Μελέτα, μα έχε άγρυπνα και ανοιχτά τα μάτια της ψυχής σου στη ζωή...

Δημήτρης Γληνός

Παρασκευή 20 Απριλίου 2012

"Γύρω σε κάθε βλέμμα το συρματόπλεγμα, γύρω στην καρδιά μας το συρματόπλεγμα, γύρω στην ελπίδα το συρματόπλεγμα...

" Αη-Στράτης , Ανάφη, Γαύδος, Γυάρος, Ικαρία, Ίος, Κίμωλος , Κύθηρα, Αντικύθηρα, Λέρος, Λήμνος, Μακρόνησος, Μήλος, Νάξος, Σαμοθράκη, Σαντορίνη, Σέριφος, Σίκινος, Σίφνος, Τρίκερι, Φολέγανδρος, Χίος, είναι οι κυριότεροι τόποι εξορίας..."



 " Τόποι άνυδροι, κτίρια εγκαταλελειμμένα, χώροι σιωπηλοί: ένας κόσμος απόκοσμος..."

" ...Κοντά , ενίοτε δίπλα στους αρχαίους ναούς, στα θέατρα, στις αγορές της δημοκρατίας του αρχαίου κόσμου, προστέθηκε ετούτος ο τύπος μνημείου: οι φυλακές και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Δείγμα ποιότητας ενός καθεστώτος που γεννήθηκε στη σκέπη του δωσιλογισμού και της προδοσίας και που για χρόνια πολλά κράτησε τη χώρα σε έναν μεσαιωνικού τύπου σκοταδισμό."




 " Στην ερημιά μιας μισάνοιχτης πόρτας βλέπουμε την εσωτερική ερήμωση που γεννά κάποιες στιγμές η φυλακή , στη σκουριά βλέπουμε τη φθορά των ψυχικών και των σωματικών δυνάμεων των εξορίστων, στον σπασμένο σοβά  βλέπουμε ραγισμένα από το μαρτύριο σώματα...





" Είναι εικόνες στοιχειωμένες , όχι γιατί αυτοί που μαρτύρησαν  δεν απεικονίζονται , αλλά γιατί ίσα ίσα υποδεικνύονται μέσα από ό,τι απεικονίζεται.."


"..οι ξεκοιλιασμένες πόρτες υποδύονται τους κρατούμενους, οι ραγισμένοι σοβάδες , τα σκαλωμένα ξέφτια στα συρματοπλέγματα υποδύονται τους κρατούμενους...



 " Δεν είναι που η φύση επανακτά τα ερημωμένα στρατόπεδα και τις φυλακές. Είναι που τα ίδια τα ανθρώπινα  έργα γίνονται όλο και πιο αφύσικα καθώς χαλάνε, καθώς ραγίζουν, γέρνουν, σπάνε, σκουριάζουν...



" Και σήμερα όσο ποτέ, τούτος ο κόσμος της φρίκης δεν πρέπει να παραδοθεί στην ταξινομητική εξημέρωση του. Σε εποχές κινδύνου είναι που ξεπετιέται η αλήθεια  του παρελθόντος ως διαρκή αποτίμηση . Στο όνομα αυτού του κόσμου και των ανθρώπων που τον έζησαν , ας είναι τούτες οι εικόνες όχι ένα μνημόσυνο αλλά μια συνεισφορά στον αγώνα για να σκεφτούμε έναν άλλο κόσμο"




Οι στίχοι στον τίτλο είναι από  το Καπνισμένο Τσουκάλι του Γιάννη Ρίτσου

Τα κείμενα με τη σειρά που δημοσιεύονται είναι αποσπάσματα  από:
  1. Στρατής Μπουρνάζος, Μισός αιώνας πολιτικής εξορίας στην Ελλάδα: σκέψεις για την ιστορική μελέτη του φαινομένου
  2. Γιώργος Μαργαρίτης, Μνημεία του πρόσφατου χθες
  3. Σταύρος Σταυρίδης, Εικόνες - σκέψεις;
Και βρίσκονται στο φωτογραφικό λεύκωμα
 " Τόποι Εξορίας,ένα σημερινό βλέμμα."
Εκδόσεις Αλεξάνδρεια 2009


11 σχόλια :

Ανώνυμος είπε...

