Μελέτα, μα έχε άγρυπνα και ανοιχτά τα μάτια της ψυχής σου στη ζωή...

Δημήτρης Γληνός

Σάββατο 31 Ιανουαρίου 2015

Ο άνεμος χορεύει το κριθάρι

Ken Loach, The Wind That Shakes the Barley
 Συγκλονιστικό, σκηνοθετημένο με διαύγεια και ώριμη κριτική ματιά, πολιτικό δράμα, βραβευμένο με το Χρυσό Φοίνικα των Καννών, δοσμένο μέσα από τη σύγκρουση δύο αδερφών, μελών του IRA, που ξαφνικά βρίσκονται σε αντιμαχόμενα στρατόπεδα, με φόντο την Ιρλανδία τη δεκαετία του '20, περίοδο της εξέγερσης ενάντια στη βρετανική κυριαρχία. Ενα αληθινό έργο τέχνης, ταυτόχρονα δυνατή πολιτική ταινία.
 Η ταινία του Λόουτς, με τον όμορφο, ποιητικό τίτλο της (που αναφέρεται σε ποίημα του Ρόμπερτ Ντουάιερ Τζόις) είναι ένα συγκλονιστικό, δοσμένο με δύναμη και τρόπο συναρπαστικό, έργο, που για την Ιρλανδία και τα προβλήματά της κάνει εκείνο που έκανε η «Γη και ελευθερία» του Λόουτς για τον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο. Η ιστορία αρχίζει στα 1920, όταν ο Νταμιέν (εξαιρετική ερμηνεία από τον γνωστό μας από το «Breakfast on Pluto», Κίλιαν Μέρφι), ένας αρχικά απολιτικός νέος, απόφοιτος της Ιατρικής, που ετομάζεται να πάει να εργαστεί σε νοσοκομείο στο Λονδίνο, σπρωγμένος από τις περιστάσεις, αποφασίζει να προσχωρήσει στον Ιρλανδικό Απελευθερωτικό Στρατό (IRA), όπου ήδη είναι ενταγμένος ο μεγαλύτερος αδερφός του. Μόνο που όταν, τελικά, οι Βρετανοί προσφέρουν στους επαναστάτες μια κουτσουρεμένη συνθήκη, τα δύο αδέρφια βρίσκονται σε διαφορετικά, αντιμαχόμενα στρατόπεδα.
Ο Λόουτς αφηγείται με ρεαλισμό και αντικειμενικότητα την ιστορία του, σε σκηνές που δείχνουν τη βία των βρετανικών στρατευμάτων, μαζί και μισθοφόρων, που βασάνιζαν και σκότωναν τους επαναστάτες και με την παραμικρή υποψία συμμετοχής στον αγώνα έκαιγαν σπίτια, διώχνοντας απ' αυτά τις οικογένειες - μέθοδο που, όπως γνωρίζουμε πολύ καλά, χρησιμοποιούσαν και στην Κύπρο στη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα, με τις σκηνές βασανιστηρίων να φέρνουν στο νου εκείνες στο Γκουαντάναμο. Αυτό δεν εμποδίζει τον Λόουτς από το να δείξει τη βία και από την πλευρά των επαναστατών - όπως στη σκηνή όπου ο Νταμιέν αναγκάζεται να εκτελέσει έναν παιδικό του φίλο που τους πρόδωσε. Το δεύτερο μέρος της ταινίας εκτυλίσσεται ένα χρόνο αργότερα, όταν ένα τμήμα των επαναστατών δέχεται τη βρετανική συνθήκη που προσφέρει στην Ιρλανδία (με εξαίρεση το βόρειο τμήμα της) περιορισμένη ελευθερία, στο πλαίσιο της Βρετανικής Κοινοπολιτείας, με εξάρτηση από την ίδια τη Βρετανία. Σε αντίθεση με τον αδερφό του, ο Νταμιέν προσχωρεί σ' αυτούς που την απορρίπτουν, πιστεύοντας πως ο αγώνας τους δεν δικαιώθηκε, γεγονός που οδηγεί σε εμφύλιο πόλεμο.

Παράλληλα με την ένταση που προκαλεί η ρήξη ανάμεσα στα δύο αδέρφια, ο πολιτικά στρατευμένος Λόουτς, με τη βοήθεια του καλογραμμένου σεναρίου του Πολ Λάβερτι, υποβάλλει μέσα από διάφορες, κινηματογραφικά έξοχες σκηνές, τα ποικίλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι επαναστάτες (όπως εκείνη με το λαϊκό δικαστήριο όπου η αληθινή δικαιοσύνη έρχεται σε σύγκρουση με τα συμφέροντα των επαναστατών), υποδεικνύοντας, με έξυπνα επεξεργασμένη δραματουργία, το ρόλο εκείνων που τελικά αναλαμβάνουν την εξουσία (των πλουσίων και των μεγαλοκτηματιών), ενώ οι πραγματικοί αγωνιστές (βασικά φτωχοί αγρότες και εργάτες) αδικούνται και να παραμένουν στο περιθώριο. Τονίζοντας ταυτόχρονα τα λάθη που οδήγησαν σε μια συνθήκη, τα αποτελέσματα της οποίας έχουν αντίκτυπο και στις μέρες μας. Μια επίμαχη, πολιτικά δυνατή, μαζί και συγκινητική και ανθρώπινη ταινία, που είναι πάνω απ' όλα ένα σημαντικό έργο τέχνης, που παρασύρει το θεατή στη διαλεκτική της, καθηλώνοντάς τον στη θέση του από το πρώτο ώς το τελευταίο λεπτό.
Οι πληροφορίες  από εδώ
Σκηνοθεσία: Κεν Λόουτς.
Σενάριο: Πολ Λάβερτι. 
Ηθοποιοί: Κίλιαν Μέρφι, Παντράικ Ντιλέινι, Λίαμ Κάνιγχαμ, Τζέραλντ Κίρνι, Ορλα Φιτζέραλντ.
Χρυσός Φοίνικας Καννών 2006 
Μια πολύ ενδιαφέρουσα παρουσίαση της ταινίας και του σκηνοθέτη της  εδώ

Δεν υπάρχουν σχόλια :