Μελέτα, μα έχε άγρυπνα και ανοιχτά τα μάτια της ψυχής σου στη ζωή...

Δημήτρης Γληνός

Δευτέρα 16 Απριλίου 2012

" Εγώ από παιδί το μόνο που ήθελα ήταν ν' αγοράζω βιβλία και να τα έχω δικά μου"(Ιουλιανός)

  Πολλές φορές μπαίνω σ' ένα βιβλιοπωλείο μόνο για να χαζέψω ή να ενημερωθώ για τις νέες εκδόσεις. Αυτή είναι η αρχική πρόθεση γιατί δεν υπάρχει περίπτωση να φύγω χωρίς να έχω αγοράσει ένα ή πολλά βιβλία Παλιά ή καινούρια, ακριβά ή φτηνά. Συνήθως όταν μου τραβά το ενδιαφέρον ένα βιβλίο δεν κοιτώ την τιμή του και αν δε το αγοράσω δεν πρόκειται να ησυχάσω.
Βιβλιομανής ! Μακάρι να μπορούσα να τα έχω όλα, να μπορούσα να τα διαβάσω όλα.
Γι' αυτή την περίπτωση λοιπόν ανακάλυψα ένα ωραίο , μικρό βιβλίο , το " Βιβλιοθήκες γεμάτες φαντάσματα" του Jacques Bonnet.

  Σεπτέμβριος του 2010. Ήμουν στη Θεσσαλονίκη. Μια βόλτα από τον Ιανό πάντα την κάνω. Υπόσχομαι στον εαυτό μου ότι δεν θα αγοράσω τίποτε , μόνον θα δω. Συνεπής ως προς την υπόσχεση , ετοιμάζομαι να φύγω . Τότε η άκρη του ματιού μου" πιάνει" τον τίτλο του προαναφερθέντος βιβλίου. Μου κεντρίζει το ενδιαφέρον το κείμενο στο οπισθόφυλλο:
"Μικρή ερωτική εξομολόγηση στο βιβλίο και στη λογοτεχνία.
 Ζείτε με το φόβο μήπως πέσει η βιβλιοθήκη σας και σας πλακώσει ενόσω κοιμόσαστε; Η υπερβολική συσσώρευση βιβλίων θέτει άραγε σε κίνδυνο την ίδια την ύπαρξη της οικογένειας σας; Ταξινομείτε τα βιβλία σύμφωνα με το θέμα τους , τη γλώσσα, τον συγγραφέα, τη χρονολογία έκδοσης, το σχήμα τους ή μήπως με ένα εντελώς διαφορετικό κριτήριο που μόνο εσείς το γνωρίζετε; Μπορεί κανείς να τοποθετήσει πλάι πλάι σ' ένα ράφι δύο συγγραφείς που ήσαν θανάσιμα τσακωμένοι μεταξύ τους όσο ζούσαν ; Αυτά και άλλα πολλά καλούνται να επιλύσουν οι βιβλιομανείς, τελευταία δείγματα ενός είδους που τείνει να εκλείψει. Αυτοί που, εκτός από το πάθος να έχουν στην κατοχή τους βιβλία, θέλουν επιπλέον και να τα διαβάζουν.
Οι βιβλιοθήκες είναι ζωντανές υπάρξεις που αντικατοπτρίζουν την περιπλοκότητα του εσωτερικού μας κόσμου. Καταλήγουν συχνά να δημιουργούν ένα λαβύρινθο από τον οποίο , προς μεγάλη πλην όμως επικίνδυνη απόλαυση μας, μπορεί κάλλιστα να μη βγούμε ποτέ..."
 Το βιβλίο χαρακτηρίζεται ως " μικρή πραγματεία με θέμα την τέχνη να συμβιώνει κανείς μ΄έναν εξαιρετικά μεγάλο αριθμών βιβλίων....διότι στην πραγματικότητα, οι δεκάδες χιλιάδες σελίδες που καταλαμβάνουν τα ράφια μας κατοικούνται από ολοζώντανα φαντάσματα, τα οποία, έτσι και τα συναντήσουμε στο δρόμο μας , δεν μας αφήνουν πια ποτέ"

   Το αγοράζω μόνο και μόνο από τον τίτλο και το έχω ήδη διαβάσει στη διάρκεια του ταξιδιού Θεσσαλονίκη - Γιάννενα. Τα λεωφορεία του ΚΤΕΛ  υπήρξαν για μένα πάντα ένας εξαιρετικά προσφιλής χώρος για την ανάγνωση βιβλίων. Πριν μερικά χρόνια όταν αναγκάστηκα να κάνω καθημερινά το δρομολόγιο Γιάννενα- Αγρίνιο θα έλεγα ότι έσπασα ρεκόρ διαβάσματος.
    Το βιβλίο χωρίζεται σε εννέα ενότητες και στην πρώτη του σελίδα γράφει:
        " Ύστερα από την ηδονή να έχεις τα δικά σου βιβλία,
           η άλλη μεγαλύτερη ηδονή είναι να μιλάς γι΄αυτά"  ( Charles Nodier)
Πολλές φορές συλλαμβάνω τον εαυτό μου να  έχω στο μυαλό μου κάτι που έχω διαβάσει, να θέλω να το πω και στους άλλους , να το μοιραστώ. Μου αρέσει  να μοιράζομαι αυτό που γνωρίζω.
Τον τελευταίο καιρό αισθάνομαι  ευτυχία διότι μπορώ και δανείζω βιβλία σε φίλους και συναδέλφους μου για τα οποία μετά γίνεται και συζήτηση. Ακόμη μεγαλύτερη χαρά νιώθω όταν μπορώ και χαρίζω βιβλία ιδιαίτερα σε ανθρώπους που γνωρίζω ότι θα τα αξιοποίησουν . Έχω όμως ένα ελάττωμα , δεν δανείζομαι βιβλία γιατί θέλω τα δικά μου, να τα σημειώνω , να τα σημαδεύω, να μπορώ να τα ξανακοιτάξω .
Σ΄αυτό το βιβλίο πάντως βρήκα κάτι από τον εαυτό μου.


   Αντιγράφω ένα μικρό απόσπασμα από την ενότητα 4 με τίτλο "Πρακτικές ανάγνωσης"
" Τα έχετε διαβάσει όλα;" Όχι , βέβαια. Ή μπορεί και ναι. Στην πραγματικότητα, δεν ξέρω. Το θέμα είναι περίπλοκο. Υπάρχουν πολλά βιβλία που τα έχω διαβάσει και τα έχω ξεχάσει και ορισμένα που τα'χω  μόνο διατρέξει  και τα θυμάμαι. δεν τα' χω λοιπόν όλα διαβάσει , τα έχω  όμως όλα ξεφυλλίσει, εισπνεύσει, ζυγιάσει με το χέρι. Στη συνέχεια το βιβλίο παίρνει τρεις πιθανές κατευθύνσεις ( μιλώ για βιβλία διαλεγμένα και αγορασμένα από μένα τον ίδιο και συνεπώς ήδη " επιλεγμένα", και όχι βιβλία που μου έχουν στείλει): για άμεση ή εντός μικρού χρονικού διαστήματος ανάγνωση, για ανάγνωση εν ευθέτω χρόνω( αυτό μπορεί να σημαίνει βδομάδες, μήνες ή και χρόνια αν οι περιστάσεις είναι ιδιαίτερα δυσμενείς και η συρροή πολύ μεγάλη, και ονομάζεται " στοίβες βιβλία για διάβασμα") ή για τοποθέτηση στα ράφια. Και τούτα τα βιβλία είναι επίσης κατά κάποιον τρόπο "διαβασμένα', είναι ταξινομημένα κάπου στο μυαλό μου όπως στη βιβλιοθήκη μου. Θα αποδειχθούν χρήσιμα μια μέρα, δεν ξέρω πότε, δεν ξέρω σε τι, το σίγουρο είναι όμως πως δεν βρίσκονται εκεί τυχαία. Θα' πρεπε επίσης να κάνει λόγο κανείς για βιβλία που διάβασε και δεν του είπαν τίποτε, για κείνα με τα οποία ποτέ δεν θ' αποκτήσει καμία σχέση, γιατί, παρ' όλο το πνεύμα που εμφανώς διαθέτουν, δεν του ταιριάζουν, για κείνα που πρέπει να ξαναδιαβάσει απλώς για την ευχαρίστησή του, για κείνα που κατά πάσα βεβαιότητα δεν πρόκειται να ανοίξει ποτέ αλλά τα οποία δεν θέλει  να αποχωριστεί, για κείνους τους συγγραφείς που ορκίζεται να ξανδιαβάσει το σύνολο του έργου τους  μια μέρα ή για να τους ανακαλύψει επιτέλους κ.λ.π....."
(Jacques Bonnet, Βιβλιοθήκες γεμάτες φαντάσματα, Άγρα 2010)





19 σχόλια :

E. είπε...

Καλα ολα αυτα Σοφια μου αλλα ο κοσμος της ipadιερας κ της ηλεκτρονικης αναγνωσης σε καλει. Ακου: "Σοφίααααααααααα"

sofia είπε...

Το βιβλίο έχει άλλη χάρη. Και επιπλέον δεν μπορώ να διαβάσω ούτε σε υπολογιστή ούτε σε ipad. Με κουράζει.

Αυτά είναι για τους νεότερους. η χρήση της τεχνολογίας έχει και όριο.

Ανώνυμος είπε...

Καλά, τι βιβλίο κι αυτό...
Αυτό το βιβλίο γράφτηκε για "βιβλιοβαρεμένους", όπως εγώ...

Από πού να αρχίσω;
Να σου πω ότι ζήτησα από την κόρη μου να μου το αγοράσει και το διάβασε προτού μου το δώσει;
Να σου πω ότι χρόνια (εκτός από όλα τα άλλα) διαβάζω ό,τι έχει σχέση με βιβλία και βιβλιοθήκες;
Να σου πω ότι έτσι ακριβώς κάνω κι εγώ όπως ακριβώς περιγράφεται σε πολλές σελίδες;

Μόνο που εγώ πια ΔΕ δανείζω βιβλία.
Η τελευταία φορά που δάνεισα και έχασα τα βιβλία μου, σηματοδότησε και το τέλος μιας (φιλικής) σχέσης.
Δεν με πείραξε τόσο ότι δεν μου τα επέστρεψε ο φίλος, όσο η άρνησή του να το παραδεχτεί.
(Περίπτωση λάθους δεν υπάρχει γιατί κρατάω κρυφό μπλοκάκι-ξέρω, άρρωστο...)
Έκτοτε, δε δανείζω, αλλά χ α ρ ί ζ ω σε εύθετο χρόνο βιβλία που αληθινά πεθύμησε να διαβάσει κάποιος.

κ.κ.

sofia είπε...

Μετά τη μουσική και την ποίηση, περνάμε στα βιβλία; Κι εμένα μου αρέσει αυτή η θεματολογία. Φαντάζομαι ότι ανάμεσα στα άλλα θα έχεις διαβάσει και το " Χάρτινο σπίτι".
Σχετικά με το δανεισμό. Δανείζω επιλεκτικά. Δεν κρατώ μπλοκάκι αλλά προς το παρόν τα έχω σημειωμένα στο μυαλό μου. Και τον τελευταίο καιρό πάνε από χέρι σε χέρι. Μου το φέρνει ο ένας και το δίνω απ' ευθείας στον άλλο. Μέσα μου αισθάνομαι χαρά γιατί κατορθώνω να μεταδίνω λίγο από το πάθος μου.
Και το χάρισμα μου δίνει ακόμη μεγαλύτερη χαρά.
Στην ουσία, είτε δανείζω είτε χαρίζω, δίνω κάτι από εμένα.Ίσως να είναι και λίγο ματαιόδοξο αυτό. Δεν ξέρω. Οι προθέσεις μου πάντως είναι οι καλύτερες.

Ανώνυμος είπε...

Ναι, το έχω διαβάσει...
Και "Στο καλό μυθιστόρημα" και "Σουτ...διαβάζω" και "Το βιβλιοπωλείο των κρυφών μηνυμάτων" και...και... και...
Σου προτείνω ΤΗ βίβλο του βιβλιόφιλου: "Αν μια νύχτα του χειμώνα ένας ταξιδιώτης..." του Ίταλο Καλβίνο, αν δεν το έχεις ήδη διαβάσει...

κ.κ.

dreamteamk9 είπε...

Μαζί σου και εγώ, Σοφία! :)

sofia είπε...

κ.κ
το έχω αγορασμένο και θα το διαβάσω μόλις τελειώσω αυτό που διαβάζω τώρα.
( Ιωάννα Μπουραζοπούλου, Τι είδε η γυναίκα του Λωτ; το έχεις διαβάσει;ίσως κάνω μια ανάρτηση γ' αυτό το βιβλίο)


Σταματία,
Επιτέλους έκανες την εμφάνισή σου.

Θωμάς είπε...

