Μελέτα, μα έχε άγρυπνα και ανοιχτά τα μάτια της ψυχής σου στη ζωή...

Δημήτρης Γληνός

Σάββατο 24 Ιανουαρίου 2009

Ελληνική ραδιοφωνία

Το ραδιόφωνο είναι το αγαπημένο μου μέσο. Ιδιαίτερα αγαπημένο όμως είναι το Δεύτερο πρόγραμμα. Κανείς στο σπίτι δεν τολμά να αλλάξει σταθμό τουλάχιστον στο ραδιοφωνάκι μου. Γιατί μου ήρθε τώρα να γράψω για το ραδιόφωνο; Μα επειδή ακούω καθημερινά για τα αφιερώματα που γίνονται εξ αιτίας του εορτασμού των 70 χρόνων της Ελληνικής Ραδιοφωνίας. Με πιάνει νοσταλγία, γιατί μου έρχονται στο νου σκηνές από τα παιδικά και μετέπειτα χρόνια.
Με το Δεύτερο μεγάλωσα, μορφώθηκα , άνοιξε ο ορίζοντας μου. Μπορεί το χωριό μου να είναι 50χλμ. έξω από την Αθήνα , αλλά η πρόσβαση στη γνώση εκείνα τα χρόνια ήταν πολύ δύσκολη. Τι να πρωτοθυμηθώ; Την εκπομπή της θείας - Λένας ενώ ήμουν ακόμη πιτσιρίκι; Αυτή ήταν και η αιτία σε ηλικία 9 ετών να πείσω τον πατέρα μου να μου αγοράσει την Εγκυκλοπαίδεια της Αντιγόνης Μεταξά που διάβασα μέχρι και την τελευταία σελίδα του τελευταίου τόμου. Το θέατρο στο ραδιόφωνο; Τα τραγούδια που παρουσίαζαν οι δισκογραφικές εταιρείες; Ακόμη και τώρα αντηχεί στο μυαλό μου το μουσικό σήμα της Λύρας. Τις φωνές των Παπαστεφάνου, Πετρίδη; Ή τις πρωϊνές εκπομπές σε συνέχειες όπως " Το σπίτι των ανέμων" . Αντηχούσε όλη η αυλή. Το ραδιόφωνο στην αυλή πάνω σ'ένα παράθυρο , η μάνα μου να πλένει στη σκάφη , η γειτονιά σε αναβρασμό, κόσμος να μπαίνει να βγαίνει -κυρίως γυναίκες- άλλη για καφέ, άλλη για κουβέντα, αγωνία για τις περιπέτειες του δικηγόρου Λαμπίρη. Αλλά και πολύ αργότερα όλο το διάβασμα του σχολείου , των εισαγωγικών εξετάσεων παρέα με το ραδιόφωνο πάνω από το κεφάλι μου. Και λίγο μετά Τρίτο πρόγραμμα και " Λιλιπούπολη".
Κι ύστερα η γοητεία της λογοτεχνίας . Μύηση ! Αξέχαστες ακροάσεις αναγνώσεων από σημαντικούς ηθοποιούς . Μου άρεσε να ψάχνω στα βιβλιοπωλεία τα βιβλία αυτά. Η φωνή της Μάρθας Βούρτση (αν θυμάμαι καλά ) να διαβάζει τη "Μάνα " της Έλεν Καρλάυλ. Συγκλονιστικό!
Από τις ραδιοφωνικές εκπομπές πάντα έπαιρνα ιδέες για εκδηλώσεις και πάντα υπήρχε μία κασέτα μέσα στο ραδιοκασετόφωνο στην οποία έγραφα ό, τι θεωρούσα ενδιαφέρον. Έτσι βρέθηκα να έχω πολλά σπάνια τραγούδια που ηχογραφούσα αλλά και διάφορα αφιερώματα. Ανάμεσα σ'αυτές τις εκπομπές και μία για τον Οδυσσέα Ελύτη που μας βοήθησε πάρα πολύ ως μαθητές στην οργάνωση μιας εκδήλωσης στο σχολείο το 1978 και ήταν ολόκληρη αφιερωμένη στο " 'Αξιον Εστί"
Τι χρόνια κι εκείνα ! Διψούσαμε να μάθουμε , είχαμε ανησυχίες , απορίες, προβληματισμούς και το ραδιόφωνο ήταν πάντα ένα εργαλείο που βοηθούσε να ανιχνεύσουμε τον κόσμο. Και όχι μόνο τότε αλλά ακόμη και σήμερα που η πληροφόρηση είναι καταιγιστική και τα μέσα πολλά και εξελιγμένα το καλό ραδιόφωνο εξακολουθεί να είναι παρέα , να είναι δάσκαλος.
Για μένα βέβαια ένας είναι ο σταθμός, το Δεύτερο !
Γι' αυτό " Βάλε το δεύτερο σε χρόνο ελεύθερο....."

