Μελέτα, μα έχε άγρυπνα και ανοιχτά τα μάτια της ψυχής σου στη ζωή...

Δημήτρης Γληνός

Πέμπτη 8 Μαρτίου 2012

Γαλάτεια Καζαντζάκη, η πρώτη ελληνίδα σοσιαλίστρια συγγραφέας



" Στη Γαλάτεια Καζαντζάκη ανήκει η μεγάλη τιμή να είναι η πρώτη ελληνίδα σοσιαλίστρια συγγραφέας...

Το έργο της πλούσιο σε ποσότητα ξεχωρίζει για την υψηλή λογοτεχνική του ποιότητα. Διαπνέεται ολόκληρο από βαθύ ανθρωπισμό , που αναβλύζει από τα ευγενή ιδανικά , στα οποία πίστεψε βαθιά και υπηρέτησε πάνω από μισόν αιώνα....

Η Γαλάτεια ...από τα πρώτα της έργα  παίρνει κριτική θέση απέναντι στη σύγχρονή της κοινωνία. Ξεσκεπάζει και μαστιγώνει την υποκρισία, την απανθρωπιά,την ανήθικη συναλλαγή....

Η αναφορά στη γυναίκα είναι από τα βασικά χαρακτηριστικά της λογοτεχνικής δημιουργίας της Γαλάτειας. Η Ελληνίδα μεροκαματιάρισσα, αγρότισσα, υπάλληλος, νοικοκυρά, με τον ιδιαίτερο ψυχικό της κόσμο και τις αντιδράσεις της , με τα καθημερινά προβλήματα και τους αγώνες της να απαλλαγεί από τη διπλή σκλαβιά - την κοινωνική και την οικογενειακή- να λυτρωθεί από τις προλήψεις και την εκμετάλλευση, να γίνει ισότιμο μέλος μιας κοινωνίας πραγματικάς λεύτερης και δίκαιης, να βρει δηλαδή στον ήλιο "μοίρα", αποτελούν τον καμβά που πάνω του κεντάει με τον πλούσιο ιδεολογικό και συναισθηματικό της κόσμο και τη μαστοριά της, αληθινά κομψοτεχνήματα του λόγου.
Στο πρώτο της μυθιστόρημα " Ρίντι Παλιάτσο" δημοσιευμένο το 1909 στο περιοδικό "Νουμάς" , προβάλλει με πρωτότυπο τρόπο την επαναστατημένη ψυχή της γυναίκας, που οι δομές της κοινωνίας τη θέλουν σκλάβα, αντικείμενο και όχι ανθρώπινη ύπαρξη....

Η Γαλάτεια όμως είναι γεννημένη αντάρτισσα.....Στα διηγήματά , τις νουβέλες , τα μυθιστορήματα, τα θεατρικά της και τα ποιήματά της , που θα δημοσιεύσει ύστερα από το 1916 και κυρίως ύστερα  από την Οχτωβριανή Επανάσταση στη Ρωσία , όταν πια θα ασπαστεί  την κοσμοθεωρία του επιστημονικού σοασιαλισμού και θα ενταχθεί στο επαναστατικό κίνημα της χώρας μας, δίνει πίνακες της αστικής παρακμής με τέτοια ρεαλιστική δύναμη  και πάθος για την αλλαγή αυτής της κοινωνίας , που αποτελούν λαμπρές σελίδες της προοδευτικής, της κοινωνικά προβληματισμένης λογοτεχνίας μας....


" Πιστεύω στη ζωή στην ολοένα ανανεούμενη και ολοένα ομορφότερη. Ο Θάνατος υπάρχει για τον εγωκεντρικό ανθρωπάκο, σα δε βγαίνει από το τρισάθλιο σαρκίο του. Για όσους βλέπουν το άτομό τους, όχι απομονωμένο, αλλά σα μέρος του συνόλου της ανθρωπότητας, θάνατος δεν υπάρχει... "

Τα αποσπάσματα ανήκουν στο κείμενο του Τάκη Αδάμου , Για τη Γαλάτεια . Ολόκληρο το κείμενο βρίσκεται εδώ .




