Δρακόλιμνη ( Παλιός ηπειρώτικος θρύλος)

    «Απάνω στο Σμόλικα, λίγο πιο κάτω απ' την ψηλότερη κορυφή του, στα 2.000 μέτρα, ανάμεσα στους θεόρατους βράχους και στα χιόνια που δεν προφταίνουν να λιώσουν, είναι η Δρακόλιμνη. Ογδόντα μέτρα είναι όλο κι όλο το πλάτος της και μπορεί να φαίνεται μικρή στον ανήξερο διαβάτη που περνάει το ψηλοκρεμαστό μονοπάτι από την Κόνιτσα για τα Ζαγόρια.
   Άπατο είναι ωστόσο το βάθος της λίμνης. Και κει μέσα φωλιάζει ο "δράκος", η ψυχή του μεγάλου βουνού. Γι' αυτό την είπανε και Δρακόλιμνη.
   Άνθρωπο στρατοκόπο, γυναίκα διαβατική, καραβάνι νυχτωμένο στο δρόμο δεν ακούστηκε ποτές του να πειράξει ο Δράκος του Σμόλικα. Κάθεται κει, από τότες που γίνηκε ο κόσμος και φυλάει το βουνό. Τα χωριά ζούνε κάτω από τον ίσκιο του. Τα κοπάδια το καλοκαίρι σκορπούνε στα βουνίσια ποτιστικά του λειβάδια. Αυτός ποτές του δεν ξεπρόβαλε να τα λαχταρίσει. Οι τσομπαναρέοι φυσούν τις φλογέρες τους. Αυτός ακούει και χαίρεται. Με τους γνώριμους, τους δικούς του, είναι ήμερος καί αγαπημένος. Κάθεται κει και μόνο φυλάει το μεγάλο βουνό του, ξένος ποτές να μην το πατήσει.
   Με τους ξένους αγριεύει. Κι είναι φοβερός όταν βγαίνει και αντιπαλεύει με τους άλλους δράκους των βουνών στο Πάπιγκο και στο Μέτσοβο. Τότε λένε ξεριζώνει τα πεύκα και κατρακυλάει τα μεγάλα κοτρώνια και βγάζει φωτιές από το στόμα του τις χειμωνιάτικες νύχτες. Κι ο μανιασμένος αγέρας σκορπίζει την τρομερή του κραυγή και γεμίζει τον τόπο. Κι είναι πάντοτε νικητής σ' αυτό το αντιπάλαιμα και κυνηγάει τους δράκους των άλλων βουνών και ξένος ποτέ ως τα τώρα δεν πάτησε το βουνό του. Κι όποιος το πάτησε, χάθηκε.
  Τέτιος είναι ο παλιός ηπειρώτικος θρύλος για τη Δρακόλιμνη και το δράκο του Σμόλικα. Ένας θρύλος που δεν πρόφτασε ν' απολησμονηθεί κι η αλήθεια της απελευθερωτικής μάχης που γίνεται τώρα, τον ανάστησε. Ο δράκος που φωλιάζει στο άπατο βάθος της μυστηριώδικης λίμνης και φυλάει το μεγάλο βουνό του, ζωντάνεψε μέσα στην αντίσταση των παλικαριών του Δημοκρατικού Στρατού. Στη Σούσνιτσα και στον Κλέφτη, στην Πολιάνα, στη Γύφτισα, στο Ταμπούρι κάτω από τον ίσκιο του Σμόλικα, πενήντα μέρες ο δράκος του παραμυθιού παράστεκε τους γνώριμους, τους δικούς του που πολεμούσαν για το βουνό του. Στέριωσε τους βράχους μπροστά στα πολυβολεία τους, τους έδειξε τα μυστικά μονοπάτια του βουνού του για να περνούν τη νύχτα, τους έκρυψε τη μέρα κάτω απ' τους θάμνους των μεγάλων του δέντρων. Πενήντα μέρες στάθηκε ορθός μπροστά στα μετερίζια των γνώριμων, των δικών του και κατρακύλησε πάνω στα κεφάλια των ξένων τα πιο μεγάλα κοτρώνια. Κι η θυμωμένη φωνή του αντιλάλησε από ρεματιά σε ρεματιά στα βουνά της Πίνδου κι από βουνό σε βουνό, σ' όλη την Ελλάδα, σ' όλον τον κόσμο να την ακούσουν τα παλικάρια και να αντρειώνονται, να την ακούσουν οι σκλάβοι να αναθαρρεύουν, να τρομάζουν οι τύρανοι...
   Κάποτε ο Αλή Πασάς θέλησε να βρει τι κρύβεται μέσα στη Δρακόλιμνη. Ανέβηκε μοναχός του με την πιστή του φρουρά κι έριξε βάρκες με μακριά σκοινιά που θάφταναν ως το βάθος της. Τότες, λέει η παράδοση, θύμωσε ο δράκος, η καλοκαιριάτικη μέρα σκοτείνιασε ξαφνικά, άρχισε να πέφτει χαλάζι, έτρεμε ο τόπος κι ο Αλή Πασάς τρομαγμένος λάκισε τον κατήφορο.
  Πέρασαν από κει στα 1940 κι οι Αλπίνοι του Μουσολίνι. Ο δράκος αγρίεψε πάλι. Και δεν απόμειναν παρά μονάχα τ' απέραντα κοιμητήριά τους...

***

  Τώρα οι δικοί μας τραβηχτήκανε παραπάνω στο Γράμμο. Οι ξένοι λένε πως πατούνε το Σμόλικα. Μα μέσα στο άπατο βάθος της μυστηριώδικης λίμνης, ο δράκος κάθεται πάντα και φυλάει το μεγάλο βουνό του. Δεν το παράδοσε ποτές σε κανέναν ξένο και δε θα το παραδόσει και τώρα. Τις νύχτες βγαίνει και τριγυρίζει τους τάφους δίπλα στα πολυβολεία του Κλέφτη και της Πολιάνας κι ακούγεται το σκούξιμό του μέσα στα δάση. Τις νύχτες βγαίνει και περπατεί στις σκοπιές, στα φυλάκια, στους καταυλισμούς των ξένων που πάτησαν το βουνό του κι εκείνοι νιώθουν το πέρασμά του και παγώνουν ολόβολοι. Ακούν τα πεύκα που τρίζουν, τρίζουν τα δόντια του, κι εκείνοι τρέμουν και αγρυπνούνε - απόψε θάναι που θα φανερωθεί, αύριο θα ξεσπάσει η οργή του;
   Μέσα στη φωτιά της μεγάλης απελευθερωτικής μάχης, το σύμβολο του παλιού λησμονημένου ηπειρώτικου θρύλου γίνεται αλήθεια. Ο δράκος είναι ζωντανός. Και δεν είναι μονάχα στη Δρακόλιμνη και στο Σμόλικα, στο Πάπιγκο, στο Μέτσοβο και στο Γράμμο - στα βουνά μοναχά. Μέσα στην καρδιά της Ελλάδας και του λαού της φωλιάζει τ' αδάμαστο στοιχειό της λευτεριάς».
     

Δημήτρη Χατζή, Θητεία (αγωνιστικά κείμενα 1940 - 1950 ), Κείμενα, Αθήνα 1979 

( η ανάρτηση αφιερωμένη στην Ελπίδα)