Ο Μεγάλος Δεκέμβρης

ΒΑΣΩ ΚΑΤΡΑΚΗ - ΑΘΗΝΑ 1944

 Ο Μεγάλος Δεκέμβρης του Μενέλαου Λουντέμη κυκλοφόρησε περίπου ένα χρόνο μετά τα Δεκεμβριανά. 16 του Νοέμβρη 1945.

 « Άρχισε όμως να γράφεται  απ’ το Δεκέμβρη με μια προφητική , θάλεγα , ενόραση και συνεχίστηκε , σελίδα με σελίδα , ως τα σήμερα.» σημειώνει ο συγγραφέας του και διευκρινίζει ότι « Γράφηκε μέσα σε συνθήκες αχαλίνωτου βρασμού κι’ έτσι μπορεί να ξεστράτισε λίγο απ’ τα όρια της πολιτικής ευπρέπειας, μα θάπρεπε να το ξέρουμε: Η φωνή του ανθρώπου που τον πατάνε στο στήθος ποτέ δεν είναι μελωδική».
 

Ο Μεγάλος Δεκέμβρης είναι ένα ιστορικό ντοκουμέντο , ένα χρονικό αλλά και ένα λογοτεχνικό έργο στη σύνθεσή του. Ιστορικό ντοκουμέντο διότι  « τα γεγονότα έχουν α κ ρ ι β ώ ς  έτσι», χρονικό διότι εκθέτει τα γεγονότα χρονολογικά ξεκινώντας από τον Οκτώβρη του 1944 , λίγο πριν την απελευθέρωση, φθάνει στην υπογραφή της Συμφωνίας της Βάρκιζας αλλά και στη διαμόρφωση του πολιτικού σκηνικού στη Μεγάλη Βρετανία και τελειώνει με τις συνεχιζόμενες επεμβάσεις της σε παγκόσμιο επίπεδο.Τα γεγονότα και τα περιστατικά αποδίδονται με διαλόγους που είναι δημιούργημα του λογοτέχνη  « με βάση τη συγγραφική ελευθερία ...ν’ αποκρυπτογραφεί τους διαλογισμούς των ηρώων του».

Έτσι ο Μενέλαος Λουντέμης  μεταφέρει με αμεσότητα ό,τι προηγήθηκε , ό,τι διαδραματίστηκε και ό,τι ακολούθησε τον Δεκέμβρη του 1944. Δηλώνει λοιπόν ότι 
 « Το δράμα που έγινε βιβλίο – όχι ένα βιβλίο θέσης αλλά ένα βιβλίο κραυγής – τόζησα , όχι σαν μονωμένος άνθρωπος, μα σα λ α ό ς . Έπιασα την πέννα με την ίδια αυθορμησιά που έπιασε στις 4 του Δεκέμβρη ΚΕΙΝΟΣ το όπλο».
 Επομένως το βιβλίο αυτό « Δε γράφηκε για να κηρύξει αλλά για να καταγγείλει».

Με παραβολικό – αλληγορικό λόγο ( ένα παραμύθι θα διαβάσουμε στην αρχή του με πρωταγωνιστές ένα λιοντάρι , μια αρκούδα, ένα γεράκι και μια αγελάδα που δείχνει πώς οι σύμμαχοι έγιναν δυνάστες και κατακτητές), εικόνες , ζωντανούς διαλόγους , σαρκασμό και καυστικό πνεύμα στήνει το σκηνικό μέσα στο οποίο παίχτηκε το παιγνίδι , επινοήθηκε η συνωμοσία και στήθηκε η σκευωρία από τους αποχωρούντες Γερμανούς, τους «απελευθερωτές» Άγγλους και τα κόμματα εκείνα « που έτσι στα ξαφνικά και μετά από ύπνο οχτώ ετών, τα παλιά ανακάλυψαν τον εαυτό τους. Οι πολιτικοί άντρες που τους είχανε θέσει σε πρόσκαιρη διαθεσιμότητα η Δικτατορία και η Κατοχή , έβλεπαν ότι το θύμα – Λαός, τους ξαναπροσφερότανε για την άσκηση της αγυρτείας τους.»

Η χειμαρρώδης , εκρηκτική και πολύ αιχμηρή γλώσσα του Λουντέμη ξετυλίγει τις δοσοληψίες όλων εκείνων των πολιτικών που, αν και άκαπνοι από μάχη, φλέρταραν με την εξουσία στην απελευθερωμένη Ελλάδα και έβλεπαν με άσχημο μάτι την δύναμη του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ και την προοπτική να βρεθούν αυτοί στην εξουσία. Αυτές οι πολιτικές δυνάμεις, από το Κάιρο ακόμα,  προκειμένου να αναλάβουν τα ηνία δεν δίστασαν να κατασκευάσουν τις αιτίες που οδήγησαν στη σύγκρουση.

Δουλοφροσύνη, δουλοπρέπεια, δουλικότητα τα χαρακτηριστικά εκείνων που οι Άγγλοι διόρισαν τοποτηρητές τους. 

« Το αλητάσκερο μπήκε πάλι σε δράση. Δουλιές με φούντες. Τώρα απόχτησαν πολλούς πατρόνες. Φόβο δεν είχαν. Όλοι οι εθνοπάτέρες ήταν μαζί τους. Ποιον να φοβηθούν; Τον «παλιοαμίτη»; Ο άνθρωπος που φκιάξανε Πρωθυπουργό είπε ότι « βαρύς θα πέσει ο πέλεκυς της Δικαιοσύνης επί των κακούργων αναρχικών. Η εθνική Νέμεσις θα είναι αδυσώπητος.»

Καταγγέλλει δυναμικά και πολύ εκφραστικά  την Αγγλο – Γερμανική συμμαχία εναντίον του ελληνικού λαού ως 
« κυνική και απροκάλυπτη» και χαρακτηρίζει τον Γεώργιο Παπανδρέου « αγγλικό γραμμόφωνο με ελληνική φωνή», «αρχομανή αγύρτη» που ως «μανιακός της Εξουσίας δε δίστασε για το δώρο μιας δίμηνης πρωθυπουργίας να ξεπουλήσει τη χιλιοβασανισμένη πατρίδα του στους ξένους.»

Με συνταραχτικό τρόπο καταγράφει τα γεγονότα απ’ ευθείας και περιγράφει αφηγούμενος όλο το πλαίσιο μέσα στο οποίο κινήθηκαν αυτές οι δυνάμεις για να εγκλωβίσουν « τους σταυραητούς των ελληνικών βουνών» και να υποδουλώσουν την Ελλάδα οδηγώντας  στον αφοπλισμό τον Λαϊκό Στρατό χωρίς όρους και προσχήματα.

Γράφει χαρακτηριστικά:

«...η καθημερινή εικόνα της ελεύθερης ελληνικής πρωτεύουσας είναι η ακόλουθη:

Εξουσία: την ασκούσε η Γερμανική Χωροφυλακή

Δικαιοσύνη:  «»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»

Τάξη : «»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»

Κυβερνητικό πρόγραμμα : 1) προστασία του δοσιλογισμού, 2) αύξηση των δοσιλόγων, 3) εξοπλισμός των δοσίλογων.

Ανώτερη εποπτεία για την πιστή τήρηση των ανωτέρω: Οι μεγάλοι φιλέλληνες Λήπερ και Σκόμπυ. Βοηθός , τροφοδότης και συνεπίκουρος: Η χώρα της Ελευθερίας»

Όλες οι κινήσεις οδήγησαν μεθοδικά στις 3 του Δεκέμβρη.

«...Και ξημέρωσε 3 του Δεκέμβρη. Τ ρ ε ι ς  τ ο υ  Δ ε κ έ μ β ρ η!...

Όποιος έζησε στις 3του Δεκέμβρη, στις 4 μπορούσε να πεθάνει.

Ο προορισμός του ανθρώπου, που είναι: να κάνει κάτι μεγάλο ή να ζήσει κάτι μεγάλο, εκπληρώνεται. Γιατί ο λαός, ο Αθηναϊκός  λαός, κείνη τη μεγάλη μέρα αποκαλύφθηκε μπροστά στο ίδιο του το μεγαλείο.»

Οι σελίδες που ακολουθούν είναι συγκλονιστικές , είναι μια κραυγή μπροστά στις « μπούκες των κανονιών» των εγγλέζικων τανκς , εναντίον των εγκλημάτων των «απελευθερωτών». 

 «Για μια Αθήνα χρειασθήκανε 33 μέρες για να – όχι να κερδίσουν αλλά για να – εκβιάσουν μια «νίκη» , για ολόκληρη Ελλάδα πόσο θα θέλανε; Άδηλο.»
 

Η Αγγλία νίκησε. Επιστέγασμα η Συμφωνία της Βάρκιζας : « Η Βάρκιζα είναι η « μάχη της Ελλάδος», η μόνη και τελική μάχη που κέρδισε εγγλέζικα ο Σκόμπυ.»

Ο Λουντέμης στηλιτεύει αμείλικτα  την αγγλική πολιτική στην Ελλάδα και  όλους τους   Έλληνες πολιτικούς που διαδοχικά συνεργάστηκαν μαζί της και αποκαλύπτει τα όπλα που οδήγησαν στην επικράτησή τους: Πανουργία, Ανανδρία, Ξετσιπωσιά και Απάτη.

Η φωνή του γεμάτη οδύνη και πόνο δυναμώνει για να την ακούσουν όχι οι Άγγλοι αλλά οι Έλληνες.

Κραυγή στα πέρατα η φωνή του Μενέλαου Λουντέμη:

« Οι τελευταίες αυτές σελίδες γράφονται μεσ’ στον καταποντισμό.

Οι φιγούρες με τις οποίες ο Βελζεβούλ της Ελλάδας παίζει το εθνικό μας δράμα είναι χάρτινες. Δεν τους βγάζεις σταλιά περηφάνεια και αξιοπρέπεια και στην πρέσσα να τους βάλεις.

Διαπομπέψανε την Ελλάδα σαν νάσαν γεννημένοι εχθροί της.

Ο « πρωθυπουργός» της είναι εύρημα που μόνο μες στα χωνευτήρια των απορριμάτων θα τόβρισκες. Αγραμματωσύνη, χυδαιότητα, προπαίτεια, πώρωση και παχυλή βλακεία είναι τα φυσικά προσόντα του. Δουλικότητα, αβουλία και χαμέρπεια είναι τα τυπικά.

Η Αγγλία σταμάτησε εδώ. Βαθύτερα δεν άντεχε η μύτη της, μα ούτε και υπήρχε βαθύτερα.

Και για μεν την Αγγλία για τα όσα κρίνει έχει το σκοπό της γιατί στο κάτου – κάτου το λόγο από ηθική τάξη έχει πια ο λαός της. Πώς όμως να σιγάσεις την οργή και την απέχθεια, πώς να κρύψεις την οδύνη και το θρήνο σου εσύ, ο Έλληνας ( που το ξαίρεις ότι είσαι και γιατί είσαι Έλληνας). Πώς μπορείς να επιτρέπεις να μ’ εξουσιάζουνε τα ηθικά πτώματα; Οι άνδρες που κυλήσανε στη λάσπη την ανθρώπινη σου τιμή και παραδώσανε στο χλευασμό την εθνική σου ιστορία; Που βρωμίσανε τη γλώσσα σου στα άνομα τους χείλη; Που λασπώσανε το φωτοστέφανο της Ελλάδας; Που μουτζουρώσανε την αιώνια αίγλη της; Πώς μπορεί να λέγεσαι ελεύθερος και να βουβαθείς; Πώς μπορείς να είσαι πολίτης της Αθήνας, της πανάρχαιας αυτής Μητρόπολης της Δημοκρατίας, και να βλέπεις την πρωτεύουσά σου λημέρι ληστρικό; Πώς μπορείς να επιτρέπεις επ’ άπειρον να πνίγει τη φωνή σου μες στην πυγμαία φούχτα του ο εκλεκτός ενός «άρχοντα» που δεν εξέλεξες; Πώς μπορείς να κυβερνιέσαι απ’ τον Αντιβασιλέα των Ινδιών ενώ είσαι Έλληνας;

Ο γύρω απ’ την Ακρόπολη λαός πολέμησε για την ανεξαρτησία του πριν από χιλιάδες χρόνια με ξύλινα κάστρα, είδε την πόλη του να καίγεται απ’ τη φωτιά και να ξολοθρεύεται απ’ το λοιμό. Όμως επέζησε για να δει μετά χιλιάδες χρόνια έναν Δεκέμβρη , έναν Δεκέμβρη που κανένας λαός δεν είχε μεγαλύτερό του.

Μα ο Δεκέμβρης είναι ένας μήνας που ξαναγυρίζει. Κι’ αν δεν γυρίσουν φύλλο οι παγκόσμιοι δυνάστες των Λαών, θα ξαναγυρίσει. Στην Ιστορία επαναλαμβάνονται ακόμα και τα Βατερλώ, πόσο μάλλον οι Δεκέμβρηδες!»

Το βιβλίο του Μενέλαου Λουντέμη κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στην Αθήνα το Νοέμβρη του 1945 από τις εκδόσεις Μαρή και Κοροντζή. Στο εξώφυλλο διαβάζουμε :

 " Αδελφή Γιάβα

Μπροστά στον Άγιο Πόνο Σου η αιμόφυρτη Ελλάδα, μη έχοντας τίποτα να σου προσφέρει στην πάλη Σου κατά του κοινού " απελευθερωτή ", Σού προσφέρει το ακάνθινο στεφάνι της"

και στο οπισθόφυλλο :

" Πληροφορούμεθα  μόλις τώρα την καταγωγή των δύο "ληστών", που σταυρώθηκαν πλάι στο Χριστό: Ο ένας ήταν Έλληνας κι' ο άλλος Γιαβανέζος! "

Ο συγγραφέας δηλώνει επίσης ότι:

" Το βιβλίο αυτό σαν γνήσια Ελληνικό και φιλελεύθερο παίρνει στάση σαφή αντιαγγλική. Ως την ημερομηνία αυτή που κυκλοφορεί, κάθε κάτοικος αυτού του τόπου, απ’ το Εικοσιένα κ’ εδώ, δεν θάπρεπε ούτε να φοβάται ούτε να ντρέπεται να το κάνει αυτό.

Αν τώρα – όπως το υποπτεύομαι – βρεθούν κόμματα ή άτομα ( και υπάρχουν αρκετοί τέτοιοι μισελληνίζοντες αγγλόφιλοι) να χαρακτηρίσουν το καθαρά αντιαγγλικό βιβλίο μου σαν «αντεθνικό», δεν έχουν παρά ν’ αλλάξουν υπηκοότητα.

Όσο για μένα έχω την αμετάθετη απόφαση κι’ επιθυμία να μείνω μέχρι θανάτου Έλληνας και Φιλέλληνας»

 Δεν γνωρίζω αν επανεκδόθηκε από τότε. Το βρήκα πριν μερικούς μήνες σε παλαιοβλιοπωλείο.

 Το βιβλίο σε ηλεκτρονική μορφή εδώ