Στις 23 Φλεβάρη του 1943 ιδρύθηκε η ΕΠΟΝ, η μεγαλύτερη αντιστασιακή οργάνωση της νεολαίας , η οποία πολέμησε τους κατακτητές και τους συνεργάτες τους γράφοντας σελίδες άφθαστου ηρωισμού. 450 χιλιάδες επονίτες και επονίτισσες και 150 χιλιάδες αετόπουλα πρωτοστάτησαν στον αγώνα του ελληνικού λαού για την απελευθέρωση από το ξένο καταχτητή αλλά και στον αγώνα για την ουσιαστική μόρφωση της νέας γενιάς, για την πολιτιστική αναβάθμισή , την κοινωνική πρόοδο και την πραγματική ανοικοδόμηση της Ελλάδας μετά τον πόλεμο.
Το ιστολόγιο αναδημοσιεύει το παρακάτω κείμενο από το περιοδικό Νέα Γενιά , όργανο του Κεντρικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ. Δημοσιεύτηκε στο αφιέρωμα για τη δεύτερη επέτειο της ΕΠΟΝ στις 23 Φλεβάρη 1945.
Αγαπημένοι μας νεκροί, επονίτες κι' επονίτισσες που πέσατε στον αγώνα για τη λευτεριά της Ελλάδας μας, για τα ιδανικά της νεολαίας, αιώνια θάναι η μνήμη σας και με κατάνυξη οι μελλούμενες γενιές θα διαλαλούν τα ονόματά σας. Σε σας που θυσιάσατε τα όμορφα νιάτα σας στο βωμό της πατρίδας και του πολιτισμού χρωστάμε απέραντη ευγνωμοσύνη. Το Έθνος ολόκληρο γονατίζει στους φρέσκους τάφους σας και σας σκεπάζει με αμάραντη δόξα. Το αίμα σας δεν πήγε χαμένο. Το παράδειγμά σας μας δυναμώνει να συνεχίσουμε το δρόμο που χαράξατε σεις.
Στις διαδηλώσεις του 43 στην Αθήνα, δεκάδες επονίτες άοπλοι πέσαν νεκροί αντιμετωπίζοντας τα γερμανικά τανκς.
Να μερικά ονόματα που θα μείνουν αξέχαστα στην ιστορία της Αθηναϊκής νεολαίας:
- Τορόν, σπουδαστής του Πολυτεχνείου, Σοφοκλής Βασιλάκης φυματικός της Σωτηρίας, Ωραιόπουλος και Δρακόπουλος μαθητές, Ελένη Παπαγεωργίου κ' ακολουθεί ατελείωτη σειρά ηρωικών νεκρών της ΕΠΟΝ.
- Μια νεαρή Επονίτισσα από την Ελασσώνα πιάστηκε από τους γερμανούς και την έγδαραν ζωντανή. Ενώ την έγδερναν φώναζε " Ζήτω η ΕΠΟΝ"
- Ο Ανδρέας Κατωχιανός, σερβιτόρος 23 ετών, οργανωτής της ΕΠΟΝ Αθήνας πιάστηκε από τη λαομίσητη ειδική ασφάλεια το καλοκαίρι του 1944 και υποβλήθηκε σε φριχτά βασανιστήρια στο "Κρυστάλ". Υπόκυψε στα βασανιστήρια και οι κακούργοι έριξαν το πτώμα του στους υπονόμους. Τον βασάνισαν για να μαρτυρήση. Σ' όλο το διάστημα των βασανιστηρίων του η μόνη κουβέντα που είπε ήταν " Βαράτε σκυλλιά. Οι Επονίτες πεθαίνουν και παίρνουν μαζί τους το μυστικό της οργάνωσής τους".
- Οι σερβιτόροι και η νεολαία του Κέντρου της Αθήνας προφέρουν με συγκίνηση το όνομα του αγνού αγωνιστή, του αγαπημένου τους Αντρέα.