Κοίτα σύμπτωση. Έχω διαβάσει κι εγώ αυτό το βιβλίο. Αυτό που θυμάμαι πιο πολύ είναι το σημείο που παραπέμπει σε ένα επεισόδιο του Twilight Zone -υπάρχει στο youtube- στο οποίο ο τελευταίος άνθρωπος στον κόσμο -μετά από πυρηνική καταστροφή- έχει πλέον το χρόνο να διαβάσει όλα τα βιβλία της βιβλιοθήκης της πόλης του αλλά μόλις ξεκινάει να διαβάζει του σπάνε τα γυαλιά. Μπλακ χιούμορ για βιβλιόφιλους!

Κατερίνα Μαλακατέ είπε...

Εγώ δεν το έχω διαβάσει, αλλά ακούγεται σα να μου ταιριάζει..... Εγώ δανείζω πια βιβλία απλόχερα, χωρίς μπλοκάκι, τα βιβλία μου είναι δικά μου μέσα στο μυαλό μου, δεν με νοιάζουν ως φυσική παρουσία. Από την άλλη e-reader δεν αποφασίζω ακόμα να πάρω....

sofia είπε...

Καμιά φορά σκέφτομαι τον εαυτό μου τυφλό ή με πρόβλημα διανοητικό Θωμά,και τρελλαίνομαι. Να μη μπορείς να διαβάσεις!

sofia είπε...

Γεια σου Κατερίνα
έχω αρχίσει να προβληματίζομαι αν χρειάζεται αυτή η συσσώρευση βιβλίων ή πρέπει να αρχίσει η διανομή. Ορισμένα βιβλία όμως δεν μπορώ να τα αποχωριστώ με τίποτε. Θέλω να τα έχω και να τα βλέπω.

teleytaios είπε...

Σοφία, στην ίδια περίπου περίπτωση βρίσκομαι κι εγώ. Μόνο που τώρα πια αποφεύγω να μπω μέσα στα βιβλιοπωλεία γιατί η οικονομική μου κατάσταση δεν το επιτρέπει... δυστυχώς. Οπότε έχω καταφύγει στη λύση του δανεισμού ή των δωρεάν ηλεκτρονικών βιβλίων, τα οποία όμως διαβάζω δύσκολα γιατί κι εγώ δεν μπορώ να αποχωριστώ το χαρτί.

Η ίδια λαχτάρα για την απόκτηση βιβλίων πάντως διακατέχει ολόκληρη τη συνομοταξία των βιβλιοφάγων, αυτό είναι σίγουρο! Στην περίπτωσή μου, η στιγμή που παίρνω στα χέρια μου το καινούριο βιβλίο που μόλις λίγο πριν έχω πληρώσει, είναι πράγματι μαγική. Και σχεδόν ταυτόχρονα αποκτώ ένα σοβαρό ψυχολογικό πρόβλημα! Γίνομαι ψυχαναγκαστικός και θέλω να αρχίσω το διάβασμα αμέσως κι αν είναι δυνατόν να το τελειώσω την ίδια στιγμή... Βέβαια, μόλις τελειώσει σχεδόν πάντα στεναχωριέμαι!

Την καλημέρα μου.

Υ.Γ. Αν μπορούσα να κάνω μια ευχή, αυτή θα ήταν να μειωθούν οι τιμές των βιβλίων.

Roadartist είπε...

Λατρεύω τα βιβλία, πραγματικά τα λατρεύω. Όπως και τις βόλτες στα βιβλιοπωλεία!
Ο "τελευταίος" έχει δίκιο για την τιμή των βιβλιών, πρέπει να μειωθεί.
Στην Ελλάδα δεν είναι αναπτυγμένες δυστυχώς και οι δανειστικές βιβλιοθήκες, όπως στο εξωτερικό. Και ο Έλληνας δεν έχει μάθει να τις χρησιμοποιεί. Προσωπικά πάω σχεδόν σε εβδομαδιαία (ή τουλάχιστον ανά δυο εβδομάδες) σε μια πολύ καλή δανειστική βιβλιοθήκη, στην οποία τώρα που το σκέφτομαι πρέπει να αφιερώσω ποστ...

Καλή εβδομάδα φίλη μου.

sofia είπε...

Καλησπέρα Κώστα,
είναι γεγονός ότι η οικονομική κρίση έχει μεγάλη επίπτωση και στην αγορά βιβλίων. Και εγώ δεν αγοράζω τόσο συχνά όσο πριν. Έχω αρκετά άλλωστε που εξακολουθούν να είναι αδιάβαστα.

Οι τιμές είναι ένα πρόβλημα, αλλά διαπίστωσα πριν μερικές μέρες ότι όλα τα βιβλιοπωλεία και οι εκδοτικοί οίκοι κάνουν απίστευτες προσφορές σε γνωστά και σημαντικά έργα.

sofia είπε...

Καλή μου Roadartist καλησπέρα,
Έχεις δίκιο για τις βιβλιοθήκες. Είναι ένα τεράστιο πρόβλημα και κενό συγχρόνως. Υπάρχουν πόλεις που δεν έχουν καθόλου βιβλιοθήκες ή άλλες έχουν αλλά υπολειτουργούν.

Ο δανεισμός προϋποθέτει αλλαγή νοοτροπίας του αναγνώστη, αλλά πρώτα πρέπει να αλλάξουν οι συνθήκες που επικρατούν στη δημιουργία και οργάνωση των βιβλιοθηκών.

Μπορεί να μην μου αρέσει να δανείζομαι βιβλία, αλλά και τι δεν θα' δινα να δούλευα σε μια μεγάλη βιβλιοθήκη. Έχω αντίστοιχη εμπειρία από τη βιβλιοθήκη του Φιλολογικού τμήματος του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων (2 χρόνια) και από τη βιβλιοθήκη του ΤΕΙ Ιωαννίνων (2 χρόνια).Είχα αποσπαστεί πριν αρκετά χρόνια. Η εμπειρία μου ήταν μοναδική. Πώρωση!

Θωμάς είπε...

Κι εγώ χρησιμοποιώ πολύ τις δανειστικές βιβλιοθήκες. Ειδικά της Καλαμαριάς που είναι κοντά μου έχει γίνει το δεύτερο σπίτι μου. Και οι κυρίες που δουλεύουν εκεί ευγενέστατες και πάντα εξυπηρετικές.
Θα ήθελα να πω όμως κάτι και για το δανεισμό των βιβλίων. Δύο βιβλία έχω δανείσει και δεν μου τα επέστρεψαν ποτέ: Τον Κώδικα Ντα Βίντσι και Τα Μυστήρια των Θεών του Έριχ Φον Ντένιγκεν. Δεν ήταν δηλαδή και μεγάλη απώλεια αλλά είναι κάτι που δεν το έχω συγχωρέσει ποτέ στους δύο που μου τα "έφαγαν". Για τον Κώδικα ντα Βίντσι η φίλη Κατερίνα που το δανείστηκε μου είπε ότι το διάβαζε στην κουζίνα και κατά λάθος έπεσε φαγητό πάνω στο βιβλίο, την πίστεψα αλλά βέβαια θύμωσα μαζί της.
Έχω όμως κι εγώ ένα βιβλίο στη βιβλιοθήκη που δεν είναι δικό μου. Το δανείστηκε κάποτε ο πατέρας μου από ένα φίλο του, δε θυμάμαι πώς βρέθηκε στη βιβλιοθήκη κι όλο λέω να το επιστρέψω αλλά ντρέπομαι γιατί δεν τον ξέρω καλά τον άνθρωπο που έκανε το λάθος να το δανείσει στον πατέρα μου. Συμπέρασμα: Βιβλία δεν δανείζονται παρά μόνο χαρίζονται όπως πολύ σοφά λέει η Σοφία!

sofia είπε...

Να κάνω μια μικρή διόρθωση Θωμά.
Η Ανώνυμη φίλη κ.κ έγραψε ότι δεν δανείζει αλλά χαρίζει.
Εγώ προς το παρόν και δανείζω και χαρίζω.Ένα σχετικό άγχος το έχω όμως, αλλά όχι για όλα όσα δανείζω. Για ορισμένα δεν με νοιάζει. Και επίσης έχω χάσει αρκετά.

Ανώνυμος είπε...

Καλησπέρα Σοφία,

Το κείμενο μου φαίνεται πως το γράψαμε μαζί...
Ίσως να τα πούμε και από κοντά, ευκταίο...

Σε ευχαριστώ

Σεβαστή

sofia είπε...

Καλώς όρισες Σεβαστή,
Χαίρομαι για τη γνωριμία
και γιατί ανακαλύπτω ανθρώπους με κοινά ενδιαφέροντα.
Ελπίζω να βρεθούμε κάποια στιγμή και να τα πούμε.Μπορούμε όμως μέχρι τότε να τα λέμε κι από εδώ. Ευπρόσδεκτη.

Εγώ ευχαριστώ για το σχόλιο και την επίσκεψη

Καλό βράδυ