Καλημέρα sofia..
Χαίρομαι που ανακάλυψα το blog σου καθώς διακρίνω μπόλικο μεράκι!
Στο θέμα μας τώρα... είχα την τύχη, ο παππούς μου να έχει την ατυχία να "φιλοξενηθεί" στο μακρονήσι και να υποστεί την "αναμόρφωση" των πατριωτών Ελλήνων. Έβλεπες την πίκρα στα μάτια του και τον πόνο στην ψυχή του κάθε φορά που η κουβέντα πηγαινε σε εκεινη τη σκοτεινή περίοδο... Έφυγε με το παράπονο ότι η σύγχρονη μεταπολιτευτική "δημοκρατία" ουδέποτε ανέδειξε αυτούς τους τόπους... Μακάρι να ζούσε και να του έδειχνα την ανάρτησή σου.
Νά σαι καλά!

Ανώνυμος είπε...

Τα κατάφερες πάλι...
Να τραγουδάω από μέσα μου όλο το "Καπνισμένο τσουκάλι" και να τρέχω να βρω τους στίχους που δεν μελοποίησε ο Λεοντής.
Τι αμεσότητα!
Τι συγκινησιακή φόρτιση μεταφέρουν!

Νόμιζα ότι η απόσταση θα με προστάτευε από τις έντονες μνήμες του υπόγειου κυλικείου της Παντείου, όπου ο τότε φοιτητής Σταμάτης Κραουνάκης με την παρέα του το τραγουδούσαν δυνατά κι αντιλαλούσαν οι διάδρομοι και το παλιό κτίριο και σου ΄ρχόταν να ενώσεις τη φωνή σου μαζί τους:
Τούτες τις μέρες ο άνεμος μας κυνηγάει...

Όσο για τη μνήμη, επειδή έχει γίνει πολύ επιλεκτική για κάποιους, καλό θα ήταν θυμηθούμε ότι τίποτα δεν υπήρξε δεδομένο, όσο κι αν τα πάντα λοιδωρήθηκαν, τώρα που όλα καταρρέουν, καλό θα είναι να σκεφτούμε πώς θα ξαναβρούμε το βηματισμό μας.
Όχι κριτικάροντας και απορίπτοντας μόνο, αλλά προτείνονας λύσεις εφικτές.
Γιατί το δρόμο τον ανοίγεις περπατώντας...

"Είταν μακρύς ο δρόμος ως εδώ — δύσκολος δρόμος.
Τώρα είναι δικός σου αυτός ο δρόμος. Τον κρατάς
όπως κρατάς το χέρι του φίλου σου και μετράς το σφυγμό
του
πάνου σε τούτο το σημάδι που άφησαν οι χειροπέδες.
Κανονικός σφυγμός. Σίγουρο χέρι.
Κανονικός σφυγμός. Σίγουρος δρόμος".

Υ.Γ. Συγγνώμη για τη λογοδιάρροια!


κ.κ.

sofia είπε...

Constantine καλώς όρισες,
Σε ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια.
Το θέμα της εκτόπισης για πολιτικούς λόγους και των πολιτικών εξορίστων είναι σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητο. Δυστυχώς η επίσημη ιστορία εξακολουθεί να μην καλύπτει το ζήτημα ικανοποιητικά. Η αποσιώπηση, ο αποχρωματισμός και η ουδετεροποίηση μάλλον βολεύουν καλύτερα.

Την καλησπέρα μου

sofia είπε...