 Γαλάτεια Καζαντζάκη, Αμαρτωλό

 Στη Σμύρνη Μέλπω, Ηρώ στη Σαλονίκη
στο Βόλο Κατινίτσα έναν καιρό
τώρα στα Βούρλα με φωνάζουν Λέλα

ο τόπος μου ποιος ήταν, ποιοι οι δικοί μου
αν ξέρω ανάθεμά με
σπίτι, πατρίδα, έχω τα μπουρδέλα.

Ως κι οι πικροί μου χρόνοι, οι παιδικοί μου
θολές, σβησμένες ζωγραφιές
κι είν' αδειανό σεντούκι η θύμησή μου

το σήμερα χειρότερο απ' το χτες
και τ' αύριο απ' το σήμερα θε να 'ναι
φιλιά από στόματ' άγνωστα, βρισιές
κι οι χωροφύλακες να με τραβολογάνε

γλέντια, καβγάδες ως να φέξει
αρρώστιες, αμφιθέατρο, Συγγρού
κι ενέσεις 606

πνιγμένου καραβιού σάπιο σανίδι
όλ' η ζωή μου του χαμού

μ' από την κόλασή μου σου φωνάζω
εικόνα σου είμαι κοινωνία
και σου μοιάζω...



5 σχόλια :

dimitris είπε...

ofisofi καλησπερα, μαζι με τον οικοδομο, τιμησατε την ημερα της γυναικας, με δυο γυναικες συμβολα.

Μας βαλατε στο πνευμα της ημερας, αγωνες, αυταπαρνηση, συγκρουση με οτι παρωχημενο και κατεστημενο, δυο γυναικες, σταθμος, μεσα στο διαβα της ζωης...

ΕΥΡΥΤΑΝΑΣ ΙΧΝΗΛΑΤΗΣ είπε...

Πάντα ξεχωριστά τα αφιερώματά σου.
Η Γαλάτεια υπήρξε τεράστια προσωπικότητα και επαναστάτρια.

Διαχειριστής είπε...

Είναι όμως πιο πολύ γνωστή ως η γυναίκα του Καζαντζάκη! Έχει και το όνομά του εξάλλου. Για εκείνη την εποχή βέβαια δεν υποδηλώνει κάτι αυτό.

Ωραίο αφιέρωμα!

sofia είπε...

Δημήτρη και Ευρυτάνα Ιχνηλάτη σας ευχαριστώ

sofia είπε...

Αγαπητά κ.κ.

Στη σελίδα http://gkazantzaki.bravehost.com/parafonia.html
η Γαλάτεια αποκαλείται" η θηλυκή παραφωνία του Καζαντζάκη."Η προσωπικότητα της ήταν πολύ δυνατή και η υιοθέτηση του επιθέτου Καζαντζάκη εμένα δεν μου λέει τίποτε.
Από αυτά που έχω διαβάσει νομίζω ότι η Γαλάτεια απλά κράτησε το επίθετο ενώ ο Καζαντζάκης μάλλον δεν μπόρεσε να "σηκώσει" τον αντάρτικο και ατίθασο χαρακτήρα της.Κατά βάθος ήταν πολύ συντηρητικός.( Η Λιλή Ζωγράφου δίνει μια εντελώς διαφορετική εικόνα του.) Άλλωστε τι της πρόσφερε το επίθετο Καζαντζάκη; Η Γαλάτεια δεν νομίζω ότι είχε την αναγνώριση που της άξιζε.
Και σχετικά με το επίθετο μιας γυναίκας, δεν βρίσκεται εκεί η ουσία. Έτσι κι αλλιώς οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν το επίθετο ένος άνδρα , τώρα πατρικό είναι, συζυγικό είναι,τι νόημα έχει; Αλλού είναι η ουσία της απελευθέρωσης της γυναίκας.