Λίγα μέτρα πέρα από μένα βλέπω τον κύριο Θανάση, υπεύθυνο του τουριστικού γραφείου, να συζητάει συνωμοτικά με τον Κώστα, τον οδηγό του λεωφορείου, να με κοιτάζει λοξά, επίμονα και δύσπιστα. Ύστερα έρχεται κατευθείαν επάνω μου, με χτυπάει στις πλάτες και μου χαμογελά δήθεν με επαγγελματική εμπιστοσύνη. " Για σήμερα έχουμε την ανάγκη σου ".
Πράγματι, για μία, δύο μέρες θα αντικαταστήσω τον ξεναγό του γραφείου. Ο κύριος Θανάσης συνεχίζει : " Θα λες αυτά που ξέρει λίγο - πολύ όλος ο κόσμος, τα άλλα βάστηξέ τα για τον εαυτό σου, Έλληνες ξεναγείς, συνεννοηθήκαμε;". Είναι φανερό ότι δεν μου έχει ούτε εμπιστοσύνη ούτε σεβασμό για τις βιβλιοθήκες που έχω φάει, γι' αυτόν και για τον κόσμο είναι ένα και το αυτό, σαν να είμαι σαράκι που τρώει κι αυτό βιβλιοθήκες χωρίς να γίνεται σοφότερο, αλλά και να γίνεται ποιος χρειάζεται τη σοφία του; Ας είναι. Όμως τον καθησυχάζω. " Κύριε Θανάση, θα το δείτε, αυτήν τη φορά θα τους κάνω όλους να κλάψουν". Ο κύριος Θανάσης δεν εμπιστεύεται την υπόσχεσή μου, γι' αυτό φωνάζει δυνατά στον οδηγό του λεωφορείου να το ακούσω εγώ: " Κώστα, αν λέει ό,τι του γουστάρει, κλείσ' του το μικρόφωνο και συνέχισε εσύ".
Αυτό δεν είναι μόνον απειλή είναι και μισή αλήθεια εφόσον οι οδηγοί των τουριστικών λεωφορείων, έστω κι αν πήραν το απολυτήριο του Δημοτικού με 5, με τα χρόνια γίνονται καθηγητές της Ιστορίας και της Αρχαιολογίας από τόσα που ακούνε καθημερινά στις ξεναγήσεις. Σε κάθε περίπτωση ο οδηγός σίγουρα είναι σε θέση να αντιληφθεί αν εγώ κινούμαι στη σωστή γραμμή. Ας είναι. Πρώτος μπαίνει στο λεωφορείο ο οδηγός, ύστερα εγώ, κλείνουν γλυκά οι υδραυλικές πόρτες προς τα μέσα , σαν στόματα κλεισμένα με ρουφηχτά φιλιά. Λοιπόν η ξενάγηση θ' αρχίσει μ' ένα παραλίμνιο τουρ και μετά θα κινηθούμε στα αξιοθέατα προάστια της πόλης. Περνάμε δίπλα από τα κάστρα και τα τζαμιά. Τους λέω συνοπτικά τη θηριώδη ιστορία του Αλή Πασά, αυτού του τύραννου του Γένους, τους εξηγώ ότι στα χαλάσματα που φαίνονται δίπλα από το δεύτερο τζαμί ήταν τα χαρέμια και εκεί μέσα μαρτύρησαν τόσες και τόσες Ελληνοπούλες με πρώτη την κυρά - Βασιλική που την άρπαξε ο τύραννος δώδεκα χρονώ κοριτσάκι, τη βίαζε κατ' επανάληψη επί πολλά χρόνια αλλά αυτή με την τόση εμορφιά της το ημέρωσε το θηρίο και την αγάπησε! Μάλιστα της επέτρεψε να θρησκεύεται στο χαρέμι χριστιανικά. Τους λέω τότε να κοιτάξουν αριστερά προς τη λίμνη και τους δείχνω το σημείο " Δώδεκα" όπου ο Αλή Πασάς έπνιξε τις κυρές και τις αρχόντισσες της πόλης, με πρώτη την κυρά - Φροσύνη! Τις έβαλαν οι δήμιοι μέσα σε τσουβάλια και από μία βάρκα τις έριχναν στα νερά και τις έπνιξαν σαν γάτες. Λέγοντας αυτά τρέμει σαν συγκινημένη η φωνή μου και φαίνεται μεταδίδεται το τρέμουλο στο λεωφορείο γιατί ακούω πίσω μου πνιχτά γεροντίστηκα αναφιλητά ανακατεμένα με ξερόβηχες από παλιά κρυώματα.
Τώρα έρχεται η σειρά να τους πω για τα τζαμιά, να κάτι σούβλες μεγάλα ! όπου παλουκώθηκε το έθνος επί πεντακόσια χρόνια.Τους εξηγώ ότι τα Γιάννενα απελευθερώθηκαν από τους Τούρκους στα 1913 και τότε η πόλη είχε δεκαοχτώ τζαμιά, είτε την Προύσα έβλεπες είτε τα Γιάννενα, ένα και το αυτό. Πρόλαβαν οι Γιαννιώτες τον πρώτο καιρό και γκρέμισαν τα δεκάξι αλλά ετούτα τα δύο δυστυχώς γλίτωσαν για να μας θυμίζουν τη μακραίωνη σκλαβιά.
Διασχίζουμε την οδό Ανεξαρτησίας με τα πολλά μαγαζιά των Εβραίων που άλλαξαν χέρια. Τους λέω:" Η πόλη είχε 4000 Εβραίους μέχρι την Κατοχή αλλά εμείς οι Γιαννιώτες τους ξεχάσαμε τελείως σαν να ήταν 4000 μύγε ςπου ψόφησαν στα χιόνια της Γερμανίας. Όμως τις λίρες..." Σ' αυτό απάνω τσακώνω τον οδηγό να με κοιτάζει πολύ αυστηρά και αμέσως συνέρχομαι. Τραβάμε γραμμή για το Μουσείο Κέρινων Ομοιωμάτων. Εδώ όλοι μένουν άναυδοι από την τέλεια κηροπλαστική απεικόνιση εθνικών ηρώων και ιστορικών γεγονότων. Και είναι αλήθεια ότι περιδιαβαίνοντας κάποιος αγράμματος επί μισή ώρα τις υπόγειες στοές του μουσείου, μαθαίνει στο άψε σβήσε την ελληνική ιστορία χωρίς βιβλία και φροντιστήρια.
Βγαίνοντας από το μουσείο τους δείχνω ανατολικά ψηλά στη βουνοκορφή τα οχυρά του Μπιζανίου όπου στα 1913 έγιναν οι φοβερές μάχες για την απελευθέρωση της πόλης και οι Τούρκοι έφευγαν σα λαγοί από την ορμή του στρατού μας. Πηγαίνοντας ανατολικά προς Τζουμέρκα, φτάνουμε στο χωριό Ελληνικό, όπου βρίσκεται το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Θόδωρου Παπαγιάννη, ένα μουσείο που αξίζει το όνομά του.
Το πρόγραμμα προβλέπει επίσκεψη στη Δωδώνη και κατόπιν φαγητό στο εστιατόριο " Μαντείο". Στη διαδρομή προς Δωδώνητσακώνω με την άκρη του ματιού μου τον οδηγό να με κοιτάζει ευχαριστημένος. Ας είναι. Φθάνουμε επιτέλους στη Δωδώνη. Τους λέω αρκετά πράγματα για το αρχαίο θέατρο και το μαντείο. Βλέπουμε τα ερείπια των ειδωλολατρικών ναών και του μαντείου. Τους εξηγώ ότι στα αρχαία χρόνια ήταν εδώ φυτρωμένη μια μεγάλη βελανιδιά και έδινε χρησμούς από το θρόισμα των φύλλων. Εκεί με την ευκαιρία τους μιλώ για τους ψευδοχρησμούς των ειδωλολατρών ιερέων και τις διάφορες απάτες που μηχανεύονταν για να εξαπατήσουν τους αρχαίους αφελείς και να τους παίρνουν το χρυσάφι αλλά ακόμα και τα τεντζερέδια. Πάνω σ' αυτά διαισθάνομαι ότι οι θεούσες του λεωφορείου ευχαριστήθηκαν γιατί ακούω μουρμουρητά σαν εξορκισμούς.
Εδώ τελειώνει η ξενάγηση, κανένας δεν έχει απορίες, είμαστε όλοι ευχαριστημένοι και πηγαίνουμε κοπάδι προς το εστιατόριο "Μαντείο", χωρίς όμως να μαντέψω τι θα μου συμβεί εκεί. Λοιπόν εμείς οι Ηπειρώτες έχουμε κακό χούι. Αν βρούμε καλό τσίπουρο του γαμούμε τη μάνα! μετά συγχωρήσεως, γι' αυτό κι εγώ αμέσως το παραγγέλνω σε νεροπότηρο.