- Ο Κώστας Αρώνης σπουδαστής της Ανωτάτης Εμπορικής , 23 χρονών, οργανωτής της ΕΠΟΝ Αθήνας πιάστηκε από την ειδική. Και ο Γιώργος Αλβέρτης , εργάτης 18 χρονών γραμματέας της ΕΠΟΝ Θυμαρακιών προδόθηκε από τον Πεανίτη Περλέγκα, πιάστηκε από την Ειδική. Παραδόθηκαν κι' οι δυο στους γερμανούς και τουφεκίστηκαν τον Απρίλη του 1944. Πέσαν τραγουδώντας τον Εθνικό μας Ύμνο.
- Ο Βαγγέλης Χατζηδάκης ,22 χρονών. Γραμματέας της ΕΠΟΝ Κατσιποδιού. Κυνηγημένος από τους γερμανούς κρυβόταν σ' ένα σπίτι. Τον ανακάλυψαν χωροφύλακες και τον σκότωσαν.
- Ο Επονίτης Κανάκης Σκορδίλης 17 χρονών από την Κυψέλη σκοτώθηκε από τους Γερμανούς ενώ έγραφε συνθήματα στους τοίχους. το σύνθημα έμεινε στα μισά. Οι συναγωνιστές του αποτέλιωσαν το σύνθημα με το αίμα του.
- Οι Επονίτες Κιοκμενίδης, Αυγέρης, Φωτόπουλος, ταμπουρωμένοι σ' ένα σπίτι στον Υμηττό πολέμησαν μια ολόκληρη μέρα με γερμανούς και τσολιάδες και γίνηκαν ολοκαύτωμα ( Αθήνα)
- Ο Ριρής Οικονομίδης γραμματέας της ΕΠΟΝ σπουδαστών πιάστηκε από τον ΕΣΑΣ στο Πολυτεχνείο και ξυλοκοπήθηκε. Ο ΕΣΑΣ τον παράδωσε στην ειδική και τον βασάνισε άγρια. Η ειδική τον παράδωσε στα Σ.Σ και τον αποτελείωσαν.
Λίγες μέρες μετά την ίδρυση της ΕΠΟΝ, στη Ν. Ιωνία, ο εδεσίτης Κ.Ρεμούνδος πρόδωσε στη γκεσταπό τον Γιώργο Παυλάντο και Ηλία Δουρμούσογλου, στελέχη της ΕΠΟΝ. Το γερμανικό στρατοδικείο τους καταδίκασε σε θάνατο. Λίγο πριν εχτελεσθούν η μάνα του Γιώργου πήγε να τον δη. " Μην κλαις Μάνα" της λέει. " Νάσαι περίφανη γιατί ο γυιός σου πέφτει για τη λευτεριά της Ελλάδας". Την άλλη μέρα δυο ηρωικά παληκάρια των Ποδαράδων ο Γιώργος κι' ο Ηλίας αντίκρυ στο εχτελεστικό απόσπασμα τραγουδούσαν τον Εθνικό Ύμνο ενώ πέφταν στο βωμό της Πατρίδας.
- Ο Κ. Μαντέλος από την περιοχή των Τρικκάλων, εχτελέστηκε από τους γερμανούς. Τα τελευταία του λόγια ήταν: " Χιλιάδες επονίτες θα εκδικηθούν το θάνατό μου".
- Οι αδελφοί Δανδολίνη από το Βόλο, στελέχη της ΕΠΟΝ δολοφονήθηκαν από Εσαάδιτες και τα πτώματά τους τα πέταξαν στο δρόμο.
- Ο Κώστας Σίρμπος, στέλεχος της ΕΠΟΝ Θεσσαλίας, όταν τον κρέμναγαν οι γερμανοί στα Τρίκκαλα, έσπασε δυο φορές το σχοινί. Και τις δυο φορές ζητωκραύγασε την Ελλάδα και τη λευτεριά.
- Ο Παναγιώτης Δουλγεράκης, Γραμματέας της ΕΠΟΝ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ορέστης Ιωαννίδης, Γραμ. της ΕΠΟΝ ΣΕΚ και Χαρίλαος Τάλλαρος , Καπετάνιος του ΕΛΑΣ σπουδαστών Θεσ/νίκης, πέσαν πολεμώντας ηρωικά κατά των γερμανοτσολιάδων, το καλοκαίρι του 1944.
- Ο Γιώργος Γκυζώτης , 20 ετών, από το Κρημίνι της Κοζάνης . Ανήκε στις επονίτικες ομάδες της ΙΧ μεραρχίας. Σε μια μάχη τραυματίστηκε κι' αιχμαλωτίστηκε. Του βγάλαν τα καινούργια Εγγλέζικα ρούχα που φορούσε και του φόρεσαν κουρέλια. Του είπαν ότι θα του χαρίσουν τη ζωή και θα του δώσουν πολλά λεφτά αν μίλαγε σ' ένα χωριό κατά του ΕΛΑΣ. Τους είπε ναι. Μα όταν βγήκε να μιλήσει σε μια συγκέντρωση χωρικών, είπε τα θερμότερα λόγια για τον ΕΛΑΣ και τον αγώνα και πρόφτασε να τελειώση: " Ζήτω η Ελλάδα. Ζήτω η λευτεριά". Τον τράβηξαν κάτω και τον εχτέλεσαν.
Οι νεκροί της ΕΠΟΝ είναι χιλιάδες πολλές. Όπου κι' αν περπατήσης στα βουνά και στους κάμπους, στις πόλεις και στα χωριά και στα νησιά της Ελλάδας μας, θα συναντήσης τους τάφους των. Κάθε τάφος είνε και μαι ιστορία. Μια ιστορία ηρωισμού και μεγαλείου, μια ιστορία δόξας γραμμένη με αίμα.
Τα ονόματα των νεκρών μας, που πέσαν στον αγώνα για τη λευτεριά της Ελλάδας και τη συντριβή του φασισμού, θα χωρέσουν μόνον στο Λεύκωμα που θα αφιερώση στη μνήμη τους η ΕΠΟΝ.
Δόξα και Τιμή σ' αυτούς που με το θάνατό τους χαρίσανε σε μας τη λευτεριά.
Το ιστολόγιο αναδημοσιεύει το παρακάτω κείμενο από το περιοδικό Νέα Γενιά , όργανο του Κεντρικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ. Δημοσιεύτηκε στο αφιέρωμα για τη δεύτερη επέτειο της ΕΠΟΝ στις 23 Φλεβάρη 1945.
Αγαπημένοι μας νεκροί, επονίτες κι' επονίτισσες που πέσατε στον αγώνα για τη λευτεριά της Ελλάδας μας, για τα ιδανικά της νεολαίας, αιώνια θάναι η μνήμη σας και με κατάνυξη οι μελλούμενες γενιές θα διαλαλούν τα ονόματά σας. Σε σας που θυσιάσατε τα όμορφα νιάτα σας στο βωμό της πατρίδας και του πολιτισμού χρωστάμε απέραντη ευγνωμοσύνη. Το Έθνος ολόκληρο γονατίζει στους φρέσκους τάφους σας και σας σκεπάζει με αμάραντη δόξα. Το αίμα σας δεν πήγε χαμένο. Το παράδειγμά σας μας δυναμώνει να συνεχίσουμε το δρόμο που χαράξατε σεις.
Στις διαδηλώσεις του 43 στην Αθήνα, δεκάδες επονίτες άοπλοι πέσαν νεκροί αντιμετωπίζοντας τα γερμανικά τανκς.
Να μερικά ονόματα που θα μείνουν αξέχαστα στην ιστορία της Αθηναϊκής νεολαίας:
- Τορόν, σπουδαστής του Πολυτεχνείου, Σοφοκλής Βασιλάκης φυματικός της Σωτηρίας, Ωραιόπουλος και Δρακόπουλος μαθητές, Ελένη Παπαγεωργίου κ' ακολουθεί ατελείωτη σειρά ηρωικών νεκρών της ΕΠΟΝ.
- Μια νεαρή Επονίτισσα από την Ελασσώνα πιάστηκε από τους γερμανούς και την έγδαραν ζωντανή. Ενώ την έγδερναν φώναζε " Ζήτω η ΕΠΟΝ"
- Ο Ανδρέας Κατωχιανός, σερβιτόρος 23 ετών, οργανωτής της ΕΠΟΝ Αθήνας πιάστηκε από τη λαομίσητη ειδική ασφάλεια το καλοκαίρι του 1944 και υποβλήθηκε σε φριχτά βασανιστήρια στο "Κρυστάλ". Υπόκυψε στα βασανιστήρια και οι κακούργοι έριξαν το πτώμα του στους υπονόμους. Τον βασάνισαν για να μαρτυρήση. Σ' όλο το διάστημα των βασανιστηρίων του η μόνη κουβέντα που είπε ήταν " Βαράτε σκυλλιά. Οι Επονίτες πεθαίνουν και παίρνουν μαζί τους το μυστικό της οργάνωσής τους".
- Οι σερβιτόροι και η νεολαία του Κέντρου της Αθήνας προφέρουν με συγκίνηση το όνομα του αγνού αγωνιστή, του αγαπημένου τους Αντρέα.
- Ο Κώστας Αρώνης σπουδαστής της Ανωτάτης Εμπορικής , 23 χρονών, οργανωτής της ΕΠΟΝ Αθήνας πιάστηκε από την ειδική. Και ο Γιώργος Αλβέρτης , εργάτης 18 χρονών γραμματέας της ΕΠΟΝ Θυμαρακιών προδόθηκε από τον Πεανίτη Περλέγκα, πιάστηκε από την Ειδική. Παραδόθηκαν κι' οι δυο στους γερμανούς και τουφεκίστηκαν τον Απρίλη του 1944. Πέσαν τραγουδώντας τον Εθνικό μας Ύμνο.
- Ο Βαγγέλης Χατζηδάκης ,22 χρονών. Γραμματέας της ΕΠΟΝ Κατσιποδιού. Κυνηγημένος από τους γερμανούς κρυβόταν σ' ένα σπίτι. Τον ανακάλυψαν χωροφύλακες και τον σκότωσαν.
- Ο Επονίτης Κανάκης Σκορδίλης 17 χρονών από την Κυψέλη σκοτώθηκε από τους Γερμανούς ενώ έγραφε συνθήματα στους τοίχους. το σύνθημα έμεινε στα μισά. Οι συναγωνιστές του αποτέλιωσαν το σύνθημα με το αίμα του.
- Οι Επονίτες Κιοκμενίδης, Αυγέρης, Φωτόπουλος, ταμπουρωμένοι σ' ένα σπίτι στον Υμηττό πολέμησαν μια ολόκληρη μέρα με γερμανούς και τσολιάδες και γίνηκαν ολοκαύτωμα ( Αθήνα)
- Ο Ριρής Οικονομίδης γραμματέας της ΕΠΟΝ σπουδαστών πιάστηκε από τον ΕΣΑΣ στο Πολυτεχνείο και ξυλοκοπήθηκε. Ο ΕΣΑΣ τον παράδωσε στην ειδική και τον βασάνισε άγρια. Η ειδική τον παράδωσε στα Σ.Σ και τον αποτελείωσαν.
