Ή στραβός είν' ο γιαλός ή στραβά αρμενίζουμε(ή μήπως και τα δύο;)

Άλλη μια σχολική χρονιά φτάνει στο τέλος της και με παρασύρει σε σκέψεις και ανάμεικτα συναισθήματα. Από τη μια με πιάνει γλυκιά μελαγχολία για τους μαθητές μας που τελειώνουν και φεύγουν ανοίγοντας τα φτερά τους για αλλού( να’ ναι καλά όπου κι να πάνε και να ακολουθούν το δρόμο της καρδιάς τους) , για τις άδειες αίθουσες , την ησυχία στους διαδρόμους και την αυλή αλλά από την άλλη με κυριεύει κι ένα αίσθημα οργής για τις ευκαιρίες που δεν δόθηκαν , για τις προσπάθειες που δεν έγιναν , για τα μεγάλα λόγια, τις υποσχέσεις , για το σχολείο που για μια ακόμη φορά δεν έπαιξε το ρόλο του, δεν ενέπνευσε, δεν καθοδήγησε , δεν μόρφωσε.
Εδώ και χρόνια βιώνουμε το σταδιακό μαρασμό του δημόσιου σχολείου. Τόσα προγράμματα , τόσες αλλαγές όχι μόνο δεν έχουν κανένα θετικό αποτέλεσμα αλλά οδηγούν σε διάλυση ό,τι έχει απομείνει. Λεφτά μονίμως δεν υπάρχουν, υποδομές που δεν συγχρονίζονται με τις ανάγκες των μαθητών , των εκπαιδευτικών, εκπαιδευτική φιλοσοφία ανύπαρκτη. Προχειρότητες, πειραματισμοί χωρίς ουσία. Το σημερινό σχολείο μοιάζει με ανοικοκύρευτο σπίτι όπου κυριαρχεί η ακαταστασία και η ανοργανωσιά. Εικόνα και ομοίωση του κράτους που το διαχειρίζεται. Όσο περνούν τα χρόνια τόσο αισθάνομαι ότι τα πράγματα δεν πάνε καλά. Κάθε χρόνο νομίζω ότι η κατάσταση γίνεται χειρότερη από πριν, αλλά εκείνο που με ενοχλεί πιο πολύ είναι η αδιαφορία γι’ αυτή την κατάσταση. Αδιαφορία που με τη σειρά της οδηγεί στην τελμάτωση και στην απαξίωση του σχολείου ως θεσμού αλλά και των εκπαιδευτικών συγχρόνως. Αντίδραση ουσιαστική δεν υπάρχει, η ανευθυνότητα κυρίαρχο χαρακτηριστικό των υπεύθυνων και στο βάθος όχι φως αλλά σιωπηλή συνενοχή. Όλοι παρακολουθούν τη διάλυση του σχολείου αλλά οι αντιδράσεις άτονες , άτολμες , για «το θεαθήναι» τις περισσότερες φορές, φούσκες που διαλύονται στον αέρα.
Το σχολείο και κυρίως το Λύκειο δεν λειτουργεί. Οι μαθητές δεν το υπολογίζουν. Θεός τους το φροντιστήριο. Αλήθεια πώς παγιώθηκε αυτή η αντίληψη που υποστηρίζει ότι χωρίς φροντιστήριο δεν μπορεί να προοδεύσει κανείς μαθητής; Ποιοι την καλλιέργησαν και ρίζωσε τόσο βαθιά στις συνειδήσεις των μαθητών αλλά και των γονιών τους; Γιατί άραγε δεν έχουν εμπιστοσύνη στο σχολείο; Είναι πολύ λυπηρό το γεγονός που πάρα πολλοί μαθητές δηλώνουν ότι το σχολείο δεν τους προσφέρει απολύτως τίποτε ,ότι αν δεν έπαιρναν απουσίες δεν θα πατούσαν σ’ αυτό, ότι δεν θα μάθαιναν τίποτε αν δεν πήγαιναν φροντιστήριο και εύχονταν το σχολείο να λειτουργούσε όπως το φροντιστήριο. Αυτή η αντίληψη έχει οδηγήσει στη διαμόρφωση μιας αρνητικής στάσης όχι μόνο στα μαθήματα γενικής παιδείας, αλλά ακόμη και σε εκείνα των κατευθύνσεων. Στην Α΄ Λυκείου η κατάσταση λίγο πολύ
« παλεύεται». Από τη Β΄ τάξη όμως αρχίζει ο κατήφορος. Τυπικό ενδιαφέρον μόνο για τα μαθήματα κατεύθυνσης και τίποτε άλλο από τους περισσότερους μαθητές και στην Γ΄ η τέλεια αδιαφορία, η απάθεια σε όλο της το μεγαλείο. Αλαζονεία από τη μεριά των μαθητών και υπερβολική αυτοπεποίθηση γιατί έχουν « βγάλει» την ύλη των Πανελλαδικών πριν ακόμη αρχίσει το σχολείο. Αλλά δεν μπορώ να μην σχολιάσω τη νοοτροπία και την ευθύνη ορισμένων εκπαιδευτικών πάνω σ’ αυτό το θέμα . Γιατί κάποιοι διδάσκοντες θεωρούν δεδομένο ότι από τη στιγμή που οι μαθητές πηγαίνουν στο φροντιστήριο δεν αξίζει να επιμένουν στο κάθε μάθημα και να το διδάσκουν σαν να ήταν η πρώτη φορά ; Είναι τόσο σίγουροι ότι όλα τα παιδιά πηγαίνουν στο φροντιστήριο; Αλλά και να πηγαίνουν , αυτοί δεν οφείλουν να κάνουν τη δουλειά τους κανονικά ; Τι φαύλος κύκλος είναι αυτός που έχει δημιουργηθεί; Το αποτέλεσμα είναι οι περισσότεροι μαθητές της Γ΄τάξης να αδιαφορούν μέσα στην τάξη , να είναι παθητικοί δέκτες και όταν φτάσει ο Μάρτιος να αρχίζουν τις ομαδικές αναχωρήσεις- αποχωρήσεις από το σχολείο κάνοντας χρήση ( κατάχρηση; ) του δικαιώματος των απουσιών για να διαβάσουν στο σπίτι αλλά - και εδώ είναι το παράλογο - την ώρα που κανονικά θα έπρεπε να είναι στο σχολείο, αυτοί βρίσκονται πολλές φορές στο φροντιστήριο ή κάνουν ιδιαίτερο στο σπίτι. Αν αυτό και μόνο δεν δηλώνει την πλήρη αποτυχία του εκπαιδευτικού συστήματος , τι άλλο τη δείχνει;
Αυτό το φαινόμενο όμως δεν προβληματίζει τους διάφορους υπεύθυνους ούτε και το Υπουργείο. Το συνήθισαν , « είθισται» λένε. Νομιμοποιούν μια κατάσταση και ουσιαστικά παραδέχονται ότι το σχολείο δεν έχει να προσφέρει τίποτε στους μαθητές λίγο πριν δώσουν εξετάσεις, ούτε οι καθηγητές του σχολείου είναι ικανοί να κάνουν επαναλήψεις , να δώσουν οδηγίες. Αυτή την ικανότητα την έχουν μόνο οι φροντιστάδες και οι ιδιαιτεράδες.!
Και δεν είναι μόνο αυτό, αλλά και όλες αυτές οι απουσίες. Μήπως να μειωνόταν ο αριθμός των απουσιών που δικαιούνται οι μαθητές να κάνουν; Και οι ασθένειες να χρειάζονται δικαιολογητικό από Δημόσιο Νοσοκομείο; Και τι σημαίνει αδικαιολόγητες απουσίες; Πράγματι δεν ξέρω τι να πω. Νομίζω ότι το καθεστώς αυτό επιβάλλεται να αλλάξει αν θέλει η πολιτεία να διασώσει κάτι από την ήδη χαμένη αξιοπρέπεια του δημόσιου σχολείου.
Παρ’όλα αυτά όμως κάποιες φωνές ακούγονται , σύγχρονοι Δον Κιχώτες , ρομαντικοί και ιδεολόγοι . Μπορούν να «επιβιώσουν» μέσα σ’ αυτούς τους δύσκολους και ανταγωνιστικούς καιρούς που ζούμε; Κι όμως μπορούν!
Πάρα πολλοί εκπαιδευτικοί πασχίζουν να προσφέρουν ό,τι μπορούν , κοπιάζουν , προσπαθούν να εμπνεύσουν μέσα σε αντίξοοες συνθήκες πολλές φορές , ερχόμενοι αντιμέτωποι με μια ισοπεδωτική συμπεριφορά που η ίδια η κοινωνία και η πολιτεία καλλιεργεί και διαχέει σχετικά με το έργο του εκπαιδευτικού, αλλά και το δημόσιο σχολείο. Θέλω να πιστεύω ότι οι μαθητές εκτιμούν την προσπάθεια και το έργο αυτών των εκπαιδευτικών ή τουλάχιστον θα το εκτιμήσουν στο μέλλον όταν θα έχουν ηρεμήσει από τα άγχη που τους καλλιεργούν και θα καταλαγιάσει η σκόνη που σηκώνουν οι Πανελλαδικές εξετάσεις, γιατί τι άλλο επιθυμεί ένας εκπαιδευτικός παρά μόνο ηθική ικανοποίηση για το γεγονός ότι συνέβαλλε στη διαμόρφωση μιας ελεύθερης προσωπικότητας.
Μπορεί ο γιαλός να είναι στραβός , μπορεί και εμείς στραβά να αρμενίζουμε , αλλά μπορούμε ακόμη να οδηγήσουμε το καράβι στην ανοιχτή θάλασσα αρκεί να νοιαζόμαστε γι’ αυτό και να αντιστεκόμαστε στο εύκολο , στο εύπεπτο , στο ισοπεδωτικό. Άλλωστε το δύσκολο έχει γοητεία , το εύκολο το κάνουν όλοι.