Το ΣΕΚΕ και η Μικρασιατική Εκστρατεία

[...]Το Σεπτέμβρη του 1922, οι Τούρκοι καταλαμβάνουν τη Σμύρνη. Κι ενώ η μαρτυρική πόλη είναι τυλιγμένη στις φλόγες και τους καπνούς, λαός και στρατός κάνει απελπισμένες προσπάθειες να σωθεί καταφεύγοντας στα καράβια των
 " συμμάχων" Άγγλων, Γάλλων και Ιταλών. Τις μέρες εκείνες διαδραματίζεται ένα από απάνθρωπα κι αποκαλυπτικά γεγονότα του πολέμου. " Οι σύμμαχοι" της ελληνικής ολιγαρχίας ανέχονται με τη μεγαλύτερη απάθεια να πετιούνται μπρος στα μάτια τους, οι Έλληνες στη θάλασσα.

     Στα νερά του κόλπου της Σμύρνης πνίγηκε η " μείζων Ελλάς" και το ιδανικό της " Μεγάλης Ιδέας". Μεγαλοαστοί και μεγάλα τζάκια, όργανα του ξένου παράγοντα, σώρευσαν στον ελληνικό λαό αίμα, συμφορές, δάκρυα και δυστυχία.

     Ενώ και οι δυο μερίδες της ολιγαρχίας και των κομμάτων της, παρά τις μεταξύ τους διαφορές και αντιθέσεις, ήταν υπέρ της Μικρασιατικής Εκστρατείας, γιατί τα συμφέροντα και των δυο συνδέονταν στενά με τα συμφέροντα των ιμπεριαλιστών και μάλιστα η κάθε μια προσπαθούσε να φανεί πιο δουλική και πιο υποτελής από την άλλη στα αφεντικά, η εργατική τάξη και το κόμμα της, [...] τάχθηκε ενάντια στους πολεμικούς τυχοδιωκτισμούς της άρχουσας τάξης.

    Κατά τη διάρκεια του μικρασιατικού πολέμου ξέσπασαν μεγάλοι απεργιακοί αγώνες και άλλες κινητοποιήσεις με οικονομικά αλλά και πολιτικά αιτήματα. Δυο μόλις μήνες μετά την έναρξη της εκστρατείας, τον Ιούλη του 1919 κηρύσσεται η πρώτη πανελλαδική εργατική απεργία, με πολιτικά αιτήματα. Ζητά την κατάπαυση της τρομοκρατίας και την επαναφορά των εξορίστων συνδικαλιστών. Το Δεκέμβρη του 1919 κατεβαίνουν σε μεγάλη απεργία οι καπνεργάτες της Καβάλας και της Δράμας με αιτήματα: αύξηση των ημερομισθίων, απαγόρευση της εξαγωγής των ανεπεξέργαστων καπνών κ.α. Η χωροφυλακή χτυπάει τους απεργούς και συλλαμβάνει δεκαπέντε που μένουν στη φυλακή σχεδόν ένα χρόνο.

    Το κόμμα της εργατικής τάξης, το νεαρό τότε ΣΕΚΕ(Κ) κατάγγειλε από την πρώτη στιγμή την εκστρατεία αυτή σαν ξένη και αντίθετη με τα συμφέροντα του ελληνικού λαού. Αντιμετωπίζοντας άγριους διωγμούς και συκοφαντίες , βροντοφώναξε την αλήθεια στον ελληνικό λαό ότι ο πόλεμος στη Μικρά Ασία εξυπηρετεί μόνο τα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου και του δυτικού ιμπεριαλισμού.

     Όταν το καλοκαίρι του 1920 η αστική τάξη πανηγύριζε για την υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών, το ΣΕΚΕ(Κ) απευθυνόμενο στις 10 του Σεπτέμβρη 1920 με προκήρυξή του προς τους εργάτες και τους χωρικούς της Ελλάδας αφού σημείωνε ότι 
" η κυβερνώσα αστική τάξη επωφελείται της υπογραφής της ειρήνης με την Τουρκίαν για να παρασύρη τας εργαζομένας λαϊκάς μάζας εις σωβινιστικάς και πατριωτικάς εορτάς " τόνιζε ότι η ολιγαρχία " ...έχει συμφέρον να εξαπατήση και πάλιν τας εργαζομένας  τάξεις της χώρας, με το πρόσχημα μιας δήθεν οριστικής ειρήνης, με το επιχείρημα του "διπλασιασμού της πατρίδος" και της απελευθερώσεως των " υποδούλων αδελφών"...Έχει ακόμη συμφέρον να εξαπατήση δια μίαν ακόμη φοράν τον λαόν, δια να δικαιολογήση παν ό,τι εναντίον του ιδίου του λαού διεπράχθη, δια να υποκλέψη την ψήφον του αύριον και να νομιμοποιήσει την εγκληματικήν πολιτικήν , την οποίαν επί οκτώ χρόνια τώρα εφαρμόζει , την πολιτική την οποίαν εν ονόματι δήθεν της εθνικής απελευθερώσεως οργάνωσε, την πολιτικήν της τρομοκρατίας και δικτατορίας την οποίαν εν ονόματι δήθεν των εθνικών ζητημάτων εφήρμοσε. Έχει τέλος συμφέρον η αστική τάξις δια να εξοφλήση άπαξ δια παντός με τας ευθύνας της δια την καταστροφήν και δυστυχίαν εις την οποίαν εξέθεσε την χώρα, δια να δικαιολογήση τα άνομα κέρδη και τας ανόμους κατά τον πόλεμον κτηθείσας περιουσίας, δια να αποτρέψη την προσοχήν του λαού από την αθλιότητα που τον μαστίζει και δια ν' απομακρύνει την σκέψιν του από τους νέους πολέμους που παρασκευάζει, από τα νέα πραξικοπήματα που βυσσοδομεί κατά της ελευθερίας του και κατά της ζωής του".[...]

      Το ΣΕΚΕ(Κ) έκανε ό,τι μπορούσε για το σταμάτημα του πολέμου και την εξασφάλιση της ανεξαρτησίας και της ειρηνικής συμβίωσης των δυο λαών. Οι κομμουνιστές στρατιώτες του μετώπου, δούλευαν με αυτοθυσία για τη διαφώτιση του λαού και του στρατού. 

     Η Κεντρική Εκτελεστική Επιτροπή των κομμουνιστών στρατιωτών σε προκήρυξή της απαντά στην πατριδοκαπηλεία των αστών πολιτικών που ζητούσαν την  ψήφο  των φαντάρων:
    " Δεν μπορείτε νάχετε σεις πατρίδα ούτε ιδανικά. Τα ιδανικά σας και η πατρίδα σας είναι κλεισμένα μέσα στο σιχαμερό σας συμφεροντολογικό σας εγώ που την κτηνώδη απληστεία του χορταίνει η θυσία του ανθρώπινου αίματος. Η πατρίδα αυτή που την περιτριγυρίζετε ΄μ'ένα γελοίο πλασματικό φωτοστέφανο, είναι η δική μας πατρίδα. Και οι αληθινοί πατριώτες είμαστε εμείς. Όχι γιατί σκοτωθήκαμε και σκοτώσαμε άλλους ανθρώπους και ματώσαμε και ταλαιπωρηθήκαμε για τα συμφέροντά σας κάτω από την πίεση της βίας σας , αλλά γιατί το κήρυγμα της μεγάλης αλήθειας πούρχεται βροντόφωνο από κει πάνω μάς σφυρηλάτησε την καρδιά μας με τη θέληση της αγαπημένης μας πατρίδας, αναγεννημένης και ευτυχισμένης με τη δύναμη την ακαταμάχητη που χρειάζεται στους μεγάλους απολυτρωτικούς αγώνες, με την αγάπη για όλους τους δυναστευόμενους ανθρώπους του κόσμου και για τη λευτεριά και για την παντοτινή ειρήνη και για την αδελφωσύνη. Αυτή είναι η πατρίδα για την οποία έχουμε την ανώτερη θέληση και δύναμη ν απολεμήσουμε και θα πολεμήσουμε γι' αυτήν".

[...] Μετά τις εκλογές του Νοέμβρη του 1920, η εργατική τάξη προβάλλει με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα τις οικονομικές και πολιτικές της διεκδικήσεις.

    Το 1921  αρχίζει ένα μεγάλο απεργιακό κίνημα, που δίπλα στα οικονομικά αιτήματα προβάλλει όλο και περισσότερο αιτήματα ενάντια στη Μικρασιατική Εκστρατεία. Ξεχωρίζουν [...] οι εκδηλώσεις της Πρωτομαγιάς στη Θεσσαλονίκη, όπου ένα σύνταγμα στρατού που πήγαινε για το μέτωπο της Μικράς Ασίας στασίασε και στρατιώτες του συναδελφώθηκαν με τους εργάτες της [...]
Το απεργιακό κίνημα συνεχίζεται και την επόμενη χρονιά. Η κυβέρνηση των αντιβενιζελικών κομμάτων απαντούσε με την ένταση της τρομοκρατίας, τις συλλήψεις και φυαλακίσεις των ηγετικών στελεχών του ΣΕΚΕ(Κ) και με την επιστράτευση των απεργών.
Στις 2 του ιούλη συλλαμβάνεται για αντιπολεμική δράση ο διευθυντής του " Ριζοσπάστη" Γ. Πετσόπουλος...και στις 5 του ίδιου μήνα συλλαμβάνεται η ΚΕ του ΣΕΚΕ(Κ) και η διοίκηση  της ΓΣΕΕ και κλείνονται στις φυλακές Συγγρού με την κατηγορία της "εσχάτης προδοσίας"[...]

     Χαρακτηριστικό της αντίθεσης και της δυσαρέσκειας των λαϊκών μαζών από την πολιτική της ολιγαρχίας, αποτελεί το γεγονός ότι περίπου 100.000 εργάτες και αγρότες εγκατέλειψαν το στρατό (σαν λιποτάκτες και ανυπότακτοι) γιατί δεν ήθελαν να γίνουν συνεργοί στην πολιτική της αιματοχυσίας που εφάρμοζε η πλοτοκρατική ολιγαρχία, πολιτική αντίθετη προς τα συμφέροντα τόσο του ελληνικού όσο και του τούρκικου λαού[...]

Η Μικρασιατική Εκστρατεία και Καταστροφή , Επιστημονικό Διήμερο, Κέντρο Μαρξιστικών Ερευνών, Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 1983