...Οι δύο γυναίκες κοιτάζουν πέρα στις αλάνες φίσκα στα σκουπίδια που μαζεύονται χρόνια εκεί. Πώς λέμε η Τροία ανακαλύφθηκε σε πολλά επίπεδα; Είμαστε στην εποχή των οικιακών σκουπιδιών. Μια εποχή γεμάτη χαλάσματα και βανδαλισμένα αυτοκίνητα μέλη κακοποιών που μουχλιάζουν. Δέντρα κι αγριόχορτα φυτρώνουν ανάμεσα στα άχρηστα αντικείμενα. Αγέλες σκυλιών, γεράκια και κουκουβάγιες. Κάθε τόσο εργάτες του δήμου έρχονται εδώ για να σκάψουν. Στέκονται συλλογισμένοι δίπλα στους εκσκαφείς, τις μπουλντόζες και τις βουτηγμένες στην καφετιά λάσπη φαγάνες. Μοιάζουν με πεζικάριους μαζεμένους κοντά στα τανκς που προελαύνουν. Αλλά δεν μένουν πολύ. Φεύγουν πάντα αφήνοντας πίσω τους μισοσκαμμένους λάκκους, πεταμένα εξαρτήματα, πλαστικά ποτηράκια και πίτσες με πιπεριά. Οι μοναχές κοιτάζουν. Λαβυρινθώδεις φωλιές αρουραίων, λάκκοι γεμάτοι με πεταμένες λεκάνες, νιπτήρες και ψευδοροφές, σωροί παλιά λάστιχα στεφανωμένα με περικοκλάδες. Το ηλιοβασίλεμα ακούς το τραγούδι των πυροβολισμών πίσω από τους τοίχους των ερειπωμένων σπιτιών. Οι μοναχές κάθονται στο ημιφορτηγάκι και κοιτάζουν. Στην άλλη άκρη ένα κτίσμα, μια ετοιμόρροπη πολυκατοικία στέκει μονάχη. Ο ένας τοίχος - εκεί όπου κάποτε ακουμπούσε ένα άλλο κτήριο - είναι εκτεθειμένος. Εκεί, σε αυτό τον τοίχο ο Ισμαήλ Μουνιόζ και το συνεργείο του ζωγραφίζουν με σπρέι έναν άγγελο στη μνήμη κάθε παιδιού της γειτονιάς που πεθαίνει. Γαλάζιοι και ροζ άγγελοι πιάνουν τη μισή σχεδόν κάθετη επιφάνεια. Κάτω από κάθε άγγελο είναι γραμμένο το όνομα του παιδιού μαζί με την αιτία θανάτου και μερικά λόγια από την οικογένεια. Καθώς το φορτηγάκι πλησιάζει, η Έντγκαρ διαβάζει: φυματίωση, AIDS, ξυλοδαρμός, πυροβολισμοί από διερχόμενο αμάξι, ιλαρά, άσθμα, εγκατάλειψη βρέφους. Το αφήσαν στα σκουπίδια, το ξέχασαν στο αμάξι, το εγκατέλειψαν σε μια πλαστική σακούλα στην παγωνιά.
Το μυθιστόρημα κυκλοφόρησε στην Αμερική το 1998 και θεωρήθηκε εκείνη την εποχή ως το σπουδαιότερο έργο του συγγραφέα.
Πρόκειται για ένα ογκώδες μυθιστόρημα, 948 σελίδες στην ελληνική έκδοση. Ξεκινά στη Νέα Υόρκη το 1951 με έναν αγώνα μπέιζμπολ και μετά ο συγγραφέας με ένα μπρος - πίσω στο χρόνο φθάνει στις μέρες μας και με την αφήγηση των ζωών πολλών ανθρώπων, οι οποίοι όλοι με κάποιο τρόπο δένονται μεταξύ τους, παρουσιάζει την εικόνα της άλλης Αμερικής, της σκοτεινής. Μια εικόνα που τα έχει όλα:το αμερικάνικο όνειρο αλλά και τη διάψευση του, ανθρώπινες σχέσεις και υπαρξιακά προβλήματα, ανάπτυξη και υπανάπτυξη, την βιτρίνα των όμορφων πόλεων και τη ζωή που κρύβεται πίσω από τη βιτρίνα, σκουπίδια, πυρηνικά όπλα, ναρκωτικά, αρρώστιες, συμμορίες και γενικά ένα πολύ σκοτεινό και υπόγειο κόσμο και τα τείχη που αυτός υψώνει ανάμεσα σε ανθρώπους, γειτονιές, περιοχές και πόλεις ολόκληρες.
Η αλήθεια είναι ότι δεν ήταν λίγες οι φορές που θέλησα να το παρατήσω, ειδικά στην αρχή όπου η περιγραφή του αγώνα μπέιζμπολ καταλαμβάνει πολύ μεγάλη έκταση. Πολύ αμερικάνικο, σκέφτηκα. Δεν το παράτησα όμως και ομολογώ ότι αποζημιώθηκα γι' αυτό, διότι μέσα από τις πολλές ιστορίες και τα πολλά πρόσωπα προβληματίστηκα για τις πολλές πτυχές του αμερικάνικου τρόπου ζωής που μπορεί να φαίνεται ότι αφορά μόνο την Αμερική, αλλά δεν είναι έτσι, καθώς επιδρά με το έναν ή τον άλλο τρόπο πάνω σε όλη την ανθρωπότητα. Νομίζω ότι ο τρόπος γραφής του Ντον ΝτεΛίλλο κατορθώνει να σε βάλει μέσα στην ατμόσφαιρα αυτού του κόσμου, να νιώσεις τη σκληρότητά του και να μυρίσεις τη βρωμιά του σε όλα τα επίπεδα αφήνοντας όμως μια χαραμάδα για να μπει η ελπίδα.
Ο Υπόγειος κόσμος δεν είναι ένα εύκολο μυθιστόρημα. Είναι δύσκολο, σκληρό και απαιτητικό, αξίζει όμως τον κόπο.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου