακάλυψες μέσα απ’ τα ρουμάνια της ζωής, κανένα μονοπάτι που να μπορείς να το περάσεις χωρίς να ξεσκιστείς;
Όχι. Ανακάλυψες, όμως κάτι άλλο: Τη μέθοδο να δίνεις λίγη ευτυχία στους άλλους. Τα λεξικά δεν την γράφουν έτσι… Τη λένε «μαρτύριο», αλλά -ποιος ξέρει;- μπορεί αυτή να είναι η πραγματική -και η μόνη- Ε υ τ υ χ ί α.

Αθήνα 1956
ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΛΟΥΝΤΕΜΗΣ, Έκσταση
( Από τον επίλογο της δεύτερη έκδοσης, εκδόσεις Δωρικός)

Πηγή: Ηλιαχτίδες