3 Δεκέμβρη 1944, η Ματωμένη Κυριακή

Την Κυριακή , 3 του Δεκέμβρη, στις 10 το πρωί, ο αθηναϊκός λαός βαδίζει προς το Σύνταγμα απ' όλα τα γύρω σημεία. Γέροι, κορίτσια και παιδιά, ένας αδιάσπαστος πειθαρχημένος όγκος, ένας άοπλος πληθυσμός, που τα μόνα ντουφέκια του είναι η απόφασή του: " Ή λευτεριά ή θάνατος!".
Τότε αρχίζουν ξαφνικά οι δολοφονικές επιθέσεις. Πρώτη μπροστά στο σπίτι του Παπανδρέα, στην πλατεία Ρηγίλλης, χτύπησαν οι χαφιέδες που έχει φέρει από την Αίγυπτο, πέφτει ο πρώτος μας νεκρός. Ο Νίκος Λουρωτός, ηθοποιός - λογοτέχνης, κυλά τραυματισμένος στο πεζοδρόμιο. Τον πλησιάζει αστυφύλακας, του στηρίζει το αυτόματο στην κεφαλή και του αδειάζει όλη τη ριπή. Δεύτερη επίθεση μπρος από το ξενοδοχείο της Μ. Βρετάνιας, πολυβολούν οι Μπουραντάδες απ' τη διεύθυνση της αστυνομίας. Τρίτη στη μέση της πλατείας Συντάγματος , χίτες, τσολιάδες, εδεσίτες και χωροφύλακες πολυβολούν από τις πολεμίστρες της στέγης παλαιών Αναχτόρων. Τέταρτη, μπρος στον Άγνωστο Στρατιώτη. Πέμπτη, Νίκης και Μητροπόλεως. Έκτη, στις στήλες Ολυμπίου Διός.
 " Δεν επιστεύαμε πως τα πυρά ήταν αληθινά. Νομίζαμε ότι ήταν άσφαιρα. Όταν είδαμε γέρους, γυναίκες και παιδιά τυλιγμένους στα καταματωμένα αθώα τους πλακάτ, τότε μονάχα καταλάβαμε πόσο αληθινές ήταν οι σφαίρες". Έγραφε τότε σ' ανταπόκρισή του ο αμερικανός κ. Πούλος, που απελάθηκε σε λίγο από την Αθήνα από την κυβέρνηση.
Ο κόσμος αλαφιάστηκε. Άλλοι φεύγουν στους δρόμους γύρω, άλλοι κρύβουνται πίσω απ' τα περίπτερα και δέντρα της πλατείας, κι άλλοι πέφτουν χάμω. Τότε στη μέση της πλατείας ορμά ένας τραμβαγιέρης βαστώντας μιαν ελληνική σημαία και φώναζε: 
"Πατριώτες μη φοβάστε! Μη φεύγετε! Εμείς που αψηφήσαμε τους Γερμανούς, θα φοβηθούμε τα τσιράκια τους; Μαζευτείτε όλοι γύρω απ' τη σημαία! Πατριώτες μη φοβάστε!".

 Δεκέμβρης 1944. Έργο του Α.Τάσσου

Πιο πέρα ορμά μ' άλλη σημαία ο Ερρίκος Κορδάτος, * ηθοποιός και σπουδαστής, που τρεις φορές ετραυματίστηκε πολεμιστής του " Λόρδου Μπάυρον", που οι "εθνικιστές" τον δολοφόνησαν στο Πάρκο, ύστερα από τρεις μήνες, παραμονή της Εθνικής γιορτής, 25 του Μάρτη 1945.
Τότε όσοι ήσαν πεσμένοι χάμω σηκώθηκαν, όσοι έφυγαν γύρισαν, όσοι κρύφτηκαν φανερώθηκαν, σήκωσαν το κοντάρι, κυμάτιζε η σημαία, τρέχαν όλοι τριγύρω της, γιόμισε η πλατεία κόσμο, κι όλοι με μια φωνή προσάρμοσαν, στις καινούριες συνθήκες, το εμβατήριο της κατοχής:
Δε μας τρομάζουν των προδοτών τα βόλια
Ούτε του Σκόμπι τα άδοξα σπαθιά!
Οι Άγγλοι απάνω στα μπαλκόνια και τα πεζοδρόμια βλέπουν ατάραχοι τη φοβερή σφαγή. Αμερικάνοι ανταποκριτές, κατάπληχτοι, αρπάζουνε πιστόλια από τους προδότες και τα πετούνε στο λαό, και μπρος στο Κίγκ Τζώρτζ προτάσσουνε τα στήθια τους κάνοντας τόπο να περάσουμε. Περνούν τα άσπρα λάβαρα που οι διαδηλωτές τα βούτηξαν στο αίμα των νεκρών, και οι Αμερικάνοι τα φωτογραφίζουν. Περνά ένα πλακάτ πελώριο, που το βαστούν κορίτσια, και γονατίζουν ψέλνοντας το πένθιμο εμβατήριο, και γράφει όλο τον πόθο της βασανισμένης μας πατρίδας:

 

 Κυριακή 3 Δεκέμβρη 1944

" Όταν ο λαός βρίσκεται μπροστά στον κίνδυνο της τυραννίας, διαλέγει ή τις αλυσίδες ή τα όπλα. ΕΑΜ." 
Οι Αμερικάνοι το φωτοτυπήσανε στο περιοδικό τους Λάιφ.

 Νεκροί διαδηλωτές

Νεκροί 24, και τραυματίες 140, κείτουνται μες στους δρόμους. Γέροι, γυναίκες και παιδιά. Πολλοί από τους άντρες της αστυνομίας πόλεων, αρνούνται να χτυπήσουν, πετούνε χάμω τα πιστόλια τους, τα πλήθη τούς σηκώνουνε ψηλά πάνω στα χέρια. Οι Άγγλοι αρχίζουν και μαζεύουν μέσα σε φορτηγά τους, τραυματισμένους και γερούς. Ήταν οι πρώτοι όμηροι. Σε λίγες μέρες πιάστηκαν χιλιάδες. Στου Ρουφ και στην Καισαριανή, οι Αραπάδες εμποδίζουν 50000 διαδηλωτές να συνεχίσουν την πορεία τους, χτυπούν με ρόπαλα και πολυβόλα, και τραυματίζουν και παίρνουν ομήρους. Στην πλατεία Ομονοίας, το ίδιο βράδυ, οι μπουραντάδες σκότωσαν 7 πατριώτες τραπεζικούς την ώρα που κολλούσαν εαμικά χαρτιά στον τοίχο.
Μπροστά στ' Ανάχτορα κείτουνται χάμω τραγιάσκες και σακάκια από τους σκοτωμένους. Το αίμα έπηξε πάνω στο δρόμο. Όλη μέρα ο κόσμος στάθηκε ευλαβικά και φρούρησε τα ιερά εκείνα σημάδια . Στήθηκαν καλαμένιοι σταυροί κι ανάφτηκαν φαναράκια. Το βράδυ η αστυνομία τούς σκόρπισε με πιστόλια και γκλοπς, κι έτσι ποδοαπατήθηκαν τα ματωμένα χώματα.
Την άλλη μέρα ο Παπανδρέας αναγκάζεται να υποβάλει την παραίτησή του. Ο Τσώρτσιλ του το απαγορεύει. Και τον κρατά πρωθυπουργό. Η ελευθερωμένη Ελλάδα γίνεται ουσιαστικά, από κείνη την ώρα, βρετανική αποικία.

 Βρετανικό άρμα στους δρόμους της Αθήνας, την περίοδο των Δεκεμβριανών

Η αδούλωτη Αθήνα ξανασηκώνεται στο πόδι. Την χτύπησαν οι ορδές του άξονα. Την χτυπούν τώρα οι Άγγλοι, παίρνοντας συνεργάτες τους τούς ίδιους δολοφόνους, που μας σκοτώνανε στην κατοχή.

  4 Δεκέμβρη ’44, η πομπή της κηδείας των νεκρών 

Την άλλη μέρα, 4 του Δεκέμβρη, οι Αθηναίοι θάβουν τους νεκρούς τους. Είναι ένα θέαμα πρωτοφανές, που μόνο θα μπορούσε να συγκρίνονταν με μιαν αρχαία τραγωδία . 600 χιλιάδες λαός ακολουθεί τα φέρετρα. Όταν τα πλήθη γονατίζοντας  ψέλνουν το πένθιμο εμβατήριο:
Πέσατε θύματα αδέλφια, εσείς, σε άνιση πάλη κι αγώνα..., τα ρίγη ομαδικής συγκίνησης κλονίζουν ουρανό και γη. Όταν τα πλήθη εγύριζαν απ' την κηδεία εκείνη, οι χίτες κι εδεσίτες απ' τα ξενοδοχεία της Ομόνοιας χτύπησαν με αυτόματα το λαό στο ψαχνό. Νεκροί καινούριοι 37, και τραυματίες 69...

Μέλπω Αξιώτη, Χρονικά , Αθήνα 1941 -1945, Άπαντα Γ' τόμος, Κέδρος 1980

* Γιος του ιστορικού Γ.Κορδάτου