Από δω όμως αρχίζει το κακό. Πριν αποσώσουν οι άλλοι το φαγητό εγώ ανεβαίνω σε μια καρέκλα για να με βλέπουν όλοι. Είμαι αυτοκαταστροφικός, το ξέρω, γι' αυτό δεν έχω καταθέσεις όπως όλοι οι Γιαννιώτες. Λοιπόν αρχίζω να κελαηδάω, και τι λέω; Ακούστε τι λέω στους ανθρώπους που έδωσαν τα λεφτά τους για το ταξίδι με την ξενάγηση μέσα. Κι αρχίζω που λέτε την ανάποδη ξενάγηση και μεταξύ άλλων τους λέω:" Βρε κωθώνια, από το πρωί σας παραμυθιάζω και δεν παίρνετε χαμπάρι! Μακάρι και κάποιοι άλλοι έλληνες να βοηθούσαν την Επανάσταση του '21 όπως τη βοήθησε ο Αλή Πασάς έστω άθελά του και να αφήσουν τα γράμματα στα Γιάννενα να ανθήσουν όπως τον καιρό του...Τις ντροπές της κυρά - Φροσύνης τις μάθατε όλοι από το σίριαλ, όμως με άλλες δεκάξι μουσουλμάνες πόρνε ςτις έπνιξαν. Ποιες κυρές κι αρχοντοπούλες; Όσο δε για την άλλη κυρά, την κυρα - Βασιλική, την περήφανη Ελληνοπούλα, την κακοποιημένη, την κρυπτοχριστιανή, ακούστε τα: υπήρξε πρώτης τάξεως μουσουλμάνα που έζησε ύστερα από τον θάνατο του Αλή Πασά στην ελεύθερη Ελλάδα κοντά στο Μεσολόγγι, με το όνομα τοτ Αλή στο στόμα!. Ξεπεσμένη, γελαδάρισσα, αλκοολική, με το φερετζέ της και τις βράκες της. Επισκέφθηκε κάποτε τον Καποδίστρια και αυτός την ξαπόστειλε γιατί του εμφανίστηκε ντυμένη τουρκάλα φορώντας φερετζέ. Πουλούσε η έρημη για λίγα γρόσια στους τότε άπληστους κάτι χάρτες που τάχα έδειχναν τον κρυμμένο θησαυρό του Αλή Πασά! Κάποιοι από αυτούς τους χάρτες κυκλοφορούν ακόμα στις μέρες μας.
Τώρα για τα τζαμιά. Αλήθεια πώς θα ήταν τα Γιάννενα χωρίς τα τζαμιά; Υπάρχουν ομορφότερα κοσμήματα στην πόλη από τα τζαμιά που έχτισαν οι εχθροί μας; Όσο γαι το Μπιζάνι που το βλέπουμε απέναντι, να ξέρετε καθόλου δεν έφευγαν οι Τούρκοι σαν λαγοί. Ο στρατηγός Παρασκευόπουλος που ανέβηκε πρώτος στα οχυρά, έγραψε στη γυναίκα του: " Θαύμασα τα παλικάρια, τους Τούρκους πυροβολητές που επί τόσον καιρό βρίσκονταν ακάλυπτοι στο σφοδρό μας πυρ και τώρα κείτονταν νεκροί δίπλα στα τσακισμένο κανόνια τους"...Και εδώ βρε...βρε...κωθώνια που καθόμαστε δεν ήταν τόπος ειδωλολατρικής απάτης, εδώ ήταν τόπος λατρείας της προαιώνιας, της παγκόσμιας θρησκείας, της Μητέρας Γης. Οι πρώτοι αγριοχριστιανοί κατέστρεψαν τα ιερά, έκοψαν την προφορική βελανιδιά και μάλιστα έσκαψαν και έβγαλαν τις ρίζες να μην ξαναφυτρώσει. Ετούτα τα χώματα όπου σέρνετε τα ποδάρια σας τα πάτησε ο Αινείας, ο Οδυσσέας, ο Ιάσονας και τόσοι άλλοι!"
Πάνω σε αυτά μου επιτίθενται οι γριές με σκουξιές και με παγωμένα νερά και αυτόματα συνέρχομαι! Συνειδητοποιώ αμέσως τι μαλακία έχω κάνει και τρέχω προς τον μελαχρινό οδηγό που έχει ασπρίσει από το κακό του. Τον παρακαλώ να μην πει τίποτε στον κύριο Θανάση γιατί αυτός θα μου κόψει το μεροκάματο. " Μεροκάματο!" μου κάνει. " Τ' αρχίδια του θα σου δώσει!"
Εμένα που έφαγα βιβλιοθήκες με ταπεινώνει ο σοφέρης. Όμως κρατώ μια πισινή μήπως με συγχωρέσει το αφεντικό όπως την άλλη φορά. Εξάλλου ποιος είναι σε θέση να ξεχωρίσει ποια από τις δύο ξεναγήσεις που έκανα είναι η σωστή;
Δημοσιευμένο στο ένθετο Μικρές Πατρίδες - Είκοσι συγγραφείς μάς αποκαλύπτουν τα μυστικά του τόπου τους, της εφημερίδας Τα Νέα (χωρίς χρονολογία)
Καταπληκτικό! Σπουδαία επιλογή.
ΑπάντησηΔιαγραφή