Αγαπητη κ.κ.(ανώνυμη)
μπορείς να γράφεις όσα θέλεις. Δεν με κουράζεις και μου αρέσει ο αυθορμητισμός με τον οποίο εκφράζεις τις απόψεις σου (αν σκεφτώ τον πληθυντικό των πρώτων σου σχολίων).
Το πρόβλημα πράγματι είναι με τη μνήμη μας , το λέω συνέχεια. Αλλά για να έχεις μνήμη πρέπει να έχεις και γνώση. Από την άλλη καλό είναι να αξιοποιούνται τα μαθήματα που μας παρέδωσε το παρελθόν.
Νομίζω ότι και δικός μας δρόμος θα είναι μακρύς και δύσκολος αν δεν συνειδητοποιήσουμε ότι είναι αληθινά δικός μας .
Την καλησπέρα μου

Διαχειριστής είπε...

Ενδιαφέρον βιβλίο πρέπει να είναι αυτό.

Το τραγούδι από το οποίο οι πρώτοι στίχοι, υπέροχο!

sofia είπε...

κ.κ ,
Το βιβλίο είναι φωτογραφικό λεύκωμα, ασπρόμαυρες οι φωτογραφίες από τους τόπους εξορίας έρημους και ερειπωμένους πια σήμερα . Ανάμεσα στις πολλές φωτογραφίες υπάρχουν τα κείμενα πέντε συγγραφέων.Μικρά αλλά πολύ ενδιαφέροντα.

Καλό βράδυ

eApenanti είπε...

Καλημέρα Σοφία,
Ληξίαρχος της Μνήμης και της Ιστορίας !

Θαυμάσια η επιλογή των αποσπασμάτων που δίνουν με λίγες γραμμές το μεγαλείο των ανθρώπων που ζήσαν στους τόπους εξορίας. Τόσο τρανό που άφησε τα ίχνη του ανεξίτηλα πάνω στα ντουβάρια των κολαστηρίων.

Και μιας και είσαι ανεκτική θα προσθέσω ένα link που αναφέρεται στα εκατοντάδες σκάνδαλα της "εθνοσωτηρίου". Άντε γιατί τελευταία φασισταριά και "πατριώτες" βάλθηκαν να μας κάνουν να προσκυνάμε στο "ηθικό μεγαλείο" των τεράτων.
Το link: http://gregordergrieche.blogspot.de/2012/04/blog-post_9379.html

Χαιρετίσματα από εδώ.
Θανάσης

sofia είπε...

Γεια σου Θανάση,

Πολύ ενδιαφέρον το άρθρο που με παρέπεμψες. Το αποθήκευσα γιατί μπορεί να χρειαστεί.Μέχρι και τα παιδάκια του Γυμνασίου που δεν υπήρχαν ούτε ως ιδέα άρχισαν να λένε ότι ήταν καλός ο Παπαδόπουλος γιατί έκανε έργα και έδινε λεφτά.
Αχ αυτή η μνήμη των Ελλήνων!

Τα χαιρετίσματα μου και στη Σεβαστή

Ανώνυμος είπε...

μολις επέστρεψα και ανοιξα κατευθειαν το μπλογκ σου. δεν ειχα υπολογιστη μαζι μου και μου ελειψε. χρονια πολλα και τα λεμε αυριο!
χριστινα.

Ανώνυμος είπε...

Καλημέρα Σοφία και χρόνια πολλά!Πόσο ενδιαφέροντα και ξεχασμένα θέματα της ιστορίας για πολλούς μας θυμίζεις.Ειδικά όταν οι αναμνήσεις αγαπημένων ανθρώπων μας έχουν συνδεθεί με τους τόπους αυτής της αναμόρφωσης.Να είσαι καλά!
Οι μαθητές του γ3 και Γ4

sofia είπε...

Χρόνια Πολλά αγαπημένοι μου μαθητές του Γ3 και Γ4.
Αν νομίζετε ότι συμβάλλω στην ενεργοποίηση της μνήμης , αυτό μου προκαλεί μεγάλη χαρά

Να είστε καλά