Μελέτα, μα έχε άγρυπνα και ανοιχτά τα μάτια της ψυχής σου στη ζωή...

Δημήτρης Γληνός

Δευτέρα 15 Απριλίου 2013

Leonardo Da Vinci," ο πιο επίμονα περίεργος άνθρωπος στην Ιστορία"


[...] Για να συνθέσουμε την ιστορία της ζωής του Λεονάρντο, πρέπει να καταφύγουμε στις πλησιέστερες σε αυτόν πηγές: στις πρωτογενείς πηγές - τις σύγχρονες και τις κοντινές. Ανάμεσα σε αυτές πρωτεύοντα ρόλο διαδραματίζουν τα χειρόγραφά του[...]

[...] Το βασικό χαρακτηριστικό των χειρογράφων του Λεονάρντο είναι η ποικιλία τους, η πολυσυλλεκτικότητά τους: πρόκειται για μια συσσώρευση θεμάτων που συχνά στριμώχνονται  το ένα δίπλα στο άλλο. Μερικές σελίδες παρουσιάζουν δυσκολίες στη χρονολόγηση , γιατί ο Λεονάρντο διαθέτει έναν επαναληπτικό τρόπο σκέψης. Κάνει  κύκλους, σαν το αρπακτικό, γύρω από τα πολλά ενδιαφέροντα του, επανεξετάζει ιδέες και παρατηρήσεις, και επιστρέφει για να τις επεξεργαστεί σε βάθος ύστερα από χρόνια. έχει συναίσθηση αυτής της δυσκολίας και απολογείται στον υποθετικό μελλοντικό αναγνώστη:

" Μην με κατηγορήσεις , αναγνώστη, καθώς τα θέματα είναι πολλά και η μνήμη αδυνατεί να τα συγκρατήσει όλα και να πει 'Δεν θα γράψω αυτό, γιατί το έχω ήδη γράψει' ".




Τα χειρόγραφα συνιστούν ένα χάρτη του μυαλού του Λεονάρντο. Περιλαμβάνουν τα πάντα, από τη συντομότερη ημιτελή πρόταση ή τον προχειρότερο υπολογισμό, μέχρι ολοκληρωμένες επιστημονικές πραγματείες και λογοτεχνικές ασκήσεις. Τα θέματα τους ξεκινούν από την ανατομία και φτάνουν ως τη ζωολογία, μέσω της αεροδυναμικής, της αρχιτεκτονικής, της βοτανολογίας, του σχεδιασμού στολών, της πολεοδομίας και της στρατιωτικής μηχανικής, των μελετών απολιθωμάτων, της υδρογραφίας, των μαθηματικών, της μηχανικής, της οπτικής, της φιλοσοφίας, της ρομποτικής, της παρατήρησης των αστεριών, των θεατρικών σκηνικών και της αμπελουργίας. Το σπουδαιότερο μάθημα των χειρογράφων είναι ότι τα πάντα υπόκεινται σε αμφισβήτηση, έρευνα, εξέταση, εμβάθυνση ή αναγωγή σε πρωτογενείς αρχές. Θέτει μεγάλους και μικρούς στόχους:

Περίγραψε πώς σχηματίζονται τα σύννεφα και πώς διαλύονται, και τι προκαλεί την εξάτμιση των υδάτων, πού οφείλεται η ομίχλη και γιατί ο αέρας γίνεται πυκνότερος, και γιατί μοιάζει περισσότερο ή λιγότερο γαλάζιος κάποιες φορές...

Περίγραψε...τι είναι το φτάρνισμα, το χασμουρητό, η ζαλάδα, ο σπασμός, η παράλυση, το τουρτούρισμα λόγω ψύχους, η εφίδρωση, η κόπωση, η πείνα, ο ύπνος, η δίψα, ο πόθος...

Περίγραψε τη γλώσσα του δρυοκολάπτη...

 
Ο Λεονάρντο ήταν, όπως λέει ο Κένεθ Κλαρκ, " ο πιο επίμονα περίεργος άνθρωπος στην Ιστορία". Στα σημειωματάρια καταγράφονται οι εκτεταμένες έρευνές του επάνω στα ζητήματα που τον ενδιέφεραν. Στο σύνολό τους, συνθέτουν μια φιλόδοξη ιδέα οικουμενικής γνώσης, αλλά αν τα εξετάσει κανείς σε οποιοδήποτε μεμονωμένο σημείο, θα ανακαλύψει ότι εστιάζουν στο συγκεκριμένο και το ακριβές: παρατηρήσεις, πειράματα, ερωτήσεις και λύσεις. Είναι υπόδειγμα εμπειριστή και υπογράφει μεγαλόστομα ως " Leonardo Vinci disscepolo della sperientia"( που μεταφράζεται είτε ως " μαθητής της εμπειρίας" είτε ως " μαθητής του πειράματος"). Η συνήθεια του να ρωτά είναι έκδηλη ακόμα και σε μια συγγραφική ιδιαιτερότητα που τη συναντάμε σε πάρα πολλές χειρόγραφες σελίδες: όταν ήθελε να δοκιμάσει μια καινούρια πένα, σκάλιζε συνήθως τη λέξη dimmi - " Πες μου". Είναι ο Λεονάρντο που ρωτάει, που αναζητά κι άλλες πληροφορίες. Πες μου τι, πες μου πώς, πες μου γιατί - σίγουρα πολλοί στη Φλωρεντία, στο Μιλάνο και σε άλλα μέρη θα είχαν ακούσει τον ερωτηματικό τόνο του " dimmi" του Λεονάρντο.( απόσπασμα από την εισαγωγή )


Τσάρλς Νίκολ, Πτήσεις του μυαλού. Leonardo Da Vinci, Μεταίχμιο, 2005

" Μια αριστουργηματική βιογραφία, υπέροχα γραμμένη και εικονογραφημένη, γεμάτη διαφωτιστικές λεπτομέρειες και οξυδερκείς παρατηρήσεις" (οπισθόφυλλο)

Ο Leonardo Da Vinci γεννήθηκε ένα ανοιξιάτικο απόγευμα του 1452 στην πόλη Βίντσι της Τοσκάνης

Δεν υπάρχουν σχόλια :