Δευτέρα 19 Ιανουαρίου 2009

Για την παιδεία

Αναδημοσιεύω την πρόταση του συναδέλφου Μιχάλη Ράπτη δίνοντας μία ευκαιρία να συζητήσουμε μεταξύ μας

ΕΝΑ ΟΡΑΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΙΔΕΙΑ

Αν θεωρήσουμε το εκπαιδευτικό σύστημα ως έναν ιστό με συγκεκριμένη δομή και προσανατολισμό, τα κύτταρα του είναι οι σχολικές μονάδες και πυρήνες τους οι Δάσκαλοι.

Η ανάπτυξη των παιδιών μας συνδέεται στενά με το Σχολείο. Οι γνώσεις που αποκτούν, η ψυχική και πνευματική τους καλλιέργεια , διαμορφώνονται σε μεγάλο βαθμό σε κάποιο Σχολείο, από κάποιο φωτισμένο Δάσκαλο.

Γράφονται και λέγονται από ανθρώπους του πνεύματος και της παιδείας πολλά ενδιαφέροντα σχετικά με την αναβάθμιση του εκπαιδευτικού μας συστήματος .

· Είναι πράγματι αναγκαίο ένα ποιοτικό άλμα στην εκπαίδευση.

  • Η καλύτερη επένδυση για το μέλλον κάθε χώρας είναι η επένδυση στην γνώση.

  • Το εκπαιδευτικό σύστημα μπορεί και πρέπει να λειτουργεί υπέρ της ανάπτυξης, της κοινωνικής συνοχής και της αναδιανομής του πλούτου.

  • Η εκπαίδευση πρέπει να έχει ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα, να στηρίζεται στα ιδανικά της ισότητας και της κοινωνικής δικαιοσύνης, να παρέχει μόρφωση υψηλής στάθμης, να εγγυάται ίσες ευκαιρίες για όλους, να συνδέεται με την απασχόληση και τις ραγδαίες μεταβολές που συντελούνται.

  • Το εκπαιδευτικό σύστημα πρέπει να δημιουργεί συνειδητοποιημένους, ελεύθερα σκεπτόμενους πολίτες με ευαισθησίες για τον άνθρωπο, τον πολιτισμό και το περιβάλλον.

Κανένα σύστημα ωστόσο δεν πρόκειται να πετύχει το στόχο του χωρίς αναβαθμισμένες Σχολικές Μονάδες και σπουδαίους διδάσκοντες.

Λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στην εκπαίδευση, και αναφέρομαι ειδικότερα στη Β/θμια, είναι φανερή η αναγκαιότητα μιας μικρής ή μεγαλύτερης μεταρρύθμισης.

  • Μία πραγματικά τολμηρή εκπαιδευτική μεταρρύθμιση είναι δυσκολότερο να επιχειρηθεί και να πετύχει από οποιονδήποτε άλλο τομέα πολιτικής , δεδομένου ότι η αδράνεια στην εκπαίδευση είναι εντονότερη.

  • Ο στόχος της μεταρρύθμισης πρέπει να είναι η διασφάλιση υψηλής ποιότητας εκπαίδευσης ώστε οι νέοι στην κρίσιμη ηλικία από τα δεκατρία ως τα δεκαοχτώ τους χρόνια :

να αποκτήσουν κλασική παιδεία

να αναδείξουν τις ιδιαίτερες ικανότητες και δεξιότητες τους

να κτίσουν το απαραίτητο γνωστικό περιεχόμενο για την ομαλή

μετάβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

  • Ασφαλές κριτήριο για την επιτυχία της θα είναι η αποδοχή από το σύνολο της κοινωνίας ή έστω απ’ το μεγαλύτερο μέρος αυτής.

Με βάση τις ανωτέρω παραδοχές ορισμένες αλλαγές θεωρούνται θεμελιακές για την επιτυχία του εγχειρήματος.

Η Σχολική στέγη είναι η βάση για κάθε εκπαιδευτικό μοντέλο. Σχολεία καλαίσθητα, οικοδομικά άρτια, που θα διαθέτουν κλειστό γυμναστήριο, εργαστήρια φυσικών επιστημών και ηλεκτρονικών υπολογιστών, πλήρη βιβλιοθήκη και αίθουσα εκδηλώσεων

Αναμόρφωση του αναλυτικού προγράμματος σπουδών με κριτήριο τις σύγχρονες παιδαγωγικές και επιστημονικές εξελίξεις. Το είδος των μαθημάτων , οι ώρες διδασκαλίας του καθενός , η χρήση της διαθεματικότητας και της ευέλικτης ζώνης μπορούν να συμβάλουν στην ποιοτική αναβάθμισή του.

Καλογραμμένα βιβλία που θα διευκολύνουν το μαθητή στη μελέτη και εκμάθηση του περιεχομένου και θα καλλιεργούν ταυτόχρονα την κριτική του σκέψη.

Στο τέλος της τρίτης τάξης του Γυμνασίου και με κρατική ευθύνη να πιστοποιείται η εκμάθηση μιας τουλάχιστον ξένης γλώσσας και η χρήση Ηλεκτρονικών Υπολογιστών.

Η Διοίκηση του Σχολείου αποκτά ιδιαίτερη αξία και επομένως η επιλογή των διευθυντών επιβάλλεται να γίνεται με απόλυτα αξιολογικά κριτήρια. Απαραίτητη θεωρείται επίσης μια ταχύρυθμη επιμόρφωση πριν από την ανάληψη των καθηκόντων Ο διδάσκων καθηγητής αποτελεί κεντρικό πρόσωπο της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Θα αξιολογείται τακτικά και είναι αναγκαία η μετεκπαίδευση στις νέες διδακτικές μεθόδους και η επανεκπαίδευση στα νέα δεδομένα της επιστήμης και στη χρήση νέων τεχνολογιών στη διδασκαλία.

Μετά τη λήξη των μαθημάτων και αφού μεσολαβήσει ημίωρο διάλειμμα να καθιερωθεί ζώνη τριών ωρών ενισχυτικής διδασκαλίας και ανάπτυξης δεξιοτήτων, υποχρεωτική για όλους τους μαθητές.

ΔΟΜΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΊΔΕΥΣΗ

Η Α και Β τάξη θα είναι ενιαία για όλους τους μαθητές. Θα διδάσκονται κοινά μαθήματα π.χ. Αρχαία Ελληνικά, Λογοτεχνία, Φυσική, Μαθηματικά, Οικονομία αλλά και επιλεγόμενα π.χ. Ξένη Γλώσσα, Ιστορία της Τέχνης, Πληροφορική .

Οι προαγωγικές εξετάσεις θα είναι περιφερειακές. Σε κάθε Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης θα συστήνεται εξεταστική επιτροπή υπεύθυνη για την επιλογή των θεμάτων που θα είναι ίδια για όλα τα Λύκεια της αντίστοιχης Περιφέρειας. Τα θέματα θα επιλέγονται από κεντρική Πανελλήνια τράπεζα θεμάτων την οποία θα οργανώσει το Υπουργείο Παιδείας σε συνεργασία με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο.

Ειδικό σώμα βαθμολογητών που θα συγκροτείται κατά νομό θα έχει την ευθύνη της διόρθωσης και βαθμολόγησης των γραπτών.

Η Γ τάξη θα διαχωρίζεται σε δύο κύκλους, τον θεωρητικό και τον θετικό. Θα διδάσκονται ορισμένα κοινά μαθήματα π.χ. Λογοτεχνία, Ιστορία και τα υπόλοιπα θα είναι μαθήματα αντίστοιχα της κατεύθυνσης σπουδών. Τόσο οι πρωινές διδασκαλίες όσο και οι ενισχυτική ζώνη θα δημιουργήσουν στους μαθητές γνωστικό υπόβαθρο ικανό για την συνέχιση των σπουδών στα Πανεπιστήμια και στα ΤΕΙ.

Οι Απολυτήριες εξετάσεις θα γίνονται με τον ίδιο τρόπο όπως οι προαγωγικές των προηγούμενων τάξεων. Με τον τρόπο αυτό θα αποκτούν το απολυτήριο του λυκείου που μπορεί να ονομασθεί Εθνικό Απολυτήριο.

Η εισαγωγή σε σχολές της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης θα γίνεται με βάση τους βαθμούς προκαθορισμένων μαθημάτων και των τριών τάξεων του Λυκείου. Για παράδειγμα στο Πολυτεχνείο θα εισάγονται μαθητές με βαθμολογία που θα προκύπτει από τα Μαθηματικά, τη Φυσική και τη Χημεία των τριών τάξεων, αφού οι βαθμοί πολλαπλασιαστούν με κατάλληλους συντελεστές καθώς και από τη Νεοελληνική Γλώσσα της Γ τάξης.

Οι απόφοιτοι θα έχουν τη δυνατότητα να βελτιώνουν τη βαθμολογία τους συμμετέχοντας όσες φορές θέλουν στις εξετάσεις του Ιουνίου.

Η παραπάνω πρότασή αποβλέπει στην πραγματική αναβάθμιση και αυτονομία του Γυμνασίου και κυρίως του Λυκείου . Οδηγεί σ’ ένα αξιόπιστο ελκυστικό Σχολείο που θα ανταποκρίνεται πλήρως στις σύγχρονες απαιτήσεις. Η επέκταση του ωραρίου με την ζώνη ενισχυτικής διδασκαλίας απαλλάσσει κατά μεγάλο μέρος από την υποχρέωση των φροντιστηρίων και απαλείφει τον ταξικό χαρακτήρα της εκπαίδευσης. Μπορούν επίσης να απορροφηθούν αξιόλογοι εκπαιδευτικοί που εργάζονται στον ιδιωτικό χώρο. Η εισαγωγή σε Σχολές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης καθορίζεται από τη συνολική διαδρομή του μαθητή στις τάξεις του Λυκείου και αυτό δημιουργεί κίνητρο για το μαθητή αλλά και αναγνώριση της προσπάθειάς του.

Για την πετυχημένη εφαρμογή του προγράμματος που περιγράφεται απαιτούνται τρεις βασικές προϋποθέσεις:

  • Tαυτόχρονη παράλληλη αναβάθμιση της λεγόμενης τεχνικής εκπαίδευσης.

  • Σημαντική αύξηση στα κονδύλια για την παιδεία.

  • Εθνική συμφωνία, των κομμάτων, της εκπαιδευτικής και μαθητικής κοινότητας των συλλόγων γονέων και κηδεμόνων.

Στη χώρα μας, όπου σχεδόν όλα υπολειτουργούν και η μετριότητα κυριαρχεί στις κρατικές και κοινωνικές υπηρεσίες ας ανοίξουμε ένα παράθυρο αισιοδοξίας για ένα καλύτερο μέλλον.

Επειδή για δεκαετίες έχει διαμορφωθεί ένα ιδιόμορφο βόλεμα και ένα πλέγμα συμφερόντων θα χρειαστούν ρήξεις, πιθανόν και συγκρούσεις.

Είμαι απόλυτα βέβαιος πως αξίζει τον κόπο.

Μιχάλης Ράπτης καθηγητής Φυσικής
στο ΓΕΛ Ανατολής Ιωαννίνων
Ο Μ.Ρ. διετέλεσε την περίοδο 2002-2006
Αιρετός εκπρόσωπος των καθηγητών
Στο Π.Υ.Σ.Δ.Ε. Ιωαννίνων

Σάββατο 17 Ιανουαρίου 2009

Μία διαφορετική προσέγγιση

Τα Αρχαία Ελληνικά δεν είναι και το αγαπημένο μάθημα των μαθητών (των περισσότερων). Δυστυχώς ή ευτυχώς είναι μεγάλο θέμα και χρειάζεται πολλή συζήτηση. Πάντα αισθάνομαι να βρίσκομαι στο εδώλιο και να απολογούμαι για την αξία του μαθήματος. Προσπαθώ να ξεφύγω από τα γραμματικοσυντακτικά, να τα δω μόνο ως μέσο προσέγγισης του κειμένου και όπου μπορώ να δώσω κάτι διαφορετικό. Λίγο ψάξιμο χρειάζεται και νομίζω ότι τα παιδιά δεν μένουν αδιάφορα. Έτσι στα Αρχαία Ελληνικά της Α΄Λυκείου και στην ενότητα που αφορά στις συνέπειες της ήττας των Αθηναίων στους Αιγός ποταμούς και στη επιβολή της Τυραννίας των Τριάκοντα σκέφτηκα να μιλήσω για πιο σύγχρονες εποχές και να επεκταθώ στη Χούντα του 1967 . Τη βοήθεια μου την έδωσε ένα ποίημα του Γιάννη Ρίτσου :
Γιάννης Ρίτσος: Επαναλήψεις Β΄

Μετά την ήττα

Ύστερα απ’ την πανωλεθρία των Αθηναίων στους Αιγός Ποταμούς,
και λίγο αργότερα
μετά την τελική μας ήττα , - πάνε πια οι ελεύθερες κουβέντες μας ,
πάει κι η Περίκλεια αίγλη,
η άνθηση των Τεχνών, τα Γυμναστήρια και τα Συμπόσια των σοφών μας. Τώρα
βαριά σιωπή στην Αγορά και κατήφεια, κι η ασυδοσία
των Τριάντα Τυράννων.
Τα πάντα (και τα πιο δικά μας) γίνονται ερήμην μας, χωρίς
καθόλου
τη δυνατότητα μιας κάποιας προσφυγής, μιας υπεράσπισης ή απολογίας,
μιας έστω τυπικής διαμαρτυρίας. Στη φωτιά τα χαρτιά και τα βιβλία μας
κι η τιμή της πατρίδας στα σκουπίδια. Κι αν γινόταν ποτέ να
μας επέτρεπαν
να φέρουμε για μάρτυρα κάποιον παλιό μας φίλο, αυτός δε θα
δεχόταν από φόβο
μήπως και πάθει τα δικά μας – με το δίκιο του ο άνθρωπος.
Γι’ αυτό
καλά είναι εδώ, - μπορεί και ν’ αποχτήσουμε μια νέα επαφή
με τη φύση
κοιτώντας πίσω από το σύρμα ένα κομμάτι θάλασσα , τις
πέτρες, τα χορτάρια,
ή κάποιο σύννεφο στο λιόγερμα, βαθύ, βιολετί, συγκινημένο. Κι
ίσως
μια μέρα να βρεθεί ένας νέος Κίμωνας, μυστικά οδηγημένος
από τον ίδιο αϊτό , να σκάψει και να βρει τη σιδερένια αιχμή απ’
το δόρυ μας,
σκουριασμένη, λιωμένη κι αυτήν, και να την κουβαλήσει επίσημα
σε πένθιμη ή δοξαστική πομπή, με μουσική και στεφάνια στην
Αθήνα.
Λέρος, 21-3-68
Έγινε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση , ξεσκονίσαμε λίγο τις ιστορικές γνώσεις που βρίσκονται μονίμως σε χειμερία νάρκη και θίξαμε διάφορα ζητήματα. Δεν είναι πάντως καθόλου αυτονόητο ότι τα παιδιά γνωρίζουν τι έγινε την 21η Απριλίου 1967 και τι επιπτώσεις είχε αυτό το γεγονός στην ελληνική κοινωνία.
Με πολύ ενδιαφέρον πάντως άκουσαν και τη μελοποίηση του ποιήματος από το Δήμο Μούτση