Λίγες μέρες μετά την ίδρυση της ΕΠΟΝ, στη Ν. Ιωνία, ο εδεσίτης Κ.Ρεμούνδος πρόδωσε στη γκεσταπό τον Γιώργο Παυλάντο και Ηλία Δουρμούσογλου, στελέχη της ΕΠΟΝ. Το γερμανικό στρατοδικείο τους καταδίκασε σε θάνατο. Λίγο πριν εχτελεσθούν η μάνα του Γιώργου πήγε να τον δη. " Μην κλαις Μάνα" της λέει. " Νάσαι περίφανη γιατί ο γυιός σου πέφτει για τη λευτεριά της Ελλάδας". Την άλλη μέρα δυο ηρωικά παληκάρια των Ποδαράδων ο Γιώργος κι' ο Ηλίας αντίκρυ στο εχτελεστικό απόσπασμα τραγουδούσαν τον Εθνικό Ύμνο ενώ πέφταν στο βωμό της Πατρίδας.
- Ο Κ. Μαντέλος από την περιοχή των Τρικκάλων, εχτελέστηκε από τους γερμανούς. Τα τελευταία του λόγια ήταν: " Χιλιάδες επονίτες θα εκδικηθούν το θάνατό μου".
- Οι αδελφοί Δανδολίνη από το Βόλο, στελέχη της ΕΠΟΝ δολοφονήθηκαν από Εσαάδιτες και τα πτώματά τους τα πέταξαν στο δρόμο.
- Ο Κώστας Σίρμπος, στέλεχος της ΕΠΟΝ Θεσσαλίας, όταν τον κρέμναγαν οι γερμανοί στα Τρίκκαλα, έσπασε δυο φορές το σχοινί. Και τις δυο φορές ζητωκραύγασε την Ελλάδα και τη λευτεριά.
- Ο Παναγιώτης Δουλγεράκης, Γραμματέας της ΕΠΟΝ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ορέστης Ιωαννίδης, Γραμ. της ΕΠΟΝ ΣΕΚ και Χαρίλαος Τάλλαρος , Καπετάνιος του ΕΛΑΣ σπουδαστών Θεσ/νίκης, πέσαν πολεμώντας ηρωικά κατά των γερμανοτσολιάδων, το καλοκαίρι του 1944.
- Ο Γιώργος Γκυζώτης , 20 ετών, από το Κρημίνι της Κοζάνης . Ανήκε στις επονίτικες ομάδες της ΙΧ μεραρχίας. Σε μια μάχη τραυματίστηκε κι' αιχμαλωτίστηκε. Του βγάλαν τα καινούργια Εγγλέζικα ρούχα που φορούσε και του φόρεσαν κουρέλια. Του είπαν ότι θα του χαρίσουν τη ζωή και θα του δώσουν πολλά λεφτά αν μίλαγε σ' ένα χωριό κατά του ΕΛΑΣ. Τους είπε ναι. Μα όταν βγήκε να μιλήσει σε μια συγκέντρωση χωρικών, είπε τα θερμότερα λόγια για τον ΕΛΑΣ και τον αγώνα και πρόφτασε να τελειώση: " Ζήτω η Ελλάδα. Ζήτω η λευτεριά". Τον τράβηξαν κάτω και τον εχτέλεσαν.
Οι νεκροί της ΕΠΟΝ είναι χιλιάδες πολλές. Όπου κι' αν περπατήσης στα βουνά και στους κάμπους, στις πόλεις και στα χωριά και στα νησιά της Ελλάδας μας, θα συναντήσης τους τάφους των. Κάθε τάφος είνε και μαι ιστορία. Μια ιστορία ηρωισμού και μεγαλείου, μια ιστορία δόξας γραμμένη με αίμα.
Τα ονόματα των νεκρών μας, που πέσαν στον αγώνα για τη λευτεριά της Ελλάδας και τη συντριβή του φασισμού, θα χωρέσουν μόνον στο Λεύκωμα που θα αφιερώση στη μνήμη τους η ΕΠΟΝ.
Δόξα και Τιμή σ' αυτούς που με το θάνατό τους χαρίσανε σε μας τη λευτεριά.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου