Το γράφουν στους τοίχους, το λένε στους δρόμους, το τραγουδούν στους κάμπους

...Λόγια που ακούγαμε στους δρόμους, στον κάμπο, στα ορυχεία, ιστορίες της ζωής   λαϊκά άσματα:

Οι Ινδιάνοι στον ποταμό Παρανά, περικυκλωμένοι από έναν πολιτισμό που τους μετατρέπει σε σκλάβους ή τους εξοντώνει για να τους πάρει τη γη, τραγουδούν τα βάσανά τους:

Εσύ προστάτεψε την πηγή της νεφέλης απ' όπου προέρχονται τα σοφά λόγια. Προστάτεψε αυτό που εγώ ανακάλυψα στη μοναξιά μου, και πες στα παιδιά σου, τους Χακάιρα, με τη μεγάλη καρδιά, να το διαφυλάξουν. Αυτοί θα εξουσιάζουν τη νεφέλη με τα σοφά λόγια.

Οι πολιτικοί κρατούμενοι γράφουν γράμματα:

Θα σου διηγηθώ ιστορίες με γλάρους, και δεν θα τις συγκρίνεις ξανά με τη λύπη.

Ανώνυμα χέρια γράφουν σε κάποιον τοίχο στις αποβάθρες του Μαρ ντελ Πλάτα:

Αναζητώ τον Χριστό και δεν τον βρίσκω
Αναζητώ τον εαυτό μου και δεν τον βρίσκω
Βρήκα όμως τον πλησίον μου,
και μαζί πορευόμαστε και οι τρεις.

Από το τρελοκομείο, ο ποιητής ταξιδεύει σε μυστικούς τόπους:

Ήμουν ξαπλωμένος στη θάλασσα. Περπατούσα πάνω στα κύματα και τον κάλεσα: Λοτρεαμόν, του είπα. Κι εκείνος μου απάντησε ότι μ, αγαπούσε. Ότι θα ήμασταν στο εξής φίλοι στη θάλασσα, αφού και οι δυο μας είχαμε υποφέρει στην ξηρά.

Τα παιδιά στα σχολεία, στις φτωχογειτονιές του Μοντεβιδέο, αφηγούνται την κατάκτηση της Αμερικής:

" Έρχομαι να εκπολιτίσω. Κοίτα τι όμορφο καράβι που έχω."
" Εγώ, δεν θέλει. Εγώ έχει σπίτι, οικογένεια, καλό μισθό."
" Ναι, αλλά είναι καλύτερα έτσι όπως σου λέω εγώ, θα μιλάς όπως εγώ."
" Παράτα βλακείες, παράτα με ήσυχο."

Ο εργάτης ενός εργοστασίου εξηγεί τη σχέση του με τον ήλιο:

Όταν μπαίνεις να δουλέψεις είναι νύχτα, και όταν βγαίνεις, ο ήλιος δύει. Γι' αυτό, το μεσημέρι όλοι καταφέρνουμε να ξεκλέψουμε πέντε λεπτά για να δούμε τον ήλιο στον δρόμο ή στην αυλή του εργοστασίου, γιατί στο υπόγειο δεν τον βλέπουμε. Το φως μπαίνει, αλλά τον ήλιο δεν το βλέπεις ποτέ.

Eduardo Galeano, Μέρες και νύχτες αγάπης και πολέμου, μετφρ. Ισμήνη Κανσή, Πάπυρος, Αθήνα 2018